Kolejarze w Powstaniach Śląskich [HISTORIA]

Narodowa Rada Ludowa

Narodowa Rada Ludowa została utworzona w sierpniu 1921 roku. Stanowiła zalążek polskiej administracji terenów przyszłego, autonomicznego województwa śląskiego. Siedziba Narodowej Rady Ludowej początkowo znajdowała się w hotelu „Lomnitz” w Bytomiu. Po ogłoszeniu decyzji w sprawie podziału Górnego Śląska, w październiku 1921 roku przeniesiono ją do Katowic, do gmachu hotelu „Deutsches Haus”.

Specjalny Wydział Kolejowy

W ramach Narodowej Rady Ludowej utworzono specjalny Wydział Kolejowy o numerze jedenastym. Następnie podzielono go na szereg komórek zajmujących się przejmowaniem oraz przystosowywaniem niemieckiego zaplecza technicznego i infrastrukturalnego. Co jeszcze należało do zadań wydziału? Przygotowanie administracji kolejowej na obszarze Górnego Śląska, a przede wszystkim połączenie jej z siecią i administracją kolejową z resztą kraju.

Kolejarze udali się na kurs

Ponad 300 kolejarzy wzięło udział w kursie zorganizowanym przy Dyrekcji Poznańskiej Polskich Kolei Państwowych. Kolejarze pracowali w kolejach Górnego Śląska, przejętych przez II Rzeczpospolitą, zaraz po ukończeniu kursu. Utworzone komórki (tzw. decernaty), zajmowały się między innymi tematami:

• pracowniczymi,
• drogowymi,
• sygnalizacyjnymi,
• finansowymi,
• taryf,
• zasobów,
• trakcji,
• przewozów wąskotorowych,
• ruchu osobowego i ogólnego. 

W trakcie prac utrzymywały stały kontakt ze Związkiem Zawodowym Kolejarzy Zjednoczenia Zawodowego Polskiego, zorganizowanym podczas plebiscytu.

Trzeba mieć na uwadze, że organizatorzy kolejnictwa na polskiej części Górnego Śląska borykali się z wieloma trudnościami. Poza problemami, wynikającymi z braku odpowiednio wyszkolonej kadry, pojawiły się także inne kłopoty. 

– Poprzecinania w kilkunastu miejscach linii kolejowych, konieczności utworzenia w przeciętych miejscach stacji granicznych dla cła i paszportów, braku warsztatów, głównych oaz magazynów dla materiałów reparacyjnych”. W okresie tym powstały również nowe przejścia graniczne oraz elementy infrastruktury jak „peron polski” na ówcześnie niemieckim dworcu w Bytomiu, skąd podróżowały transgraniczne pociągi w stronę należącego do II Rzeczpospolitej autonomicznego województwa śląskiego – pisał Bogusław Dobrzycki.