Rolnicy domagają się embarga na ukraiński cukier. Ministerstwo twierdzi, że taki zakaz byłby niezgodny z unijnymi traktatami

10 stycznia 2024 roku zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem w sprawie blokady importu cukru oraz innych produktów rolno-spożywczych z Ukrainy.

- Zgodnie z danymi Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) Polska jest trzecim największym producentem cukru w Unii Europejskiej, po Francji i Niemczech. Roczna produkcja cukru w Polsce wynosi około 2 mln ton, z czego około 3/4 przeznaczone jest na rynek krajowy. Mamy jedne z najlepszych ziem, warunki klimatyczne, wiedzę i sprzęt do uprawy tego gatunku. Burak cukrowy jest też ważnym elementem płodozmianu. Jak wskazuje Krajowy Związek Producentów Buraka Cukrowego kontyngent importowy dla cukru z Ukrainy wynosił 20 070 t. Po jego zawieszeniu import cukru z Ukrainy w roku gospodarczym 2022/23 przekroczył 400 tys. t, w obecnym sezonie szacunki strony ukraińskiej wskazują na 700 tys. t, natomiast w roku gospodarczym 2024/25 ten wolumen może przekroczyć 1 mln t. Są to ilości, które destabilizują równowagę rynkową - czytamy w piśmie KRIR opublikowanym na stronie internetowej.

Cukier z Ukrainy produkowany jest bez zachowania standardów środowiskowych i zdrowotnych obowiązujących w UE

KRIR zwraca uwagę, na sytuację polskich rolników oraz brak takich samych norm jakościowych w Polsce i Ukrainie.

- Mając na uwadze problemy związane z nadmiernym i niekontrolowanym importem zbóż, rzepaku i kukurydzy z Ukrainy, m.in. spadek opłacalności ich produkcji dla polskich rolników i wprowadzanie dopłat do sprzedanych towarów, samorząd rolniczy wnosi o niezwłoczne przeciwdziałanie powtórzeniu się podobnej sytuacji na rynku buraków cukrowych.

Cukier pochodzący z polskich upraw spełnia wszystkie wymagane prawem normy jakościowe m.in. względem pozostałości substancji szkodliwych, stosowania dozwolonych środków produkcji, natomiast cukier z Ukrainy produkowany jest bez zachowania standardów środowiskowych i zdrowotnych obowiązujących w UE. Niekontrolowany napływ cukru zza wschodniej granicy bezpośrednio zagraża konkurencyjności dla polskiego produktu, a w konsekwencji spowoduje spadek, a nawet brak opłacalności jego produkcji - czytamy w komunikacie KRIR.

Rolnicy wnioskują o natychmiastowe wprowadzenie embarga

- Zdaniem samorządu rolniczego konieczne jest natychmiastowe wprowadzenie embarga na cukier sprowadzany z Ukrainy, co pozwoli na częściową ochronę polskiego rynku cukru - czytamy w piśmie KRIR.

Ministerstwo odpowiada

- Wprowadzenie jednostronnego zakazu importu cukru z Ukrainy bez zgody Komisji Europejskiej (na wzór wprowadzonego we wrześniu 2023 r. zakazu importu pszenicy, kukurydzy, rzepaku, słonecznika i niektórych innych artykułów sektora zbóż i oleistych) wiąże się z ryzykiem wszczęcia przez Komisję Europejską procedury naruszeniowej wobec Polski. Taki zakaz byłby niezgodny z unijnymi traktatami, a także z zasadami Światowej Organizacji Handlu (WTO) oraz Układem o stowarzyszeniu UE-Ukraina, w związku z tym mógłby zostać on zaskarżony także przez indywidualne podmioty. Poza tym wprowadzenie zakazu importu cukru może również wywołać działania retaliacyjne (formalne lub nieformalne) ze strony Ukrainy w postaci objęcia importu z Polski restrykcjami. Retaliacje mogą dotyczyć nie tylko cukru, ale również innych towarów, które są istotne dla naszego eksportu na Ukrainę (np. produkty mleczarskie) - czytamy w odpowiedzi ministerstwa opublikowanej na stronie KRIR.

- Obecnie w ramach toczących się dyskusji na forum instytucji unijnych dotyczących ewentualnego przedłużenia autonomicznych środków handlowych (ATM) na kolejny rok postulujemy m.in. wyłączenie z tej regulacji towarów wrażliwych, w tym cukru.

Gdyby nie udało się przekonać KE do rezygnacji z kolejnego przedłużenia regulacji ATM lub wyłączenia z niej towarów najbardziej wrażliwych, rozważam wystąpienie do KE w sprawie zastosowania klauzuli ochronnej w momencie wejścia w życie regulacji ATM, celem przywrócenia warunków taryfowych (TRQ) wynikających z Układu o Stowarzyszeniu UE-Ukraina. Jednak aby taki wniosek miał szanse powodzenia, należy wykazać nie tylko fakt wzrostu importu, ale również szkodę rynkową powodowaną przez import (np. wzrost zapasów czy spadek cen i dochodów). Dlatego też proszę KRIR o dostarczenie w miarę posiadanych możliwości dodatkowych danych potwierdzających wyrządzenie szkody dla polskich plantatorów i producentów cukru - informuje KRIR minister Czesław Siekierski.

MRiRW widzi problem innych norm przy produkcji cukru

- Odnosząc się do wspomnianej w piśmie KRIR kwestii braku zachowania przez producentów ukraińskich norm środowiskowych i zdrowotnych obowiązujących w UE informuję, że również MRiRW zwróciło uwagę na konieczność przestrzegania przez Ukrainę zobowiązań wynikających z zawartej umowy DCFTA. Dlatego też wystąpiliśmy o uzupełnienie załącznika V do umowy DCFTA UE-Ukraina o listę aktów prawnych UE dotyczących stosowania pestycydów. Spowodowałoby to zarówno stosowanie przez Ukrainę środków ochrony roślin, zawierających te same substancje czynne, które są dopuszczone w UE, jak również przestrzeganie takiego samego zakresu ich stosowania. W konsekwencji zapewnione zostałyby równe warunki konkurencji z towarami wytwarzanymi w UE i podlegającymi obowiązkowi przestrzegania unijnych standardów, jak i bezpieczeństwo dostaw towarów pochodzących z Ukrainy - informuje MRiRW.

źródło

KRIR

http://www.krir.pl/2014-01-03-03-24-03/pozostale/8140-krir-wnosi-o-wstrzymanie-importu-cukru

http://www.krir.pl/85-aktualnosci/8175-stanowisko-mrirw-w-sprawie-wstrzymania-importu-cukru-z-ukrainy

http://www.krir.pl/images/krir/KRIR-MR-23-2024_WNIOSEK_KRIR_blokada_cukru_odp_MRiRW.pdf