Jak rozmawiać z rodzinami i dziećmi z Ukrainy? Poradnik dla osób, które goszczą u siebie uchodźców

Odnośnie osób dorosłych:

Jeśli nie mówisz w języku swoich gości - zaopatrz się w „tłumacza” w telefonie lub słownik. Dowiedz się, czy twoi goście mają zabezpieczone podstawowe potrzeby:

• czy mają niezbędne rzeczy osobiste (grzebień, szczoteczkę do zębów, ubrania etc.)
• czy mają telefon, żeby móc się kontaktować tak z tobą jak i ze swoimi bliskimi
• jeśli udostępniasz im samodzielne mieszkanie, zadbaj o jedzenie, środki higieny osobistej i środki czystości
• pokaż im okolicę, opowiedz co i gdzie mogą znaleźć
• wytłumacz, jak mogą się poruszać po okolicy, czy po twoim mieście, żeby czuli się bardziej samodzielni i mniej zależni
• zapytaj, czy potrzebują twojej pomocy w kontaktach z polską administracją

Rzeczy, które NALEŻY robić i mówić:

• Uszanuj prywatność swoich gości - bądź dostępny, ale nie narzucaj swojej obecności
• Daj do zrozumienia, że ich historia jest dla ciebie ważna i wysłuchaj, jeśli będą chcieli ci ją opowiedzieć; rozmawiaj, jeśli będą chcieli o tym rozmawiać
• Bądź spokojny i cierpliwy - twój spokój będzie dla nich wsparciem
• Odpowiadaj na pytania, informuj o możliwościach, ale i sam nie bój się pytać o ich potrzeby
• Jeśli masz trudność z porozumiewaniem się - wykorzystaj „tłumacza” w telefonie, korzystaj ze słowników, staraj się nawiązać choć minimalny kontakt
• Jeśli twoi goście mieszkają razem z tobą w jednym mieszkaniu - nie bój się angażować ich we wspólną pracę (przygotowywanie posiłków, sprzątanie). Dzięki temu poczują się pewniej i bardziej u siebie
• Poproś, żeby twoi goście nauczyli cię kilku słów po ukraińsku, pokazali, jak się przygotowuje dania ukraińskie - to pozwoli im na zachowanie własnej tożsamości
• Jeśli udostępniłeś im odrębne pomieszczenie - zostaw kontakt do siebie, ale nie bój się też „zaglądać” do nich pytając o potrzeby

Rzeczy, których NIE NALEŻY robić i mówić:

• Nie odbieraj osobiście zachowań, które w innych okolicznościach uznałbyś za niewłaściwe - np. nagłe opuszczenie pomieszczenia, wyrażanie niezadowolenia lub obojętność. Twoi goście mają traumatyczne doświadczenia, w związku z czym przeżywają silne emocje. Te zachowania nie dotyczą ciebie, a twoi goście nie zawsze są w stanieje kontrolować
• Nie zmuszaj do rozmowy o tym co przeżyli, jeśli zauważysz, że to dla nich trudne.
• Nie przerywaj opowieści (np. patrząc na zegarek), jeśli zaczęli mówić
• Nie wyręczaj we wszystkim swoich gości, jeśli wyrażają ochotę współuczestniczenia w jakiś pracach lub chcą coś zrobić sami - pozwól im na to
• Nie oceniaj tego, co zrobili, lub czego nie zrobili, nie sugeruj co powinni czuć.
• Nie opowiadaj o własnych problemach
• Nie obiecuj, że wszystko będzie dobrze - jeśli jesteś na to gotowy, obiecaj, że zrobisz wszystko, żeby im pomóc.
• Nie zachowuj się tak, jakbyś musiał rozwiązywać za nich wszystkie ich problemy
• Nie umniejszaj ich zdolności do opiekowania się samymi sobą