PKM: Nie było politycznej woli, jest walka o przetrwanie

W jakiej sytuacji jest Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej?

Adam Kucharski: Trudnej, z tego, co wiemy od naszego prezesa balansujemy na krawędzi. W każdej chwili może nastąpić upadłość. Nie muszę tłumaczyć, co to oznacza dla ok. 150 pracowników, którzy są tutaj zatrudnieni.  

Co jest powodem tego stanu rzeczy?

Grzegorz Sztymala: Po prostu nie otrzymywaliśmy w przeszłości terminowo pieniędzy za wykonane usługi przewozowe. Mam nadzieję, że zmieni się to od tego miesiąca. Firma Warbus, która wygrała przetarg zleca nam 50 poc. swoich zadań, ale nie płaciła terminowo za wykonaną pracę. Tłumacząc się, że to wina Międzygminnego Związku Komunikacyjnego, który zleca usługi przewozowe Warbusowi i nie płaci za nie na czas, zgodnie z umową. Wiemy, że MZK także boryka się trudnościami finansowymi.

Kto ponosi winę za tą sytuację?

AK: Moim zdaniem poważny błąd został popełniony w 2015 roku, kiedy zorganizowano przetarg, który wygrał Warbus. Przecież MZK, do którego należy PKM powinien najpierw rozpatrzyć, czy nie lepiej byłoby zorganizować przewozy na zasadzie wykonawcy wewnętrznego, czyli zlecić je swojej własnej firmie a nie otwierać furtkę dla każdego chętnego bez zaplecza i ludzi.

Dlaczego tak się nie stało?

GS: Pan Benedykt Lanuszny mówił podczas jednej z sesji, że „nie było woli politycznej”. Przypomnijmy, że były to czasy, kiedy na czele MZK stał pan Krzysztof Baradziej - zastępca prezydenta Jastrzębia-Zdroju. Pewnie chodziło im o jak najtańsze koszty, nawet za cenę głodowych pensji dla pracowników.

Są też krytyczne głosy odnośnie samego przetargu

GS: Tym już powinny zająć się odpowiednie organy, które sprawdzą przebieg przetargu i wszystko, co się z nim wiąże. Faktem jest, że firma, która go wygrała idealnie wstrzelił się w cenę. Takie cuda to się nawet w teorii nie zdarzają. Na razie nie możemy powiedzieć nic więcej.

Ze środowiska pracowników PKM słychać krytyczne głosy w stosunku do MZK

Dariusz Pisarek: Tak, uważamy, że ten niereformowalny twór ponosi winę za wszystkie nasze problemy. Nigdy nie dbali o pracowników w swojej firmie. MZK od początku był zorganizowany niczym jakaś komunistyczna organizacja, gdzie wszyscy mają jeden głos. Jastrzębie wpłaca do kasy Związku ponad 12 mln zł i ma do powiedzenia tle samo, co malutkie Marklowice z 300 tys. wpłatą do  budżetu MZK . To się nie mieści w  głowie.

Jak waszym zdaniem powinien być zorganizowany MZK?

AK: Weźmy wzór chociażby z Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego ( KZK GOP ). Jeżeli gmina posiada 51 proc. zadań, to ma 51 proc. głosów przy podejmowaniu decyzji. Tak powinno być i u nas.

Skoro to takie oczywiste, dlaczego tak się nie dzieje?

GS: Małe gminy po prostu żerują na Jastrzębiu. Chcą za jak najmniejsze pieniądze mieć zapewnione przewozy, dobry tabor i jak najmniej płacić na utrzymanie tego sztucznego tworu o nazwie MZK. Wychodzi na to, że to Jastrzębie najwięcej łoży na tą otoczkę, która ma się całkiem dobrze. W MZK wszyscy mają dobre wypłaty, premie, inne świadczenia, a my klepiemy biedę.

Podczas zebrania z pracownikami PKM słychać było głosy, że do tego wszystkiego dochodzi polityka?

GS: Nie da się zaprzeczyć. My wiemy doskonale, kto głosował w 2016 roku za ponownym wstąpieniem do MZK. Nazwiska tych radnych są wydrukowane i wiszą w naszej gablocie związkowej na zajezdni do wglądu. Nie da się zaprzeczyć, że jastrzębskie ugrupowanie, o którym myślę, było i jest w dość dobrej komitywie z niektórymi osobami z zarządu MZK. Krótko mówiąc, są to koledzy partyjni. Działają raczej dla swego dobra, niż mieszkańców i pracowników. Postaramy się rozliczy ich przy następnych wyborach.

DP: Często widzimy jednego dość znanego działacza tej partii, który pojawia się u nas, na zajezdni. Nie rozmawia z pracownikami tylko kieruje  się do biura MZK. Zapewne tam wspólnie ustalają strategie postępowania. Tylko jaką? Zgodną z czyim interesem? Partyjnym czy społecznym?

Tutaj aż prosi się zapytać o bezpłatną dla mieszkańców komunikację.

GS: Nie jest to zadanie proste, ale skoro w Pawłowicach mają za złotówkę, a w Żorach jest komunikacja bezbiletowa, to myślę, że jest techniczna możliwość zorganizowania jej także w Jastrzębiu. Ale wydaje się, że komuś na tym nie zależy. I tutaj wypada znowu zapytać: Z czym mamy do czynienia interesem partyjnym czy społecznym? Jest nawet problem z wprowadzeniem tej bezbiletowej komunikacji dla dzieci i młodzieży. Trudno uwierzyć, że to jest przypadek. Gdzie indziej się da, a u nas są ogromne problemy.

Jak oceniacie funkcjonowanie  MZK w ostatnim czasie?

DP:To skandal, że od grudnia nie da się wybrać zarządu. Mamy opracowany program naprawczy naszej firmy, ale bez organu właścicielskiego leżymy. To, że pan Buda domaga się audytu w MZK, to dobrze. Trzeba wiedzieć, co  tak naprawdę dzieje się w tej firmie. Jakie są przepływy finansowe? Kto tak realnie płaci za linie, które przejeżdżają na przykład przez Wodzisław i  Rybnik, miasta które  nie są członkami MZK? Kto najbardziej ponosi koszty funkcjonowania tego zbiurokratyzowanego tworu, jakim jest MZK? Dziwi mnie bardzo postawa pana wiceprzewodniczącego MZK.W czasie, kiedy wszystko się wali i sypie Pan Lanuszny wyjeżdża sobie na urlop.

Ale jak na razie nie ma chętnych do zarządu MZK?

AK: No nie ma, bo jest strach przed wzięciem odpowiedzialności za decyzje. Nie jest łatwo. Każda z małych gmin, chce mieć korzyści, ale żadna nie chce wziąć części odpowiedzialności za kierunek, w jakim pójdzie MZK. Wydaje się, że chcą wszystko zepchnąć na Jastrzębie. Przy czym nie chcą  zmienić  starego skostniałego statutu, który mówi jedna gmina - jeden głos.

Spore kontrowersje wzbudza osoba pana Benedykta Lanusznego, dyrektora Biura Zarządu MZK i (od grudnia) wiceprzewodniczącego Związku?

GS: Kontrowersje to mało powiedziane. Pan Lanuszny może oglądać z okien swojego gabinetu stos opon, które są gotowe do podpalenia, kiedy nie dostaniemy wypłaty. Ogień i smród palącej się gumy zburzą mu spokój. Uważamy, że jest on symbolem skostniałych struktur MZK i powinien odejść. Nie jest przedstawicielem żadnej z 10 gmin a piastuje tak poważne stanowisko. Uważam, że honorowo powinien zrezygnować z zajmowanego stanowiska oraz członka zarządu MZK. Wśród opinii w PKM mówi się głośno, że osoba pana Lanusznego gwarantuje pewnym grupom wpływ na to, jak zachowuje się całe MZK. Na pewno jego rola nie ogranicza się wyłącznie do zarządzania.

Podsumowując widzicie swoją przyszłość raczej bez MZK?

PD: To nasze marzenie. MZK zrobiło sobie z PKM taką dojną krowę, na której będą żerować aż zdechnie. Może to obcesowo powiedziane, ale najlepiej obrazuje naszą sytuację. Innym problemem jest miasto Jastrzębie, na którego barki spada chyba największy ciężar utrzymania tego tworu. Skoro jest tak dobrze, jak powiedziano podczas jednego z posiedzeń Przedstawicieli Zgromadzenia MZK, to dlaczego jest tak źle a niektórzy panowie z MZK panicznie boją się audytu? Co mają do ukrycia?

Grzegorz Sztymala, przewodniczący NSZZ „Solidarność” PKM Jastrzębie.

Dariusz Pisarek, przewodniczący Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Kierowców i Motorniczych PKM Jastrzębie.

Adam Kucharski, członek Rady Pracowniczej PKM Jastrzębie.