Program Bloki 200+, czyli szansa dla polskiej energetyki i konsumentów

Podczas posiedzenia Komisji i Zespołu ds. transformacji regionów górniczych, które odbyło się w trakcie obrad sejmu, omówiony został bardzo ważny projekt modernizacji i unowocześnienia bloków energetycznych 200+, zrealizowany przez Konsorcjum projektowe przy udziale Wykonawcy - RAFAKO S.A, spółki z Raciborza. W posiedzeniu Komisji i Zespołu uczestniczyli parlamentarzyści, dyrektor NCBiR, prezesi i dyrektorzy spółek, przedstawiciele MRiT, kancelarii Sejmu oraz organizacji przedsiębiorców. Głównymi partnerami programu Bloki 200+ byli: SIEMENS, Politechnika Śląska, Instytut Metalurgii Żelaza, Energoprojekt Katowice, Energopomiar, FPM Mikołów, TAURON Wytwarzanie.

Główne założenia projektu i cel

Program Bloki 200+ to inicjatywa Zespołu ds. nowych technologii wytwarzania energii Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, skierowana głównie na unowocześnienie i modernizację bloków energetycznych, które dzisiaj zapewniają ok. 50 % energii wytwarzanej w Polsce, wykorzystującej nasze rodzime surowce - węgiel kamienny i brunatny.

Celem Programu Bloki 200+ było opracowanie nowych rozwiązań technicznych, organizacyjnych i prawnych, prowadzących do zmian podstawowych parametrów pracy i zasad eksploatacji bloków. Rozwój odnawialnych źródeł energii stawia nowe wymagania przed elektrowniami i całym systemem energetycznym. Mówiąc prostym językiem - nie zawsze wieje wiatr i nie zawsze świeci słońce, a odbiorcy - gospodarstwa domowe i firmy potrzebują stałych, stabilnych dostaw energii. Aby więc cały system pracował dobrze, obecnie pracujące elektrownie, w większości dysponujące blokami energetycznymi 200 MWe, muszą całkowicie zmienić system pracy tych właśnie bloków i je „uelastycznić". Program zrealizowany przez powołane konsorcjum pozwala na wykorzystanie bloków 200+ z większą zmiennością obciążenia oraz z dużą liczbą odstawień i uruchomień. Oznacza to, że zmodernizowane bloki będą wytwarzały energię wtedy, kiedy energii słonecznej i wiatrowej nie będzie lub będzie jej zbyt mało. I na odwrót, w sytuacji, kiedy odnawialnej energii będzie wystarczająco dużo - bloki te będą odstawiane (nie będą produkować energii). Do tej pory bloki elektrowni konwencjonalnych nie były przystosowane do takiej elastycznej pracy, przez co generowały dużo strat energii, wyższą emisję CO2 oraz szybsze zużywanie ich poszczególnych podzespołów, co prowadziło do wzrostu kosztów eksploatacji i częstszych napraw. Wspólnie wypracowane rozwiązania odpowiadają nowym wyzwaniom związanym z pracą krajowego systemu elektroenergetycznego.

Zrealizowany program pozwolił sprawdzić praktyczne możliwości zastosowania przygotowywanej metody do wykorzystania w rzeczywistym środowisku pracy bloków oraz zweryfikować czy przygotowywana metoda może być wdrożona i czy przynosi założone skutki oraz jakie efekty mogą być osiągnięte w związku z jej zastosowaniem.

Finansowanie programu

Całkowity budżet programu wynosił 190 mln zł. Zrealizowany został ze środków Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, pn. Podniesienie poziomu innowacyjności energetyki węglowej poprzez opracowanie zbioru rozwiązań dotyczących modernizacji, przebudowy lub zasad eksploatacji bloków klasy 200 MWe.

Efekty programu

Prace były realizowane przez wyłonionych wykonawców w trzech fazach.

Pierwsza, to wdrożenie i przetestowanie szeregu rozwiązań technologicznych, które po sprawdzeniu na bloku referencyjnym będą indywidualnie dobierane dla innych bloków, z uwzględnieniem stanu technicznego danego bloku. W ramach fazy drugiej programu, podczas wykonywania badań, szczegółowych analiz oraz projektów wybranych instalacji, RAFAKO wraz z Partnerami wypracowało optymalne, kompleksowe rozwiązania pozwalające na dostosowanie istniejących bloków energetycznych do zaostrzonych wymagań w zakresie dynamiki pracy bloków i przepisów środowiskowych. Kolejnym sukcesem programu i ogromnym sukcesem całego Zespołu jest stworzenie warunków do wydłużenia pracy bloków o kolejne 20 - 30 lat.  

W podsumowaniu przewodniczący Zespołu i Podkomisji - poseł Adam Gawęda podkreślił wagę projektu, pierwszego tego typu rozwiązania w Polsce, które w tych trudnych czasach pozwala na stabilne i ewolucyjne przechodzenie z rozwiązań klasycznej energetyki zawodowej na system z udziałem energetyki odnawialnej - słonecznej i wiatrowej, przy jednoczesnym zapewnieniu stabilności i bezpieczeństwa całego systemu energetycznego Polski. Warto zwrócić uwagę, że w tym ważnym procesie uczestniczy spółka RAFAKO z Raciborza, która wychodzi z trudnej sytuacji i rozwija nowe kierunki na powrót budując pozycję lidera w branży okołoenergetycznej. To również szansa na utrzymanie wysokich kompetencji i technologii przez rodzimą firmę.