List do redakcji w sprawie stroju borucińskiego

Z zaciekawieniem przeczytałem materiał prasowy autorstwa (woj), o różnicach w strojach ludowych na Raciborszczyźnie, bardzo mnie cieszy fakt, że sprawy tradycji, obyczajów, czy strojów ludowych wzbudzają zainteresowanie lokalnych mediów.  Autor odnosi się do reakcji czytelniczki Felicji Adamietz,  jakie wywołała u niej fotografia nadesłana do redakcji nowin przez Miejski Ośrodek Kultury w Krzanowicach. Na przesłanej fotografii widzimy Anetę Wojak, która jest ubrana w tradycyjny morawski strój ludowy (sesja zdjęciowa w Chuchelnej). Zdaniem Felicji Adamietz, osoba na zdjęciu jest ubrana niewłaściwie, zarzuty dotyczą butów i spódnicy. Pani Adamietz twierdzi, że w strojach boruckich nie spotykano butów wiązanych i spódnic plisowanych. Poniżej przedstawiam informacje, że jest zgoła inaczej i Pani Adamietz się myli.
„Panna ubierała się w tradycyjny czarny strój śląski – uszyty specjalnie na tę okazję z jedwabiu lub aksamitu. Spódnica, zwana mazelonką, była plisowana; na nią z przodu zakładano biały lub zielony, kwiecisty fartuch z atłasu. Górna część stroju, zwana kocybajką lub jupką, była z tego samego materiału co spódnica. W komplecie stanowiło to tzw. ancug. Do tego stroju pani młoda zakładała zawsze czarne pończochy i czarne niskie buty. Na głowę zakładano jej szeroki z przodu, a nieco niższy z tyłu mirtowy wianek, zwany na badanym obszarze  wińcym z kokotkiem”.
Pragnę dodać, że strój ten był później wykorzystywany przez całe życie na szczególnie ważne uroczystości, czy to rodzinne, czy inne święta, i po śmierci w tym stroju osobę kładziono do trumny. Strój raciborski z borucińskim czy krzanowickim, różnił się tym, że raciborski był bardziej kwiecisty, a na głowach noszono kwietne wianki, w Borucinie i Krzanowicach nie noszono kwietnych wianków, tylko wianek z merty do ślubu. Z reguły ancug do ślubu był koloru czarnego, ale zdarzały się też ancugi w innych kolorach: zielony, niebieski czy brązowy.
Kobiety nosiły chusty na głowie i ramionach, w okresie letnim cienkie, tzw. szpigel, oraz gruba chusta, hyta w okresie zimowym. Im więcej chusta miała frędzelków i wiązań, tym była bogatsza i paradniejsza.
Buty noszono rożnego rodzaju, od czarnych niskich butów, zapinanych na jeden pasek, po buty do kostek i powyżej kostek (kozaczki), które były wiązane sznurówkami.
Spódnice plisowane noszono tylko odświętnie, na co dzień ubierano się w zwykłe proste spódnice. Przechowywano jest w specjalnych skrzyniach, nazywanych truchłami, specjalnie związane, żeby zachować elegancki plis na spódnicy. Fartuchy ( fortuchy) przed wojną były tkane, natomiast po wojnie spotykano też malowane.
Mężczyźni zwykle ubierali się w czarny garnitur, ale bardziej eleganccy panowie zakładali tzw. gerok, wydłużona marynarka aż do kolan, oraz schwalbenschwarz, frak, który z tyłu miał dwa wydłużone pasy, aż do kolan.

Zapraszam autora artykułu i Panią Felicję Adamietz do Izby regionalnej, która mieści się w DK Borucin. Posiadamy tam, min.,  dużą kolekcję strojów ludowych.

Z wyrazami szacunku,
Marian Wasiczek
Dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury w Krzanowicach

Na załączonych zdjęciach przedstawiam tradycyjne stroje śląskie, charakterystyczne dla miejscowości Borucin czy Krzanowice.

Informacje na temat ubioru zaczerpnąłem  z książki „Wierzenia zwyczaje i obrzędy. Folklor pogranicza polsko – czeskiego ”, Kornelii Lach, oraz od Pani Anny Hajduczek – Kudela i moich rodziców Gertrudy i Józefa Wasiczek.