Kristos harjaw i mereloc, czyli ormiańska Wielkanoc

Potomkowie imigrantów, którzy ponad sto lat temu uciekali z Armenii przed wizją tureckiego ludobójstwa, rozsiani są na wszystkich kontynentach: od Rosji po Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię, Liban i Australię. Są również w naszym regionie. W Grzegorzu Agopsowiczu, mieszkańcu Radlina również płynie ormiańska krew. Opowiedział nam o tradycjach kaukaskich związanych ze świętami Wielkiej Nocy.

Czas bez zabaw i kolorowych ubrań

Jak mówi pan Grzegorz, Ormianie pieczołowicie przygotowują się do świąt Wielkanocnych. – Popularnym zwyczajem jest zasiewanie soczewicy w doniczkach wraz z rozpoczęciem Wielkiego Postu, tak by podczas świąt była już zielona i wyrośnięta – tłumaczy. Dodaje, że Ormianie bardzo surowo przestrzegali przepisów kościelnych dotyczących okresu Wielkiego Postu. Obejmowały one nie tylko spożywania posiłków – nie jedli mięsa, wszelkiego tłuszczu, słodyczy, a nawet ryb i nabiału – ale wstrzymywali się od urządzania zabaw, ślubów i śpiewania oraz zakładania kolorowych ubrań.

W koszyczku czerwone jajka i ciasto drożdżowe

Zwyczaj święcenia potraw w Wielką Sobotę jest również obecny w tradycji ormiańskiej. – Kosze zawsze były duże, by pomieścić wszystkie niezbędne rzeczy. W ich wnętrzach znalazły m.in. makowce, nugaty, torty, szynki pieczone w cieście i kiełbasy. Niezbędnym elementem był również czosnek, którego ząbek noszono potem przy sobie z uwagi na jego uzdrawiającą moc – wymienia pan Grzegorz. Dodaje, że w wielkanocnym koszyczku nie mogło zabraknąć tzw. pasków – żółtych i białych. Były to lśniące mocno rumiane ciasta drożdżowe z serem, jedno z żółtkami a drugie z samymi białkami, ozdobione równoramiennym krzyżykiem z ciasta. – Jajka również był ważnym składnikiem – podkreśla mieszkaniec Radlina. – Ormiańska legenda mówi, że kiedy Matka Boska stała pod krzyżem Chrystusa, miała przy sobie chleb i jajka zawinięte w chustę. Krew Chrystusa i łzy Matki Boskiej zabarwiły jajka i chleb na czerwono. Dlatego Ormianie farbują jajka właśnie na ten kolor. Wypiekają też tradycyjne pieczywo, zwane cheorek – dodaje.