GDDKiA przypomina o zasadach umieszczania plakatów wyborczych w pasie drogowym

Komitety wyborcze są zobowiązane do przestrzegania obowiązujących przepisów i procedur postępowania w zakresie umieszczania plakatów wyborczych, również w pasie drogowym dróg krajowych. Przypomina o nich GDDKiA.

• Umieszczenie plakatu wyborczego w pasie drogowym drogi krajowej wymaga zezwolenia zarządcy tej drogi.
• To decyzja administracyjna, w której zostanie naliczona stosowna opłata za zajęcie pasa drogowego.
• Za plakat wyborczy umieszczony bez takiej zgody naliczana będzie kara pieniężna.
• Plakaty umieszczone w pasie drogowym lub w jego sąsiedztwie, które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego, będą usuwane.

Przepisy

Zgodnie z aktualną linią orzecznictwa sądów administracyjnych, plakaty wyborcze spełniające cechy materiału wyborczego, o którym mowa w art. 109 § 1 i 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy stanowią reklamy w rozumieniu art. 4 pkt 23 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, a zatem ich umieszczenie w pasie drogowym podlega dyspozycjom art. 39 ust. 3 oraz art. 40 ust. 1 w związku z ust. 2 pkt 3 ustawy o drogach publicznych.

Powyższą wykładnię przepisów dotyczących umieszczania reklam wyborczych w pasie drogowym potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 24 sierpnia 2010 r. (sygn. akt II GSK 728/09) oraz w wyroku z dnia 9 września 2021 (sygn.. akt: II GSK 1910/21) oraz wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych, m. in. wyrok WSA w Szczecinie z 29 sierpnia 2013 r. (sygn. akt II SA/Sz 1227/12) oraz wyrok WSA w Łodzi z 17 lipca 2015 r. (sygn. akt III SA/Łd 449/15).

Reklama

Pojęcie reklamy zdefiniowano w art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych, który brzmi, cyt.: „reklama - umieszczone w polu widzenia użytkownika drogi tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe w rozumieniu art. 2 pkt 16b i 16c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a także każdy inny nośnik informacji wizualnej, wraz z jej elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, niebędący znakiem drogowym, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, ustawionym przez gminę znakiem informującym o obiektach zlokalizowanych przy drodze, w tym obiektach użyteczności publicznej, znakiem informującym o formie ochrony zabytków lub tablicą informacyjną o nazwie formy ochrony przyrody w rozumieniu art. 115 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody”.

Zgodnie natomiast z art. 109 ustawy - Kodeks wyborczy, materiałem wyborczym jest każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami (§ 1). Materiały wyborcze powinny zawierać wyraźne oznaczenie komitetu wyborczego, od którego pochodzą (§ 2) oraz podlegają ochronie prawnej (§ 3). Przepis art. 110 § 1 Kodeksu wyborczego stanowi zaś, że cyt.: "Na ścianach budynków, przystankach komunikacji publicznej, tablicach i słupach ogłoszeniowych, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych i telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości, obiektu albo urządzenia".

Plakat wyborczy, podobnie jak handlowy czy usługowy plakat reklamowy, nie jest związany z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Zatem jego umieszczenie w pasie drogowym, bez względu na nośnik, tj. czy jest nim urządzenie obce, czy urządzenie (obiekt) związany z zarządzeniem drogami i potrzebami ruchu, zależy od zgody zarządcy drogi.

W związku powyższym, umieszczenie w pasie drogowym tego typu reklam wymaga wcześniejszego uzyskania:

1. Zezwolenia zarządcy drogi na lokalizację reklam w pasie drogowym drogi krajowej na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o drogach publicznych w drodze decyzji administracyjnej.

Wniosek o zezwolenie na lokalizację reklamy w pasie drogowym składa się na adres właściwego oddziału GDDKiA w określonym województwie wraz z wymaganymi dokumentami. Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na lokalizację reklamy w pasie drogowym dostępny jest na stronach internetowych poszczególnych oddziałów GDDKiA lub w ich siedzibach.

2. Zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego wydanego na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o drogach publicznych w drodze decyzji administracyjnej, w którym zostanie naliczona stosowna opłata za zajęcie pasa drogowego poprzez umieszczenie w nim reklamy (art. 40 ust. 6 w zw. z art. 40 ust. 3 ustawy o drogach publicznych). W odniesieniu do dróg krajowych, stawki opłat za zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia reklam określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 czerwca 2023 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Wynoszą one, zgodnie z § 4 ust. 2 pkt 2 ww. rozporządzenia, 4 zł za każdy dzień zajęcia 1 m kw. powierzchni reklamy. Dla reklam świetlnych i podświetlanych stawkę opłaty podwyższa się o 100% (§ 4 ust. 3 ).

Wniosek o zezwolenie na umieszczenie reklam składa się do właściwego rejonu GDDKiA, wskazanego w decyzji lokalizacyjnej, o której mowa w pkt 1. Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia reklamy dostępny jest na stronach internetowych poszczególnych oddziałów GDDKiA lub w siedzibie rejonów/oddziałów.

Reklamy nie mogą być umieszczane: w obrębie oddziaływania skrzyżowania, na znakach drogowych, wiaduktach kolejowych w obrębie pasa drogowego, jak również w pasie drogowym poza obszarem zabudowanym, z wyłączeniem parkingów i miejsc obsługi podróżnych.

W przypadku stwierdzenia zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia poprzez umieszczenie plakatu wyborczego, zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną na podstawie art. 40 ust. 12 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, stanowiącą dziesięciokrotność opłaty ustalanej jak przy wydawaniu zezwolenia.

Ponadto podkreślić należy, że na podstawie art. 110 § 5 Kodeksu wyborczego, cyt.: "Policja lub straż gminna jest obowiązana usuwać na koszt komitetów wyborczych plakaty i hasła wyborcze, których sposób umieszczenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź bezpieczeństwu w ruchu drogowym."

W sytuacji uznania przez zarządcę drogi krajowej, że dany plakat wyborczy, umieszczony w pasie drogowym lub w jego sąsiedztwie, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, o fakcie tym niezwłocznie będą powiadamiane odpowiednie służby.

_{źr. GDDKiA}