Zakończono prace konserwatorskie przy jednym z najcenniejszych zabytków ziemi raciborskiej

Jak informują urzędnicy, odbiór prac odbył się 6 listopada z udziałem wykonawcy – firmy Kontrapost Konserwacja Zabytków, przedstawiciela Miasta Racibórz oraz Aleksandra Polańskiego, reprezentującego Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Zadanie zostało dofinansowane z rządowego Programu Odbudowy Zabytków BGK i kosztowało 136 530,00 zł, z czego 98% pokryto z dotacji programu, a 2% z budżetu Miasta Racibórz.

Prace były prowadzone od czerwca 2024 roku pod kierunkiem konserwator dzieł sztuki, Urszuli Girtler, na podstawie programu prac konserwatorskich opracowanego przez mgr Kosma Jackiewicza, mgr Bohdana Jackiewicza i mgr inż. arch. Amelię Procką, pod nadzorem Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Polegały na oczyszczeniu kamienia z zabrudzeń i nawarstwień biologicznych, na wzmocnieniu strukturalnym kamienia, usunięciu kitów i wtórnych uzupełnień, rdzy z elementów metalowych, na wymianie fug, uzupełnieniu ubytków, rekonstrukcji brakujących elementów rzeźbiarskich i na kolorystycznym scaleniu powierzchni.

Istotnym elementem konserwacji było także odtworzenie złoceń na figurze – pozłocony został między innymi kartusz herbowy, litery inskrypcji, gwiazdki na chmurach i elementy stroju świętego. Został także odtworzony klucz trzymany przez aniołka walczącego z wężem – zostanie zamocowany na figurze w najbliższym czasie.

Figura św. Jana Nepomucena zlokalizowana na Placu Długosza w Raciborzu została wykonana w latach 30. XVIII w. przez rzeźbiarza Jana Melchiora Österreicha – autora innych barokowych rzeźb w Raciborzu – Kolumny Maryjnej i figury św. Jana Nepomucena na Ostrogu.

Figura pierwotnie znajdowała się na dziedzińcu klasztoru dominikanek. W 1810 r. klasztor objęto sekularyzacją, więc zdecydowano się przenieść pomnik w pobliże kościoła parafialnego, na ówczesny plac targowy – Neumarkt. Figura stała pośrodku placu, w otoczeniu kamienic. Plac został zniszczony w 1945 r. (figura ocalała) i obecnie znajduje się na Placu Długosza. Pomnik był poddany konserwacji w 1851 r. oraz w 1994 r. staraniem władz Miasta Racibórz.

Łacińską inskrypcję na pomniku można przetłumaczyć:

"Stoi niewinny baranek

Nie ma nic do ukrycia

Stoi! Gdy król nie prosi o nic,

Z mostu wyrzuca sprawiedliwego"

Złocony kartusz herbowy stanowi prawdopodobnie herb fundatora.

Figura jest ciekawa ikonograficznie – przedstawia świętego dającego jałmużnę żebrakowi, w otoczeniu putt – aniołków – spośród których jeden toczy walkę z wężem przy pomocy klucza, a drugi trzyma zamkniętą księgę – symbol tajemnicy spowiedzi.

Figura jest jednym z najcenniejszych zabytków ziemi raciborskiej.

^{źródło: UM Racibórz, oprac. (d)}