Niektórzy rodzice są dumni, że ich dzieci palą papierosy
Zgubne skutki nałogu tytoniowego, podwyżka cen cukru, śmierć polskiego działacza z Lubomi, większe przydziały smalcu i wyjazd marszałka na front – to tylko część spraw opisywanych na łamach Nowin równo sto lat temu. Zachęcamy do lektury, która przenosi naszych współczesnych Czytelników do Raciborza i okolic w początku 1920 r.
Racibórz • 12 stycznia 1920 r.
Bez głosowania
Racibórz. Rzekoma ludność morawska naszego powiatu (a właściwie garstka Niemców) wysłała swego czasu prośbę do Koalicyi, aby na obszarze morawskim naszego powiatu zarządzono także plebiscyt, żeby niby lud morawski sam rozstrzygnął, dokąd chce należeć. Koalicya zrozumiała jednak dobrze całą tę grę i prośbę odrzuciła. Morawska część naszego powiatu przechodzi zatem bez wszelkiego głosowania do państwa morawsko-czeskiego*.
Zamknięcie granicy
Celem położenia tamy wzmagającemu się z dnia na dzień przemytnictwu, polski rząd krajowy w porozumieniu z przedstawicielami władz wojskowych zarządził co następuje: 1) Ruch kołowy jak również przepęd koni i bydła przez granicę ze Śląska Cieszyńskiego do Prus w obydwie strony zamknąć w porze nocnej w czasie od godziny 9 wieczorem do godziny 6 rano. 2) Ruch kołowy, jak również przepęd koni i bydła przez linię demarkacyjną polsko-czeską w obydwie strony zamyka się w porze nocnej w czasie od godziny 11 w nocy do godziny 4 rano (...)
Wściekłość na zabawie
Chwałowice w Rybnickiem. Na zabawie polskiej podczas przedstawienia teatralnego pokazano także chorągiew polską z białym orłem. Kilku hakatystów** się wściekło z tego powodu, poszli na scenę i chorągiew polską usunęli. Stąd nauka: Nie wpuszczać hakatystów na zabawy polskie!
Wieści z Rybnika
Rybnik. W parafii tutejszej było w roku ubiegłym 900 urodzeń, 714 zgonów, 311 ślubów, Komunii św. udzielono 161 500 razy.
Zmiany w posadach duchownych
Przesiedleni lub ustanowieni zostali: (...) ks. kapelan Józef Zachłod z Raciborza jako proboszcz w Toszku, (...), ks. kapelan W. Hoppe w Radlinie jako I kapelan do Raciborza, (...), ks. kapelan Wiktor Woźniczek z Raciborza jako kapelan miejscowy w Radoszowie.
Więcej szmalcu
Szmalcu znowu coś skapnie dla nas w tych dniach, i to 100 gramów na osobę jednorazowo; począwszy od 10 stycznia, będą te ilości szmalcu wydawane. Dla hutników i górników postanowiono wydawać osobne dodatki tłuszczu przez dalsze cztery tygodnie. Co do reszty tłuszczów, to pocieszać się mamy wszyscy wespół margaryną.
Cukier zdrożeje
Cukier podrożał od Nowego Roku o 25 marek na centnarze. Na Śląsku jednak w miesiącu styczniu podrożenie cukru w drobnej sprzedaży jeszcze nie będzie; więc do końca stycznia płaci się za funt cukru nadal 96 względnie 100 fenigów. Miód sztuczny i marmelada podrożały w tych dniach, rzekomo z tego powodu, że je się sporządza teraz z czyściejszych i droższych surowców.
Podrożenie tytoniu
Jak wiadomo, podrożeją może już za niedługo (wskutek podatków i powszechnej drożyzny) bardzo znacznie wszystkie wyroby tabaczne. Czem droższy tytoń, papierosy i cygara, tem więcej ludzie marnują grosz ciężko zapracowany. Jeżeli sobie kto przed wojną kupił cygaro za 10 fen., uważał to za nadzwyczajny wydatek. Dziś pali się papierosy po 50 i 60 fen. i nikt sobie z tego wyrzutów nie robi. Dziwić się już nie można starszym ludziom, bo ci nawykli już za bardzo do nałogu i oderwać się od niego nie mogą, ale pali już nasza młodzież, nasze dzieci. Gdzie tylko spojrzeć, to dzieciak z papierosem się przechadza.Starsi ludzie, a zwłaszcza rodzice, dbać powinni o to, aby dzieci ich nie paliły tytoniu, przez który zatruwają swoje młode życie. Tymczasem zdarza się, że rodzice cieszą się, gdy ich syn pali papierosa, sądząc, że to modnie, lub nawet widząc w tem jakąś dojrzałość swych dzieci. Polska potrzebuje zdrowej młodzieży, silnej, ze stalowymi nerwami, a nie przez nikotynę zatrute i zmarniałe ciało, zdenerwowane i spaczone tym strasznym nałogiem. Wszyscy dbający o dobro naszego społeczeństwa powinni podjąć walkę przeciw paleniu tytoniu przez młodzież.
Piłsudski jedzie na front
Jak donosi warszawski „Kuryer Poranny”, udaje się naczelnik państwa Piłsudski w tych dniach na front, gdzie wkrótce ważnych należy oczekiwać wypadków. Polskie władze wojskowe zarządziły wszystko co potrzeba, aby przygotowywaną przez bolszewików ofenzywę wiosenną odeprzeć zwycięsko.
* Jednym z postanowień traktatu wersalskiego kończącego I wojnę światową było zorganizowane plebiscytów wśród mieszkańców spornych terenów, których wyniki miały zdecydować o przebiegu granic. Taki plebiscyt zorganizowano m.in. na terenie Górnego Śląska (20 marca 1921 r.), aby rozstrzygnąć o polskiej lub niemieckiej przynależności Górnego Śląska.
** Hakata – określenie Niemieckiego Związku Marchii Wschodniej, którego celem była germanizacja ziem polskich objętych zaborem niemieckim.