Stulecie plebiscytu na Śląsku i w Jastrzębiu

Za pozostaniem w granicach Niemiec opowiedziało się 59,4 proc. głosujących, a za włączeniem  do Polski 40,3 proc.

Polski komisarz plebiscytowy Wojciech Korfanty ogłosił zwycięstwo – odwołał się do zapisu traktatu wersalskiego, sugerującego liczenie wyników plebiscytu gminami, a nie bezwzględną liczbą głosów.

Ostateczna decyzja należała jednak do mocarstw zachodnich. Francuzi byli skłonni uwzględnić żądania Korfantego,  jednak Brytyjczycy i Włosi zgadzali się tylko na oddanie Polsce powiatów pszczyńskiego  i rybnickiego. Obawiając się niekorzystnego rozstrzygnięcia, Korfanty wezwał do strajku generalnego, który 2 maja objął prawie wszystkie zakłady pracy.

3 maja rozpoczęło się trzecie powstanie śląskie…

A jak głosowano na ziemi jastrzębskiej? Większość wybrała Polskę, o czym świadczą przykładowe wyniki:

Borynia (gmina wiejska)   - PL(Polska) 274 głosy, DE(Niemcy) 80 głosy

Jastrzębie Dolne (gmina wiejska) – PL 269,DE 53

Jastrzębie Górne (gmina wiejska) – PL  764,DE 104

Jastrzębie Górne(obszar dworski) – PL 95,DE 19

Moszczenica (gmina wiejska) – PL 648,DE 138

Szeroka (gmina wiejska) – PL 620,DE 22

Niedługo po plebiscycie mieszkańcy tej ziemi  na wezwanie  Korfantego  poszli  do  powstania.

Warto o tym pamiętać, tym bardziej, że  na wielkie gale i uroczystości nie  ma co liczyć, pandemia bardzo ograniczyła możliwości upamiętniania ważnych rocznic.

Pozostaje poszerzanie wiedzy i korzystanie z zasobów online. Nie jest możliwa wizyta w Muzeum Powstań Śląskich, jednakże 22 marca na facebooku tejże placówki odbędzie się wideokonferencja  pt.”Plebiscyt i III Powstanie Śląskie”, zapewne zainteresowani tematem skorzystają z tej oferty edukacyjnej.

Rocznica jest też okazją do przypomnienia postaci Ludwika Piechoczka. Jako zastępca komisarza plebiscytowego, organizował  liczne wiece narodowe. Ten urodzony w Jastrzębiu Górnym wybitny dowódca powstańczy, poseł na Sejm II RP, zakatowany przez Niemców w Auschwitz, do tej pory nie został należycie uhonorowany w swojej rodzinnej miejscowości…

Pamięć  o przeszłości jest ważna. Mimo pandemii nadal otrzymujemy od rodziców i dziadków naszych uczniów pamiątki z tamtych lat – medale powstańcze, karty cyrkulacyjne, karty legitymacyjne wydane przez Międzysojuszniczą Komisję Plebiscytową…Ze wzruszeniem przyjmujemy je do naszych skromnych zbiorów w Zespole Szkół Nr 2 im. Wojciecha  Korfantego…

Katarzyna Gibes