Piątek, 8 listopada 2024

imieniny: Seweryna, Gotfryda, Hadriana

RSS

Kochają bukszpany. Na zabój

09.08.2019 19:00 | 4 komentarze | żet

Żarłoczny owad atakuje ogródki mieszkańców powiatu raciborskiego. To gatunek inwazyjny, przywleczony do Europy z Azji. Właśnie dlatego nie ma w naszym kraju naturalnych wrogów. – Nie wykształcił się jeszcze łańcuch ekologiczny, który ograniczałby rozmnażanie tego gatunku – mówi Elżbieta Skrzymowska, pracownik Arboretum Bramy Morawskiej.

Kochają bukszpany. Na zabój
Tak wygląda żywopłot zaatakowany przez larwy ćmy bukszpanowej (zdjęcie nadesłane przez Czytelnika). Młode osobniki zjadają tylko górne części liści, starsze gąsienice całkowicie zjadają liście oraz młode pędy bukszpanów. Intensywne żerowanie tych owadów może doprowadzić do całkowitego usychania tych roślin.
Wiesz coś więcej na ten temat? Napisz do nas

Gdy wylęgną się z jaj, są niewielkie – mają zaledwie 1 – 2 mm długości. Jednak dzięki ogromnemu apetytowi rosną jak na drożdżach. Wszędzie gdzie się pojawią, pozostawiają po sobie pożółkłe lub ogołocone krzewy bukszpanów. Już po miesiącu larwy osiągają długość około 30 – 40 mm. Po przepoczwarzeniu, dorosły osobnik z rozwiniętymi skrzydłami – białymi z brązową obwódką lub jasnobrązowymi – mierzy około 4 cm. Szybko składa jaja, z których wkrótce wylęgają się nowe, żarłoczne larwy. Ćmy bukszpanowe, bo o nich mowa, dotarły już do Raciborza. Sieją spustoszenie w ogródkach. Czy jest na nie jakiś sposób?

Zguba bukszpanów

Ćma bukszpanowa (łac. Cydalima perspectalis) przywędrowała do nas z Azji. W Europie nie posiada naturalnych wrogów, co wpływa na jej szybkie rozprzestrzenianie. – Z ćmą bukszpanową jest podobnie jak ze szrotówkiem (gatunek owada pożerającego kasztany). Przywędrowały do naszego kraju stosunkowo niedawno i przez to nie mają tutaj naturalnych wrogów. Ptaki nie są nauczone zjadać ich gąsienic, dlatego tak skutecznie się mnożą – wyjaśnia Elżbieta Skrzymowska, pracownik Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu.

Bukszpan, na którym żerowały ćmy bukszpanowe. 

Dorosłe osobniki składają jaja na wewnętrznej stronie liści bukszpanów, w głębi krzewów. Wylęgają się z nich niezwykle żarłoczne larwy, które żerują na liściach oraz pędach bukszpanu. W krótkim czasie potrafią ogołocić cały krzew, by następnie przepoczwarzyć się w dorosłe osobniki. W naszych warunkach klimatycznych w ciągu jednego roku mogą pojawić się 2 – 3 pokolenia ćmy. Efektem ich bytowania może być całkowite zniszczenie krzewów bukszpanów w ogrodzie.

Nie mają naturalnych wrogów

Jak walczyć z ćmą bukszpanową? Na tak postawione pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Specjalistka z Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu przyznaje, że walka z ćmą bukszpanową przypomina „walkę z wiatrakami”. Aby nie dopuścić do złożenia jaj przez dorosłe osobniki, można skorzystać ze specjalnych pułapek feromonowych. Kupimy je w sklepach i marketach ogrodniczych. Kosztują od 30 – 40 zł do nawet 100 zł za sztukę. W zależności od rodzaju zakupionych pułapek oraz liczby krzewów należy zaopatrzyć się w ich większą liczbę. – Taka pułapka przyciąga dorosłego owada, więc może zapobiec złożeniu jajeczek, ale gąsienice się w nią nie złapią. Niektórzy je zbierają, ale jest to żmudna praca – dodaje Elżbieta Skrzymowska z raciborskiego arboretum.

Mechaniczne usuwanie gąsienic doradza również dr hab. Elżbieta Wilk-Woźniak – dyrektor Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. – Jeśli bukszpany są nieduże, a gąsienice młode, można spróbować usuwać gąsienice mechanicznie poprzez otrząsanie gąsienic i pozbycie się ich przez uśmiercenie. Zabieg należy powtarzać co 2 – 3 dni – wyjaśnia E. Wilk-Woźniak.

W zwalczaniu ćmy można sięgnąć również po chemiczne środki ochrony roślin. – Polecane chemiczne środki to biopestycydy produkowane na bazie Bacillus thuringiensis (bakteria), ze względu na ograniczony wpływ na środowisko – dodaje specjalista Państwowej Akademii Nauk. Największą zaletą tego rodzaju środków chemicznych jest to, że są one bezpieczne dla ludzi i zwierząt.

(żet)


Komentarz eksperta

W Polsce ćma bukszpanowa nie ma wrogów naturalnych. Ponadto, na skutek żerowania na bukszpanie, kumuluje w organizmie substancje toksyczne, które działają odstraszająco na ptaki. W Polsce gatunek ćma bukszpanowa Cydalima perspectalis nie podlega obowiązkowi zwalczania.

Celem zwalczenia tego szkodnika powinny być przeprowadzane częste lustracje (nawet co kilka dni), w trakcie których należy dokładnie sprawdzić wnętrze każdego krzewu bukszpanu – czy nie ma gąsienic lub oprzędów. W przypadku zaobserwowania gąsienic można pozbywać się ich poprzez kilkakrotne strząsanie na folie rozłożone pod roślinami, aż do całkowitego usunięcia szkodników, a następnie ich uśmiercenie. Można również zmywać gąsienice silnym strumieniem wody lub wycinać i palić zaatakowane pędy. Innym sposobem walki z ćmą są różnego rodzaju tablice i opaski lepowe oraz pułapki zaopatrzone w feromon wabiący samce motyli. Pułapki należy umieścić w okresie od wiosny do jesieni w pobliżu bukszpanów, co pozwoli na znaczące ograniczenie liczebności szkodników.

Do zwalczania ćmy bukszpanowej można również wykorzystać zarejestrowane przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi środki ochrony roślin. Na dzień dzisiejszy są zarejestrowane dwa środki ochrony roślin do jej zwalczania: Lepinox Plus (zezwolenie MRiRW nr R - 48/2017wu z dnia 19.12.2017 r.) oraz XenTari WG (zezwolenie MRiRW nr R – 53/2018wu z dnia 15.11.2018 r.). Obydwa służą do biologicznego zwalczania gąsienic motyli i są przeznaczone do stosowania przez użytkowników profesjonalnych. Podczas ich stosowania należy dokładnie zastosować się do zapisów zawartych w etykietach tych środków.

Równocześnie informujemy, zgodnie z art. 35.1. ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin stanowi, że „Środki ochrony roślin należy stosować w taki sposób, aby nie stwarzać zagrożenia dla ludzi, zwierząt oraz dla środowiska, w tym przeciwdziałać zniesieniu środków ochrony roślin na obszary i obiekty niebędące celem zabiegu z zastosowaniem tych środków oraz planować stosowanie środków ochrony roślin z uwzględnieniem okresu, w którym ludzie będą przebywać na obszarze objętym zabiegiem”.

Anna Wieczorek
koordynator do spraw mediów w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Katowicach


W załącznikach etykiety środków ochrony roślin do profesjonalnego użytkowania, których skuteczność w zwalczaniu ćmy bukszpanowej jest potwierdzona przez specjalistów:

Pobierz Lepinox_Plus(2).pdf Pobierz XenTari_WG_-_ET_15-11-2018.pdf