Jakie stopnie alarmowe obowiązują aktualnie w Polsce?

Stopień alarmowy i stopień alarmowy CRP - co to oznacza

Stopień alarmowy jest wprowadzany w przypadku zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym albo w przypadku wystąpienia takiego zdarzenia.

Stopień alarmowy CRP jest wprowadzany w przypadku zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym dotyczącego systemów teleinformatycznych organów administracji publicznej lub systemów teleinformatycznych wchodzących w skład infrastruktury krytycznej albo w przypadku wystąpienia takiego zdarzenia.

Zgodnie z ustawą o działaniach antyterrorystycznych, w przypadku wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub zagrożenia takim zdarzeniem można wprowadzić jeden z czterech stopni alarmowych: ALFA, BRAVO, CHARLIE i DELTA, a w przypadku zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, a dotyczącego systemów teleinformatycznych organów administracji publicznej lub systemów teleinformatycznych wchodzących w skład infrastruktury krytycznej albo w przypadku wystąpienia takiego zdarzenia – można wprowadzić jeden z czterech stopni alarmowych CRP.

Stopnie alarmowe lub stopnie alarmowe CRP wprowadza się, zmienia i odwołuje w drodze zarządzenia – w zależności od rodzaju zagrożenia zdarzeniem terrorystycznym. Uprawnienia ma do tego Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw wewnętrznych i Szefa ABW, a w przypadkach niecierpiących zwłoki – minister właściwy do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Szefa ABW, informując o tym niezwłocznie Prezesa Rady Ministrów.

Stopień alarmowy lub stopień alarmowy CRP może zostać wprowadzony:

• na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP);
• na obszarze jednej lub kilku jednostek podziału terytorialnego państwa;
• na obszarze określonym w sposób inny niż przez odniesienie do jednostek podziału terytorialnego państwa;
• dla określonych obiektów jednostek organizacyjnych administracji publicznej, prokuratury, sądów lub innych obiektów infrastruktury administracji publicznej lub infrastruktury krytycznej;
• w przypadku, gdy skutki zdarzenia o charakterze terrorystycznym mogą dotyczyć obywateli polskich przebywających za granicą RP lub instytucji polskich albo polskiej infrastruktury mieszczących się poza granicami RP, innych niż placówki zagraniczne RP, w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o służbie zagranicznej.

Działania w ramach poszczególnych stopni prowadzone są przez służby i instytucje, w których zakresie właściwości pozostaje antyterrorystyczna ochrona państwa - ABW, AW, Policja, SG, SKW, SWW, ŻW, SOP, RCB, PSP, MON, GIIF, Służba Celno-Skarbowa, MSZ, Prokuratura Krajowa, BBN, organy samorządowe.

Aktualne stopnie alarmowe w Polsce

W Polsce wiele razy podwyższano już stopnie alarmowe, w związku z takimi sytuacjami jak wybory, Światowe Dni Młodzieży, Szczyt NATO (2016), czy Szczyt Cyfrowy ONZ (grudzień 2021).

Aktualnie sytuacja wygląda następująco:

• Wystąpienie potencjalnego ryzyka dla bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych w związku z identyfikowanymi zagrożeniami będącymi następstwem napiętej sytuacji w regionie:
  • na całym terytorium RP wprowadzono pierwszy stopień alarmowy ALFA-CRP, który obowiązywał od 18 stycznia 2022 r. do 23 stycznia 2022 r. oraz od 15 lutego 2022 r. do 21 lutego 2022 r.;
  • na całym terytorium RP wprowadzono trzeci stopień alarmowy CHARLIE-CRP, który obowiązuje od 21 lutego 2022 r. (od 21:00) do 30 listopada 2022 r.;
• Wystąpienie zwiększonego i przewidywalnego zagrożenia zdarzeniem terrorystycznym wynikającego z sytuacji geopolitycznej w regionie, w tym na Ukrainie:
  • na obszarze województwa lubelskiego oraz podkarpackiego wprowadzono drugi stopień alarmowy (BRAVO), który obowiązywał od 28 lutego 2022 r. do 15 kwietnia 2022 r.
  • na całym terytorium RP wprowadzono drugi stopień alarmowy (BRAVO), który obowiązuje od 16 kwietnia 2022 r. do 30 listopada 2022 r.
• wobec polskiej infrastruktury energetycznej mieszczącej się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej wprowadzono drugi stopień alarmowy (BRAVO), który obowiązuje od 6 października 2022 r. do 30 listopada 2022 r.

Drugi stopień alarmowy BRAVO ma charakter prewencyjny i jest związany z aktualną dynamiczną sytuacją geopolityczną w regionie i w Ukrainie oraz wzmożonym ruchem na granicy. Ten stopień alarmowy obejmuje cały kraj.

Stopień BRAVO jest drugim w czterostopniowej skali stopni alarmowych i można go wprowadzić w przypadku zaistnienia zwiększonego i przewidywalnego zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, kiedy jednak konkretny cel ataku nie został zidentyfikowany.

Natomiast stopień alarmowy CRP został wprowadzony w celu przeciwdziałania zagrożeniom w cyberprzestrzeni. Stopień CHARLIE–CRP dotyczy bezpieczeństwa cyberprzestrzeni i jest trzecim z czterech stopni alarmowych określonych w ustawie o działaniach antyterrorystycznych. Stopień ten jest wprowadzany w przypadku wystąpienia zdarzenia potwierdzającego prawdopodobny cel ataku o charakterze terrorystycznym w cyberprzestrzeni albo uzyskania wiarygodnych informacji o planowanym zdarzeniu. Ten stopień alarmowy CRP również obejmuje teren całego kraju.

Co to oznacza dla Policji?

Aktualnie obowiązuje więc zarządzenie z 6 października, obejmuje czas do końca listopada. W związku z wydarzeniem z Przewodowa, pojawiły się informacje o wzmożeniu gotowości służb, w tym m.in. policji. W tej chwili jednak nie ma żadnych decyzji, by te stopnie miały być podwyższone, jak powiedział nam rzecznik żorskiej jednostki, policję stale obowiązuje stopień BRAVO.

Te stopnie są sygnałem dla służb, żeby były gotowe do działania. Policję aktualnie obowiązuje stopień alarmowy BRAVO, drugi w czterostopniowej skali. Jesteśmy gotowi na wszelkie ewentualności, natomiast w chwili obecnej nie ma żadnych nowych informacji, które miałyby podnosić gotowość na wyższy stopień. Obecne zajścia, na chwilę obecną, nie wpłynęły na zmiany decyzji - mówi oficer prasowy KMP w Żorach, asp. Marcin Leśniak.

Co stopień BRAVO oznacza w praktyce? To gotowość do szybszej mobilizacji, gotowość, by się gdzieś przemieścić. Wymaga również zachowania szczególnej czujności.

Co stopień CHARLIE-CRP oznacza w praktyce? CHARLIE–CRP jest trzecim z czterech stopni alarmowych określonych w ustawie o działaniach antyterrorystycznych. Jest wprowadzany w przypadku wystąpienia zdarzenia potwierdzającego prawdopodobny cel ataku o charakterze terrorystycznym w cyberprzestrzeni albo uzyskania wiarygodnych informacji o planowanym zdarzeniu.

Zadania organów państwa związane z wprowadzeniem stopni alarmowych zostały określone w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 25 lipca 2016 r. w sprawie zakresu przedsięwzięć wykonywanych w poszczególnych stopniach alarmowych i stopniach alarmowych CRP. Do zadań tych w przypadku stopnia BRAVO należą m.in.:

• prowadzenie przez Policję, Straż Graniczną lub Żandarmerię Wojskową wzmożonej kontroli dużych skupisk ludzkich;
• prowadzenie wzmożonej kontroli obiektów użyteczności publicznej oraz innych obiektów potencjalnie mogących stać się celem ataków terrorystycznych;
• zapewnienie dostępności w trybie alarmowym członków personelu wyznaczonego do wdrażania procedur działania na wypadek zdarzenia o charakterze terrorystycznym;
• ostrzeżenie personelu o możliwych zagrożeniach;
• obowiązek noszenia broni długiej oraz kamizelek kuloodpornych przez umundurowanych funkcjonariuszy lub żołnierzy bezpośrednio realizujących zadania związane z zabezpieczeniem miejsc i obiektów, które potencjalnie mogą stać się celem zdarzenia o charakterze terrorystycznym;
• dodatkowe kontrole pojazdów, osób oraz budynków publicznych w rejonach zagrożonych;
• wzmocnienie ochrony środków komunikacji publicznej oraz ważnych obiektów publicznych;
• wprowadzenie zakazów wstępu do przedszkoli, szkół i uczelni osobom postronnym.

Z kolei w stopniu alarmowym CHARLIE-CRP zadania obejmują w szczególności:

• całodobowe dyżury administratorów systemów kluczowych dla funkcjonowania organizacji oraz personelu uprawnionego do podejmowania decyzji w sprawach bezpieczeństwa tych systemów,
• przegląd zasobów pod względem możliwości ich wykorzystania w przypadku zaistnienia ataku,
• przygotowanie się do uruchomienia planów umożliwiających zachowanie ciągłości działania po wystąpieniu potencjalnego ataku, w tym szybkiego i bezawaryjnego zamknięcia serwerów.

Podczas obowiązywania stopnia alarmowego należy zwracać szczególną uwagę na wszelkie niestandardowe sytuacje i potencjalne zagrożenia, na przykład: nietypowo zachowujące się osoby, pakunki, torby lub plecaki pozostawione bez opieki w miejscach publicznych, samochody (szczególnie transportowe) zaparkowane w pobliżu miejsc zgromadzeń.

Bezpieczeństwo w czasie obowiązywania stopnia uzależnione jest nie tylko od działania właściwych służb, ale też od przygotowania administratorów obiektów użyteczności publicznej, którzy zobowiązani są do prowadzenia ich wzmożonej kontroli, a także czujności obywateli.

/źr.: MSWiA, Policja, GUS, RCB, ABW, własne/