Strategia rozwoju, czy strategia przetrwania? Trudny czas dla PKS-u

Mimo optymistycznego planu dotyczącego kalkulacji rekompensaty, jaki przyjęto na rok 2020 okazało się ze w wyniku ponownego załamania się rynku przewozów, pozostawaniem dzieci szkolnych w domu kwoty przyjęte w budżetach powiatu i gmin nie pokryją całości strat powstałych w komunikacji obejmującej powiat raciborski za całe 12 miesięcy.

Niestety z końcem października sytuacja z wiosny powróciła i kolejny raz w tym roku większość autobusów PKS-u została znowu zatrzymana. Załamały się po raz kolejny przychody spółki. Brak możliwości sprzedaży biletów miesięcznych szkolnych uszczuplił dodatkowo budżet PKS o prawie 400 tys. zł miesięcznie. Taką kwotą zasilane są miesięcznie bilety w roku szkolnym. Przychody Spółki z dotacji uzyskiwanej od Marszałka Województwa (który to jeśli młodzież wykupi bilety dopłaca 50% kwoty), a w przypadku obecnych warunków epidemicznych i wprowadzonych obostrzeń w miesiącach: październik, listopad i grudzień dotacji tej PKS nie miał prawa pobrać wspomnianej rekompensaty „marszałkowskiej”.

Na spotkaniu z włodarzami gmin omówiona została sytuacja w transporcie publicznym obejmującym powiat raciborski oraz sytuacja Spółki PKS. Podkreślić należy że spotkania są prowadzone z wszystkim gminami powiatu raciborskiego, ponieważ to powiat przejął na siebie od gmin obowiązek organizacji komunikacji gminno-powiatowej. Połączenie komunikacji gminnej z powiatową skutkuje przejrzystą siecią kompatybilnych połączeń. Powyższe rozwiązanie nie wymaga w poszczególnych gminach organizacji komunikacji gminnych i tworzenia centrum przesiadkowych umożlwiających skomunikowanie z komunikacją wyższych szczebli, czyli powiatową i wojewódzką. Ponadto możliwe jest zachowanie jednolitego systemu biletowego dla całego obszaru powiatu (jednak jest to możliwe tylko i wyłącznie przy współfinansowaniu przez gminy transportu).

Ze względu na kolejne ograniczenia w funkcjonowaniu spółki rekompensata związana z pokrywaniem różnicy pomiędzy kosztami utrzymania transportu, a uzyskanymi przychodami gwałtownie wzrosła. Starosta wraz z włodarzami gmin stanął przed dylematem, w jaki sposób zachować ciągłość działania spółki oraz jej gotowość do świadczenia usług w czasie powrotu do normalnego funkcjonowania szkół po zakończeniu się pandemii. Należy mieć na uwadze że komunikacji po ustaniu pandemii powinna spełniać swoje dotychczasowe zadanie czyli szczególnie zapewniać przewozy szkolne zarówno w gminach jak i na poziomie szkół powiatowych. Likwidacja lub mocna redukcja spółki w czasach pandemii mogłaby skutkować bardzo negatywnie w przyszłości, ponieważ już wiosną może się okazać, że PKS musi w pełnej gotowości przystąpić do realizacji wszystkich zaplanowanych linii. Mając na uwadze przyszłość transportu w gminach i powiecie włodarze raciborskich samorządów zdecydowali wspólnie o dalszym dofinasowaniu komunikacji gminno-powiatowej. W wyniku wielogodzinnych negocjacji przyjęto plan działania polegający na częściowej restrukturyzacji transportu poprzez zweryfikowanie zasadności wykonywania przewozów na niektórych liniach czy kursach, przyniesie to efekt w postaci ograniczenia zatrudnia w spółce PKS, ponadto zdecydowano o podniesieniu wartości rekompensaty przeznaczonej na utrzymanie transportu publicznego w czasie pandemii w celu zachowania gotowości PKS do realizacji zadań przewozowych w kolejnych miesiącach i latach funkcjonowania transportu publicznego w powiacie raciborskim. W dniu dzisiejszym odbyło się zdalne posiedzenie Konwentu Powiatów Województwa Śląskiego na którym to starosta poruszył sytuację utrzymania komunikacji (dopłat) i zaproponował by wspólnie wystąpić do Rządu o wsparcie finansowe w celu poprawy sytuacji finansowej podmiotów odpowiedzialnych za transport publiczny.

Podkreślić należy że systemy transportu publicznego na całym świecie znalazły się w poważnych tarapatach. Mniejsza liczba pasażerów oznaczająca brak wpływów z biletów oraz problemy finansowe samorządów wywołane pandemią mogą w niedługim czasie sprawić, że ten sektor usług publicznych stanie się kolejna ofiarą wirusa COVID-19. Bez wsparcia powiatów i gmin PKS może także stać się także ofiarą pandemii.