Wtorek, 5 listopada 2024

imieniny: Elżbiety, Sławomira, Zachariasza

RSS

41 lat temu spacyfikowano Manifest Lipcowy. Teraz upamiętnili tragiczne wydarzenia i odsłonili mozaikę

16.12.2022 07:00 | 25 komentarzy | ska

W kopalni Zofiówka odbyło się 15 grudnia uroczyste odsłonięcie mozaiki, upamiętniającej tragiczne wydarzenia, związane z pacyfikacją jastrzębskich kopalń w 1981 roku. Mija dziś 41 lat od momentu, kiedy po raz pierwszy władza wykorzystała broń palną przeciw protestującym. 

41 lat temu spacyfikowano Manifest Lipcowy. Teraz upamiętnili tragiczne wydarzenia i odsłonili mozaikę
Wydarzenia sprzed 41 lat oraz odsłonięcie mozaiki ze Św. Barbarą. fot. arch. IPN Katowice/Solidarność, JSW
Wiesz coś więcej na ten temat? Napisz do nas

41 lat temu spacyfikowano Manifest Lipcowy. Teraz upamiętnili tragiczne wydarzenia i odsłonili mozaikę

W 1981 roku dzisiejsza kopalnia Zofiówka nosiła nazwę Manifest Lipcowy. Po wprowadzeniu stanu wojennego w nocy z 12 na 13 grudnia, 15 grudnia doszło do dramatu w Jastrzębiu-Zdroju, gdzie ZOMO otworzyło ogień do protestujących. Były czołgi, wojskowi i pokaz siły w liczbie 1700 milicjantów. Rannych zostało wówczas czterech górników, a stan dwóch był ciężki. Jak wspominają dziś związkowcy z Solidarności, kiedy wyjmowano kule z ciał poszkodowanych, od razu trafiały one do Służby Bezpieczeństwa z wyjątkiem jednej, która utkwiła w szyi Czesława Kłoska. Nie udało się jej wyjąć ze względu na bliskie położenie rdzenia kręgowego. Byli także poszkodowani w wyniku działania gazu łzawiącego. 

Czołgi na ulicach i 1700 milicjantów, tak wyglądała pacyfikacja jastrzębskich kopalń. fot. arch. IPN Katowice/Solidarność

Czołgi na ulicach i 1700 milicjantów, tak wyglądała pacyfikacja jastrzębskich kopalń. fot. arch. IPN Katowice/Solidarność

Mija 41 lat od tamtych wydarzeń. Wprowadzenie stanu wojennego było nielegalne nawet według prawa obowiązującego na terenie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Oficjalnie krok ten uzasadniano pogarszającym się stanem polskiej gospodarki. Później Wojciech Jaruzelski mówił o dramatycznej próbie ocalenia Polski przed rzekomym zagrożeniem radziecką interwencją, ale jego twierdzeń nigdy nie udało się udowodnić. Faktem jest, że stan wojenny oznaczał ponowną delegalizację jedynej w Europie Środkowo-Wschodniej niezależnej od władzy organizacji, jaką był Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność". Nad "Solidarnością" nie było kontroli, więc wprowadzono stan wojenny, aby szybko i sprawnie zlikwidować dopiero co zalegalizowany Związek, działaczy umieścić w więzieniach zwanych "ośrodkami odosobnienia" lub "internowania", a społeczeństwo zastraszyć - podkreślają dziś działacze Solidarności. 

Dzień później, bo 16 grudnia, do podobnej akcji doszło w kopalni Wujek. Tam jednak wszystko zakończyło się tragicznie, bo zginęło 9 górników. W jastrzębskiej kopalni Borynia, 15 grudnia (po tym, co wydarzyło się w Manifeście Lipcowym) protestującym udało się uciec z zakładu. 

Na szczęście podczas pacyfikacji Manifestu Lipcowego nie było ofiar śmiertelnych. fot. arch. IPN Katowice

Na szczęście podczas pacyfikacji Manifestu Lipcowego nie było ofiar śmiertelnych. fot. arch. IPN Katowice

41 lat później, 15 grudnia 2022 roku w kopalni Zofiówka odsłonięto mozaikę, która ma upamiętniać tragiczne wydarzenia 1981 roku. 

– Odsłaniamy dzisiaj mozaikę, która upamiętnia bohaterstwo uczestników tamtych dni. Szanowni uczestnicy tamtych wydarzeń, pamiętamy i dziękujemy za to, co zrobiliście dla nas i dla Ojczyzny. Czujemy się zobligowani być strażnikiem historii, aby to, co wydarzyło się na jastrzębskiej ziemi nigdy nie zostało zapomniane – powiedział Tomasz Cudny, prezes zarządu JSW S.A. podczas uroczystości odsłonięcia mozaiki.

– Z perspektywy minionych lat zdajemy sobie sprawę, że potrzeba było aktu wyjątkowej odwagi, aby w tamtym czasie przeciwstawić się złu, które reprezentował system komunistyczny. Trzeba było głęboko wierzyć w sens walki, aby podjąć ryzyko buntu i upomnieć się o sprawiedliwość i godność ludzi pracy. Ofiara i poświęcenie górników z jastrzębskich kopalń to dla nas wielka lekcja solidarności – napisał wicepremier Jacek Sasin w liście odczytanym podczas uroczystości przez Piotra Pyzika, podsekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych.

Mozaikę ze Św. Barbarą odsłonięto 15 grudnia za bramą ruchu Zofiówka. fot. JSW

Mozaikę ze Św. Barbarą odsłonięto 15 grudnia za bramą ruchu Zofiówka. fot. JSW