Śląski Drzymała – desperat czy bohater?
Obala mity, docieka prawdy i uczy nie tylko młodzież historii najbliższego regionu. 11 listopada Janusz Lubszczyk, nauczyciel historii z Jastrzębia-Zdroju, podczas konferencji w Miejskim Ośrodku Kultury w Pszowie przybliżał uczestnikom postać Franciszka Chrószcza, nazywanego śląskim Drzymałą.
Pedagogowi towarzyszyli uczniowie z Pszowa i Jastrzębia, którzy przez kilka miesięcy wertowali zapisy historyczne dotyczące śląskiego Drzymały. - Kiedy podczas ubiegłorocznego konkursu szkolnego: „Od zniewolenia do niepodległości” młodzież usłyszała pytanie o nazwisko śląskiego Drzymały, nastała przejmująca cisza. Dlaczego historia regionu jest towarem tak deficytowym? – zastanawia się Janusz Lubszczyk.
Historyk przedstawił sylwetkę Franciszka Chrószcza. Mówił przy tym, że nie ocenia tej postaci i nie identyfikuje jej jako śląskiego Drzymały. - Dla mnie to konkretna postać historyczna, wokół której narosło wiele mitów. Niektórzy szukają w tej postaci sensacji, tworzą pseudofakty. Moim zadaniem, jako historyka, jest rzetelne przedstawienie faktów związanych z Franciszkiem Chrószczem – mówi badacz.
Ocenie poddali go natomiast uczniowie z jastrzębskiego Zespołu Szkół nr 5 im. Jana Pawła II: Michalina Guzy, Paulina Serafin, Jan Kozaczek, Marcin Szymiczek i Artur Żołądź oraz młodzież z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych z Pszowa: Małgorzata Dulińska, Sandra Martyńska i Dawid Machecki. Oceniali różnie – jedni potępiali Chrószcza, inni gloryfikowali jego postępowanie. – Mam nadzieję, że ta konferencja będzie przyczynkiem do głębszej dyskusji na temat Franciszka Chrószcza – mówi Janusz Lubszczyk. Dodaje, że w przyszłym roku, przy wsparciu pszowskiego samorządu, ma powstać komiks poświęcony śląskiemu Drzymale.
Anna Burda-Szostek
Zamieszkał w oborze
Franciszek Chrószcz w młodości uczestniczył po stronie pruskiej w wojnach z Danią, Austrią i Francją. Pracował w kopalniach w Niemczech, a potem w kopalni „Anna”, w Pszowie. W 1903 r., za agitację na rzecz polskich kandydatów ubiegających się o mandaty do parlamentu niemieckiego, został zwolniony z pracy.
Chciał zbudować dom w Pszowie, dlatego około roku 1903 kupił tu ziemię. Ale dla Polaka, w tamtych czasach otrzymanie zezwolenia na budowę było prawie że niemożliwe. Dlatego stojący na swojej parceli budynek na pasze dla bydła Chrószcz przerobił na tymczasowe mieszkanie, gdzie ulepił piec. Władze nakazały rozbiórkę. Gdy zignorował nakaz, zjawił się u niego pruski żandarm, który miał wymóc na Chrószczu podporządkowanie się nakazom władz. Śląski Drzymała prosił o odroczenie. Argumentował, że regularnie płaci podatki, że brał udział w trzech wojnach jako żołnierz armii pruskiej. Nic nie wskórał. Wtedy śląski Drzymała odszedł, by po chwili wrócić ze strzelbą załadowaną śrutem. Wystrzelił, trafiając śmiertelnie żandarma w głowę i pierś. Potem ukrył się w pobliskim lesie. Gdy ruszyła na niego obława strzałem z rewolweru odebrał sobie życie. Zginął mając 62 lata. Sprawa odbiła się dużym echem. Całe zdarzenie badała prokuratura oraz pułkownik żandarmerii z Wrocławia. Dziś pomnik śląskiego Drzymały stoi przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Pszowie.
Komentarze
123 komentarze
Mia ma zupełną rację, jeśli się zamykasz i twierdzisz, iż tylko Ty masz rację giniesz w gąszczu swoich niedorzecznych pseudohipotez. Rymer a o Tobie wszyscy mają dobre zdanie, czy jest osoba o której mają dobre zdanie wszyscy, wydaje się, iz powielać zapiski dr Musioła nie ma sensu, bo my nie chcemy kanonizoawć Chrószcza a rzetelnie ocenić i tyle. Wielu tutaj nie dopuszcza do myśli, iż Śląsk był na początku Polski, potem różne koleje go czekały, ale do Polski wrócił. Nie wiem czy to tak trudno zrozumieć. W Niemczech Saksończyk pomimo, ze ma bogatą historię czuje się Saksończykiem i obywatelem Niemiec.
szczerze mówiąc, nie przepadam za histerią narodową . Bliższe mi są słowa Czesława Miłosza ... "Polska mnie przeraża. Powiedzmy, że przerażała mnie przed wojną, podczas wojny i przeraża mnie całe te dziesięciolecia po wojnie. Jak powinien zachować się schwytany przez nią człowiek (urodzenie się tam czy język), jeżeli chce być rozumny, trzeźwy, spokojny, a przy tym uczciwy? Jeżeli uważa te bezustanne ofiary, konspiracje, powstania za zupełny nonsens, po prostu dlatego, że w „normalnych" krajach tego nie ma? I ostatecznie, jeżeli 99% Francuzów żyło jak zwykle po klęsce 1940 roku, to jest normalne (... )" Czesław Miłosz
UHT-Ona nie jest sztuczna, to tobie się tak wydaje że jest to niemożliwe. Ale właśnie germańce tak traktowali Ślązoków. Wystarczy spojrzeć co robili Hitlerowcy i już wiadomo do czego zdolni byli Prusacy. Niemcy to sukinsyny jakich mało, oni zabijali i tępili nawet dzieci i starców, do nich bez różnicy. Kim są ludzie, co umią zabić dziecko i gnębić starzika kiery był inwalidom ?To yno niemcy umieją być takimi katami, bo kim są ludzie co tępią starzików-inwalidów .Śląski inwalida - górnik Chrószcz z Pszowa kupił se za swoja cięzko zarobiono kasa w Pszowie parcela i chcioł na nij wybudować chałpka, aby tam reszta swoich dni dożyć. Nie dostowo na to pozwolenia. Co robi biedny chłop? Buduje se jaskinia w ziemi, bo przecież musi kajś mieszkać. Mieszko więc jako ostatni menel w "kulturalnych Prusach" Przychodzi prusko policyjo, aby mu i tego zabronić. Wtedy chłopa ogarnio zwątpieni, biere flinta i zabijo pruskigo żandarma. Potem idzie do lasu i ostzreliwuje sie a następnie jak mu brakło patronów to strzylo se z rewolweru w palica, to je koniec historii Ślązoka, kiery chcioł yno se spokojnie żyć, ale mioł pecha , bo wtedy na śląsku panowały niemcy. A teraz my momy pecha bo momy gorolów, bez IV powstanio wolni nie bydymy i teraz my są ponoiżani i tępieni przez Polsko policyjo i Polsko władza.
cała ta historia wydaje się być jakaś taka sztucznie nakręcona
Rymer-Chrószcz zginął w 1906 roku, więc starsi ludzie nie mogą go pamiętać.....Jedynie kroniki. Tu nie chodzi o to że Prusy nie chciały mu dać pozwolenia, tu chodzi o to, że chciano zrobić nazłość człowiekowi. Komu szkodziło by to, jak władza dała by mu spokój? To tak jak bezdomny zamieszkał by w lesie w jakieś ziemiance, a władza by mu tą ziemiankę specjalnie zniszczyła. Tu chodzi o podłość Niemców wobec Ślązaków. Oni nas nienawidzili, nawet jak ktoś mieszkał sobie w jakieś ruderze, to ta niemiecka nienawiść była tak mocna, że niszczyli wszystko, tak żeby Ślązoki mieszkali pod gołym niebem. Zastanów się po co niemcy niszczyli mu ta rudera kaj mieszkoł prus, czy przeszkadzoł by ci człowiek, jak by zamieszkoł w jakiś ruderze, tym bardzi jak była by to jego ziemia, czy taki człowiek na swoi ziemi ci by przeszkadzoł? Bo mie ni, a wiadomo że musioł kajś mieszkać, więnc co niemcom przeszkadzoł stary chłop, jakim był wtedy Chrószcz i jego rudera? Do tego Chruszcza pochowano jak psa, a tego żadarma co zastzrzelił to z pełnymi honorami. Tak właśnie niemce traktowali Ślązoków
W państwie pruskim działały także polskie firmy, wydawane były polskie gazety, a Polacy (Ślązacy) mogli startować w wyborach do Reichstagu. Nie chcę się wypowiadać, ponieważ nie mam aż takiej wielkiej wiedzy, ale mój pradziadek za Niemca nie tylko wybudował dom, ale także prowadził swój mały geszeft. O Chrószczu w Pszowie starsi ludzie nie mieli dobrego zdania, nie wiem jak teraz , bo mieszkam w Rybniku.
powtarzam jeszcze raz - każdy ślązak lojalny obywatel państwa w którym wtedy żył mogł normalnie wybudować dom i takie domy budowano także w Pszowie A ze Chruszcz był wichrzycielem to miał problem A na ślasku to byli prusacy a nie szwabi a to jest roznica
mia-Rozwiń swoją myśl, co rozumiesz po przez "zapatrzenie w swoje zdanie". Prusacy i Austro-Węgry tępili także Cechów i Polaków. Wienc co masz na myśli, bo nie rozumiem.
Szczerze? Mało co rozumiem z tych komentarzy. Zwykła, bezsensowna pyskówka. A sama akcja na pewno godna pochwały. Problem w tym, że aby zrozumieć jej sens i przesłanie, trzeba być otwartym na rozumowanie innych. Będąc zapatrzeni tylko w swoje zdanie, nigdy nie poznamy całej prawdy o przeszłości.
No i zapomniałem napisać że byli przeciwko Ślązakom
hh-Szwaby byli nie tylko przeciwko polakom, także przeciwko Czechom i Morawiakom
Szwaby byli zawsze przeciwko Polakom.
Bruno z Kwerfurtu-Powiem ci na czym polegają kłamstwa, sam jestem z Pszowa i w szkole uczyłem się o Franciszku Chruszczu, kłamstwo polega na tym że piszą iż był Polakiem .On był Ślązakiem, który w Polsce widział nadzieję na wolność i normalność. Wtedy nie było Polski, nikt nie wiedział co to jest Polska. Kojarzyła się ona z dobrobytem i wolnością, mimo to Powstańcy walczyli za Śląsk a nie za Polskę, wierzyli w siebie i wiedzieli że w niepodległym Śląsku będzie im lepiej niż w Polsce. tak mówi historia. mimo że niektórzy Ślązacy wierzyli że polska jest tym gwarantem wolności i dobrobytu. Dlatego były podziały wśród powstańców Śląskich. Faktem jest że Polska to był pewny mit dobrobytu, bo Polski tak naprawdę nikt nie znał, bo ona nie istniała od 123 lat. Franciszek Chruszcz był zwykłym hanysym, kiery walczył za Prusy i robił to z całego serca, bo myśloł o swoii ziemi. Potym ciężko robił na kopalniach, chcioł se wybudować swojo chałpa w swoii wsi a sukinsyny niemcy my nie chcieli pozwolić na to, by był Ślązokym a nie prusym i w tym cały problym, Chrószcz jako człowiek honoru to odpowiedzioł agresją zabił poismajstra i bardzo dobrze zrobił, człowiek mioł swój honor Dzisio Polsko Policjo działo tak sami jak ta Prusko, za czasów Chruszcza. Tacy sami skukinsyny i tak samo trzeba tępić obecno Polsko Policjo, jak robił to Chruszcz, bo Polcjo ta, zagrażo naszej niepodległości i tępi hanysów, historia zawsze sie powtarzo.
A no własnie kolejne akcje jak to nazwałeś pseudohistoryczne juz niedługo. Musimy pokazywać prawdziwą historię Śląska nawet jeśli komus ona kole w oczy, nawet jeśli jest niewygodna! OP prawdy nie ukryjesz! A dzieci kiedyś też zaczną myśleć chyba, że zrobisz im pranie mózgu :) Oszukać możesz tylko siebie!
Tak być kreatywnym dzisiaj to przekleństwo. W głowy uczniów wbija się utarte komunistyczne schematy-tematy, jeśli ktoś łamie schematy i pisze, mówi prawdę to pojawia się ostracyzm społeczny. A to Ty OP pisałes jak w 1901 roku dziadek budował domek i rozminąłeś się z prawdą. Widzisz lepiej produkować ciemnotę, bo ona mi nie podskoczy, kiedy wymaga się od takich ludzi pomyślunku odpadają na wstępie. Wychowuj dzieci ale w prawdzie a nie kłapstwach i półprawdach. Mam nadzieję, ze rozumiesz co mam na myśli. Człowiek nie znający historii jest ułomny i okaleczony na wstępie.
Op a mam pytanie a o czy mówił ten Lubszczyk skoro to pseudohistoria? Podaj jakiś argument. Ja tam byłem i człowiek mówił o historii Chrószcza. Nie oceniał go tylko podał kiedy się urodził, zmarł, obalał testy krzywdzące Ślązaków i Chrószcza? Nie rozumiem twojego podejścia. Czy da Ciebie pseudohistoria to historia pisana na zródłach, czy moze historia pisana przez ciebie?
Jano- co ci da tupanie nóżkami Śląsk nie będzie ani polski ani niemiecki W naszych sercach będziemy zawsze ślązakami i tak wychowamy nasze dzieci i nie zmienią tego takie pseudohistoryczne akcje pana Lubszczyka
i vice versa - krótkowzroczność, zawiść, zakłamanie i ciemnota mogą również ciebie zniszczyć Jano. Poza tym polecam Ci jeszcze naukę ortografii...
Ratibor a gdzie to wyczytałeś, że tylko ja mam rację. Czytaj ze zrozumieniem, bądz obiektywny to nikt nic Ci nie zarzuci. Nawt słowa szowinizm użyłeś nie adekwatnie do problemu. O i jeszcze jedno przeanalizuj sobie hitorię Śląska bo krótkowzroczność, zawiść, zakłamanie i ciemnota moze Cię zniszczyć! Dobrej Niedzieli Ratibor! :) Amen!
Jano-Nie bój się o moja skóra. Jo je Ślązok o niebieskich oczach i jasnej skórze, ewolucja mnie przystosowała do mrozów i nimom problemu z zimnem, bo jako Aryjczyk to ewolucja dobrze mie do tego klimatu przystosowała
historyk z Marklowic, specjalizuje się w historii Śląska, a reprezentuje najgorszy rodzaj szowinizmu. Skoro uważasz, że tylko ty masz rację i tylko ty znasz prawdę, no to faktycznie nie ma o czym dyskutować. Śląsk obecnie jest polski, ale wcześniej nie był, to chyba jako specjalista historii wiesz. ....Zresztą po co sobie niedzielę psuć takimi awanturami. Przeczytałem Jano wszystkie twoje posty, oprócz wyzywania ludzi od głupków i niedouczonych niczego konstruktywnego nie napisałeś. Miłej niedzieli!
Jano-Podobnie jak u mie. Wy mie je krew Śląsko-Germańsko, ale o ida w przyszłosć i wiym że przyszłość z Polską nimo synsu, przyszłosć to Śląsk i Ślązoki.Spójrz na Polski rząd, mo dwóch murzynów, sami tranwestyci i pedały.Takigo kraju chcesz? Bo jo ni i właśnie dlatego chca noralnego śląska dla normalnych ludzi, bez murzynów, bez tranwestywów i bez pdedałów. Zwyczajny normalny kraj, o taki Śląsk walcza i tyla w temacie
Koniec dyskusji na pozegnanie warto pamiętać, iż Śląsk był, jest i będzie POLSKI!!!
Śkąski Skinhed mała propozycja noś czapeczkę bo móg Ci się nieco zmroził. Na portalu to możesz sobie piasć że jestes potomkiem Adama i Ewy. takich pozerów jak ty wokoło pełno. W przeciwieństwie do Ciebie ja pobierałem gruntowne nauki i specjalizuje się w historii Śląska. Mój dziadek walczył po stronie Niemców drugi po stronie Polski, był Ślązakiem-Polakiem, zawsze to mówił. Od zawsze moja rodzina mieszka na Śląsku w Marklowicach. Ja jestem POLAKIEM-ŚLĄZAKIEM i tak pozostanie. A gorol to Cię chyba spłodził Ciebie nie mnie! :)
Dla takich ludzi jak ratibor historia jest albo czarna albo biała, no niestety tutaj pomiędzy tymi barwami są także inne kolory lub odcienie. Mówisz, ze każdy ma parwo czuć się tym kim chce się czuć a w kolejnym wpisie zapzreczasz samemu sobie. Nie wiem czy dziaija to słońce Ci zaszkodziło czy poranny mrozik znad Niemiec? :) Jesli kogos nie stać na jedne prosty argument jaest nikim, tak kros powiedział? Niech parę osób sie zastanowi nad tym...
Jano-Powiem ci po polsku, Kur..a jego mać, jesteś gorol, wiec nie masz prawa głosu, nie rozumiesz Śląska. Jo je potomek powstańca Śląskigo. Znom dobrze historia Śląska. Skoro Ratibor zdefniowoł siebie jako Ślązok, to jo to szanuja. Ludzie za odry po stronie zachodu mają nieco inne myślyni od tej strony wschodu. Trza znać Śląsk, żeby to zrozumieć, ci bardzi z południa jak Chałupki czy Zabełków mają myślyni czeski. Taki je nasz Śląsk, ale spotkołych sie w Zabyłkowie z antyczeskim nastawitienym (dużo przybywom w tych miejscach). Ni mosz pojęcia o naszym regionie. Jo szanuje człowieka i nicku "Ratibor", bo jo je za nacjonalizmem Śląska na zasadzie Volkizmu. Jo chca Śląsk zjedonyczyć a nie podzielić. Tyś je gorlol i nieczego nie zrozumisz. Dalsze tłumaczyni nimo synsu. Trza tworzyć niepodległy śląsk z gorolami, Ślazokami i Niemcami, na wzrór Szwajcarii i tyla w temacie
Śląski Skinhead tak masz wiele racji! Ratibor ja zastanawiam się jakie Ty ksiażki czytasz., bo ewidentnie rozmijasz się w każdym fakcie. Tak byc może twoje niemieckie skrzywienie jest tak duże, ze nie sposób tego naprawić. Spal te czerwone NRD-owskie książeczki i rusz głową. Kto zajmował sie indoktrynacją Ciebie, no kto? Wątpię, ze rozumiesz to o czym piszesz. Nie można być aż takim ignorantem i analfabetm. Robisz to umyślnie czy tak masz?
Mamy ciekawa dyskusję Ratibor zdeklarowany Niemiec, chce jednoczesnie autonomi. ja proponuję stworzyć land i włączyć do Niemiec to by Cię zadowoliło co? A może jak Ci tu nie pasuje w Polsce to wypad do twojego Niemieckiego heimatu. Piszesz dyskutujmy na argumenty, nie podałes ani jednego. Obrażanie to Twoja domena. Jeśli Ci ktos ubliża to tylko Ci... to tylko proste stwierdzenie faktu, tj. Twego nieuctwa i niewiedzy i tyle. Jeśli podajesz argument to robisz go na zasadzie kopiuj wklej z wikipedi, wogóle nie rozumiesz o czym piszesz i jak tu z Tobą dyskutować? Chciałby się z Toba skonfrontować ale na argumenty. Dałby Ci fory pomimo faktu, ze Twoja wiedza z podstawówki jest mizerna.
zauważyłem że jak ktoś ze Ślązaków nie zgadza się z opcją polską, od razu nazywany jest Niemcem
powstańców Niemcy uważali za zdrajców. Ale powstania śląskie pod polskim dowództwem z tego co wiem nie toczyły się o wolny Śląsk, tylko o przyłączenie do Polski. Polska przegrała plebiscyt i wybuchło trzecie powstanie , wcześniej wojsko niemieckie się wycofało z terenu plebiscytowego. Ślązacy walczyli o niepodległy Śląsk wraz z Morawianami i Łużyczanami, ale to jeszcze było za czasów Hohenzollernów. W czasie powstań działał Związek Górnoślązaków zmierzający do utworzenia republiki Górnośląskiej, ale na to nie zgodzili się Czesi, ani Niemcy, ani Polacy.
Ratibor-Hitler zabijoł tych, co walczyli wcześni za wolny Śląsk. Wielu Ślązoków trefiło do Oświęcimia, za to że chcieli wolnego Śląska po I wojnie światowej. A boleszewiki oczywiście też masowo zabijali Ślązoków, yno co mo piernik do wiatraka?
przecież za czasów Hitlera Ślązacy nie walczyli o swoją niepodległość. Poza tym najwięcej Ślązaków zginęło z rąk czerwonoarmistów, a nie Niemców
Ratibor-Skoro czujesz się Ślązokiym, to czamu tak wychwalosz Niemce, które tępiły Ślzoków i mieli ich yno za roboli, czamu ich bronisz, skoro z rąk Hitlerowskich zginyło masa Ślązoków, yno za to że chcieli niepodłegłego Śląska.
każdy z nas widzi tylko czubek swojego nosa, taka jest prawda. Ja jestem Ślązakiem, a nie Niemcem. A zresztą, jakie to ma znaczenie, czy Tyrolczyk czuje się Niemcem, Włochem czy Austriakiem? Każdy ma prawo czuć się tym, kim chce i przestańmy z tego robić wielkie halo
Jano- Czy ty naprowda myślisz że Ślązoki czują się Polokami? Już Polska zapomniała jak to Prusy i Rusy chciały zrobić z Poloków obywateli Pruskich i Ruskich? Jakoś im się to nie udało, mimo że na siła chciała to zrobić, woync czamu myślisz że udo się wom z Ślązokami? I nie nazywej mie Niemcem, tego Ratibora, możesz se tak nazywać, bo on je proNiemiecki, yno nie wiem czymu popiero RAŚ a nie Mniejszość Niemiecko.Ale to już jego sprawa.
dyskutuj na argumenty, a nie wyzwiska
ja nie zdradziłem narodu, tak jak polski rząd, który w 1939 roku zostawił Polskę na pastwę losu i uciekał za granicę, aż się kurzyło. Tak samo Polacy kochali Górny Śląsk, którego broniło kilku polskich harcerzy (fakt nie do końca potwierdzony historycznie) i kombatanci z powstań śląskich , to się nazywa Polska
To wymaga pomyślenia, a Ty to robisz czasem? wiem watpliwe! Wydaje mi się, ze sparwia Ci ból myślenie, co? Racja ale dno tutaj panuje. Jano zostaw tych śmiesznych pachołków niemickich!
Jano, chyba ci piwa w lodówce zabrakło, że tak się wściekasz od rana :):):)
hm, a kto to powiedział w 1918 roku, że Polska jest bękartem Europy? Tego nie powiedzieli Niemcy, powiedział to Anglik
