Program Czyste Powietrze zbankrutuje? Polski Alarm Smogowy apeluje do Donalda Tuska

Program Czyste Powietrze, prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, udziela dotacji do wymiany starych kotłów i ocieplenia domów od 2018 r. Popularność Programu powoli rosła: w 2019 r. złożono 85 tys. wniosków, w 2023 - już 217 tys. W ciągu pięciu lat programu liczba wniosków sięgnęła 754 tys. Do wymiany pozostało jeszcze około 2,7 mln kotłów. Sytuacja smogowa z ostatniego tygodnia, kiedy polskie miasta znalazły się na czołowych miejscach najbardziej zanieczyszczonych miast na świecie, pokazuje, że problem zimowego smogu wciąż trwa.

Jak przekazuje lider Polskiego Alarmu Smogowego Andrzej Guła, w ostatnich dniach dotarła do niego informacja o rosnących zaległościach w wypłatach środków z programu. - Informacje potwierdziło Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Wiemy, że luka wynosi już ponad 300 mln zł i każdego tygodnia rośnie o kolejne 100 mln. Do końca lutego kwota niewypłaconych pieniędzy wzrośnie do 700 mln zł. To sytuacja niedopuszczalna - zwraca uwagę Guła. - Mówimy o co najmniej kilkunastu tysiącach rodzin, które poniosły koszty ocieplenia domów i wymiany źródła ciepła i teraz oczekują na refundację - dodaje.

Polski Alarm Smogowy oraz Fundacja Instrat wystosowały apel do premiera Donalda Tuska w sprawie podjęcia działań usprawniających Program Czyste Powietrze i ratujących go przed zapaścią finansową. Zwracają także uwagę, że w ostatnich tygodniach premier Donald Tusk deklarował działania na rzecz walki ze smogiem poprzez błyskawiczną i na wielką skalę termomodernizację. Premier wyraził jednocześnie nadzieję, że w drugiej połowie roku Polska stanie się rekordzistą w skali Europy, jeśli chodzi o tempo zmian w tej dziedzinie.

PAS oraz Instrat wskazują, że bez natychmiastowych działań ze strony rządu Programowi Czyste Powietrze grozi wyhamowanie, a realizacja tych obietnic nie będzie możliwa. Organizacje apelują do premiera o przeznaczenie 2 mld zł z REPower Europe na program Czyste Powietrze i pilne działania w kierunku odblokowania środków KPO na ten cel, a w dalszej kolejności środków Funduszu Spójności i innych niezbędnych źródeł finansowania. Jak podkreślają autorzy apelu, działania te są konieczne, gdyż Polska jest krajem o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w całej Unii Europejskiej, które przyczynia się każdego roku do ponad 40 tys. przedwczesnych zgonów.