Ranking zamożności samorządów. Rybnik przed Jastrzębiem i Żorami. Co z Raciborzem, Wodzisławiem i gminami?

Ranking zamożności samorządów. Jak go stworzono?

Ranking "Wspólnoty" jest prowadzony od 2010 r. Opiera się na dochodach własnych samorządów oraz subwencjach (czyli np. środkach przekazywanych z budżetu państwa do gmin i powiatów na prowadzenie szkół publicznych).

Autorzy rankingu nie uwzględniają w swoich rachubach tzw. janosikowego (środków przekazywanych przez bogatsze samorządy na rzecz biedniejszych) oraz dotacji celowych (np z funduszy unijnych czy programu 500+). Argumentują, że celem jest zbadanie faktycznej zamożności, tymczasem jednorazowa, duża dotacja mogłaby wywindować samorząd wysoko w rankingu.

Ostatnie zastrzeżenie dotyczy gmin i faktycznie zebranych przez nie dochodów własnych, które skorygowano o skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych (celem jest porównanie zamożności samorządów, a nie efektów autonomicznych decyzji gmin w tym zakresie).

Miasta na prawach powiatu. Rybnik, Jastrzębie-Zdrój, Żory

Ta część rankingu obejmuje 48 miast na prawach powiatu. Zestawienie otwiera Sopot (9 618,95 zł per capita). Rybnik zajmuje 22. miejsce, Jastrzębie-Zdrój 33. miejsce, a Żory 44. miejsce.

Historycznie Rybnik najwyższe miejsce w rankingu zajął w 2013 r. (11. lokata). W przypadku Jastrzębia-Zdroju najlepszy był rok 2010 (16. miejsce), a Żor - rok 2012 (18. miejsce).

Powiaty ziemskie. Raciborski, wodzisławski, rybnicki

Ranking powiatów ziemskich otwiera powiat człuchowski z dochodami samorządu w wysokości 2036,67 zł/per capita. Powiat raciborski zajmuje 148. miejsce, powiat wodzisławski 192. miejsce, a powiat rybnicki 295. miejsce na 314 powiatów ziemskich.

148. raciborski 1131,06 zł

192. wodzisławski 1 060,37 zł

295. rybnicki 754,75 zł

Miasta powiatowe. Wodzisław przed Raciborzem

Ranking ogólnopolski otwierają Polkowice (9668,20 zł per capita). Wodzisław Śląski zajął 95. miejsce, a Racibórz 144. miejsce na 267 miast powiatowych.

Historycznie Wodzisław Śląski najwyższe miejsce zajął w 2019 r. - 39. miejsce, a najniższe w 2013 r. - 186. miejsce. W przypadku Raciborza rok 2019 był najgorszym w historii rankingu - 193. miejsce), a najlepszy był rok 2010 - 51. miejsce.

95. Wodzisław Śląski 4236,36 (najwyżej w 2019 r. 39, najniżej w 2013 r. 186. miejsce)

144. miejsce 4016,73 zł (najwyżej w 2010 r. - 51. miejsce, najniżej w 2019 r. 193. miejsce)

Miasteczka. Radlin, Krzanowice, Pszów

W rankingu 631 miasteczek najwyższe miejsce w naszym regionie zajął Radlin (278. lokata). Dalej są Krzanowice, Pszów, Czerwionka-Leszczyny i Kuźnia Raciborska.

Gminy wiejskie. Pietrowice Wielkie na czele

W zestawieniu gmin wiejskich najwyższą, 110. lokatę zajmują Pietrowice Wielkie, na terenie której funkcjonują Eko-Okna S.A. Kolejne miejsca zajmują Świerklany (212. miejsce) oraz Rudnik (298. miejsce). To zestawienie obejmuje 1513 gmin wiejskich.

Miejsce w rankingu może ale nie musi odzwierciedlać faktycznej zamożności

O tym, że miejsce w rankingu nie zawsze odzwierciedla faktyczną zamożność danego powiatu mówi na łamach "Wspólnoty" starosta głubczycki Piotr Soczyński. Powiat głubczycki zajmuje wysokie, 9. miejsce w tegorocznym zestawieniu. Jednak w praktyce tej zamożności u naszych sąsiadów nie widać. Powiat jest stosunkowo rozległy (673 km²), a zamieszkuje go niewielka liczba osób (około 46 tys. mieszkańców). Oznacza to, że dochody samorządu muszą wystarczyć np. na utrzymanie zimowe oraz remonty rozbudowanej sieci dróg powiatowych. Dla porównania powiat raciborski (148. w rankingu "Wspólnoty") ma powierzchnię 544 km², a zamieszkuje go około 100 tys. osób. Choć zamożność powiatu głubczyckiego wynosi per capita 1 685,58 zł, a powiatu raciborskiego 1 131,23 zł, to realnie powiat raciborski dysponuje większymi środkami, które może przeznaczyć np. na utrzymanie i remonty dróg powiatowych (co w tej kadencji robi w imponujący sposób) niż powiat głubczycki.

Ranking "Wspólnoty" dostępny jest tutaj:

https://wspolnota.org.pl/fileadmin/user_upload/Nr_16_Ranking_Bogactwo_JST_2022.pdf