Polski Ład dla Jastrzębia. Rozmowa z Senator RP Ewą Gawędą

– Spotkała się pani ostatnio z panią prezydent Jastrzębia-Zdroju Anną Hetman. Co było tematem rozmowy?

– Odkąd zostałam senatorem konsekwentnie spotykam się z samorządowcami z mojego okręgu wyborczego. Przede wszystkim szukamy pól współpracy, poznaję potrzeby i plany inwestycyjne gmin, pytam, w czym mogę pomóc. Obecne spotkanie planowałyśmy z panią prezydent Hetman już od dawna, ale wciąż jakieś obowiązki stawały mu na drodze. Cieszę się, że wreszcie do niego doszło, bo wcześniej nie znałyśmy się osobiście. Było bardzo konstruktywne i na pewno na jednej rozmowie się nie skończy. Jednym z wiodących tematów naszej rozmowy były plany inwestycyjne Jastrzębia, które mogą zostać zrealizowane dzięki wsparciu rządowego funduszu Polski Ład.

– Premier Mateusz Morawiecki powiedział, że Polski Ład to „rewolucja inwestycyjna i najlepsza zmiana we współpracy rządu i samorządów”. Co w tym programie jest korzystnego dla Jastrzębia-Zdroju i innych gmin naszego regionu.

– Przede wszystkim trzeba podkreślić, że Polski Ład jest nastawiony głównie na wieś oraz małe i średnie miasta, a takie właśnie mamy w naszym regionie. Będzie skutecznym narzędziem do osiągnięcia tego, co szczególnie akcentowaliśmy w programie wyborczym Prawa i Sprawiedliwości, czyli do wyrównywania różnic w rozwoju i możliwościach inwestycyjnych pomiędzy wielkimi ośrodkami i resztą Polski. To „wyrównywanie różnic” oznacza dla nas przede wszystkim poprawę warunków życia Polaków. Samorządy mogą dostać aż do 95 proc. bezzwrotnego dofinansowania inwestycji.

Fot. Senator Ewa Gawęda i I zastąpca prezydenta Jastrzębia-Zdroju Roman Foksowicz podczas omawiania planów kolejnych inwestycji na terenie Ośrodka Wypoczynku Niedzielnego

– Jastrzębie-Zdrój nie jest na pewno „wielkim ośrodkiem”, ale np. pod względem średnich zarobków mieszkańców znajduje się w ścisłej czołówce miast polskich, wyprzedzając duże aglomeracje. Może nie ma w naszym przypadku potrzeby „wyrównywania różnic”?

– Oczywiście trzeba się z tego cieszyć, ale też pamiętać, że wysokie średnie zarobki to przede wszystkim zasługa największego pracodawcy, czyli Jastrzębskiej Spółki Węglowej. To zresztą temat na osobną rozmowę o wielkim zadaniu dla nas wszystkich, od europarlamentarzystów, przez rząd, posłów, samorządowców, a na obywatelach – wyborcach skończywszy. Tym zadaniem jest obrona pozycji węgla koksowego produkowanego przez JSW, gdyż nie jest tajemnicą, że trwają zakusy na szczeblu instytucji Unii Europejskiej, aby usunąć go z listy surowców strategicznych UE. Wracając zaś do Polskiego Ładu, to uważam, że w Jastrzębiu może on świetnie uzupełnić i wspierać tę dobrą na tle innych gmin sytuację na rynku pracy, gdyż potrzeb inwestycyjnych, zwłaszcza w zakresie rozbudowy infrastruktury służącej mieszkańcom jest nadal wiele.

– Jakie rodzaje inwestycji będą się kwalifikować do dofinansowania?

– Jest aż 35 obszarów inwestycyjnych. Ich pełna lista, priorytety programu oraz szczegółowe zasady składania wniosków są dostępne na stronie internetowej Banku Gospodarstwa Krajowego, który jest realizatorem programu. Dodam, że w pierwszym – pilotażowym naborze wniosków, który już się rozpoczął, preferowane będą m.in. inwestycje w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, infrastrukturę drogową, modernizację źródeł ciepła na zeroemisyjne oraz związane z gospodarowaniem odpadami.

– Inwestycje w obszary, które pani wymieniła są bardzo kosztochłonne. Czy w programie są ograniczenia, jeśli chodzi o wnioskowane kwoty czy co do liczby składanych wniosków?

– W aktualnym naborze gmina może złożyć maksymalnie trzy wnioski, przy czym jeden bez żadnego limitu kwoty, jeden o wartości dofinansowania nie wyższej niż 30 mln zł i jeden do 5 milionów złotych. Procentowo dofinansowanie wynosi od 80 do 95 proc., w zależności od priorytetu, w którym wniosek się mieści, ale myślę, że szczegóły to jest już zadanie dla urzędników i samorządowców, którzy muszą skorelować konkretne potrzeby i pomysły z wymogami programu.

– Czy gmina, która otrzymała dofinansowanie musi najpierw pokryć wszystkie wydatki sama, a następnie cierpliwie czekać na przelew pieniędzy z dotacji, czy też jest możliwość bieżącego współfinansowania inwestycji z dotacji? Na pewno dla wielu samorządów opłacanie wszystkiego z własnych środków lub konieczność dodatkowego zadłużania się w tym celu może być sporym problemem.

– Program wychodzi naprzeciw takim potrzebom gmin. Dlatego w przypadku inwestycji krótkoterminowych, których realizacja będzie trwała do 12 miesięcy, dotacja będzie wypłacana po ich zakończeniu, ale przy inwestycjach trwających dłużej niż rok samorząd otrzyma środki w 2 – 3 transzach, w miarę realizacji kolejnych etapów danego zadania.

– Kto będzie decydował o przyznaniu dotacji?

– Procedura jest jasna i przejrzysta. Wnioski samorządów o dofinansowanie przyjmuje Bank Gospodarstwa Krajowego. Po zakończeniu naboru Bank przekaże zbiorczy raport do komisji w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Komisja ta przygotuje rekomendację, na podstawie której Prezes Rady Ministrów zdecyduje o przyznaniu dofinansowania. 

– Czy w rozmowie z panią prezydent Anną Hetman padły ewentualne propozycje działań inwestycyjnych, które mogłyby zostać dofinansowane z Polskiego Ładu?

– Nie tylko padły, ale Jastrzębie-Zdrój finalizuje już opracowanie konkretnych wniosków. Jeśli zostaną zrealizowane – a bardzo wierzę, że tak – to na pewno inwestycje te sprawią, że w mieście będzie się żyć jeszcze lepiej. Szczegółowo rozmawialiśmy o tych planach zarówno z panią prezydent, jak i z panem wiceprezydentem Romanem Foksowiczem.

– Deklaruje pani na swoim profilu na Facebooku pomoc samorządowcom w ramach Polskiego Ładu. Na co samorządy mogą liczyć z pani strony?

– Przypomnę, że w programie Polski Ład jest ogromna kwota – 20 miliardów złotych. Tę wielką szansę trzeba po prostu jak najlepiej wykorzystać, więc jak mówią żeglarze „wszystkie ręce na pokład”, zwłaszcza że naprawdę trzeba się spieszyć, aby jak najwięcej środków trafiło do nas. Na pewno nie będę wyręczać urzędników w pisaniu wniosków, ale przede wszystkim będę pomagać w zakresie informacji, dostępu do ekspertów. Obiecywałam przed wyborami, że będę ambasadorem Śląska w Warszawie i to robię.

Więcej informacji o Rządowym Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych można znaleźć na: https://www.bgk.pl/polski-lad/ 

Fot. Senatr RP Ewa Gawęda

Gmina Jastrzębie-Zdrój planuje z Polskiego Ładu pozyskać środki na ważne inwestycje:

„Enter Jastrzębie” – Instytut Kompetencji i Przedsiębiorczości – Laboratorium Nowoczesnego Biznesu, to wielowymiarowa i wielofunkcyjna platforma i przestrzeń do budowania biznesu i rozwoju usług innowacyjnych.

„Enter Jastrzębie”, który oprócz przestrzeni coworkingowej w budynku „Łaźni” ma prowadzić taką działalność w innym budynku w dawnym Hotelu „Omega” Enter Jastrzębie, ma być centrum kompetencji i przedsiębiorczości dla mieszkańców 4 gmin Subregionu Zachodniego, mającym na celu przygotowanie mieszkańców gmin do podjęcia pracy, rozwoju zawodowego w sektorze pozawydobywczym oraz do worzenia własnego biznesu i lokowania się w powstałych inkubatorach w 4 gminach.

W ramach programu będą także organizowane szkolenia, warsztaty i seminaria ułatwiające rozpoczęcie własnej działalności, zmianę zawodu, a także aktywizujące kobiety na rynku pracy. Program „Enter Jastrzębie” docelowo ma być instytutem kompetencji i przedsiębiorczości. Będzie skupiał ludzi kreatywnych, zmotywowanych do rozwoju siebie i firmy, dających szanse na rozwój branż IT na szerszą skalę. Jego głównym zadaniem ma być łagodzenie skutków społecznych związanych ze zmianami profilu gospodarczego beneficjentów.

Realizacja „Enter Jastrzębie” przyczyni się do stworzenia realnej alternatywy rozwoju życia prywatnego i zawodowego u beneficjentów, co w perspektywie długofalowej wyhamuje zjawisko depopulacji. Jednocześnie działania te stanowią interwencję w zakresie przeciwdziałania dalszej utracie funkcji społecznych i gospodarczych przez gminy. W „Enter Jastrzębie” będą prowadzone również warsztaty i prace koncepcyjne z zakresu rozwoju innowacji ekologicznych i zeroemisyjności. Rezultatem prowadzonych działań mogą być prototypy i wynalazki, zarówno produktowe, jak i usługowe umożliwiające zgłoszenie innowacji do Europejskiego Urzędu Patentowego.

„Enter Jastrzębie” powstaje z myślą o start-up`ach oraz firmach sektora MMŚP (mikro, małych i średnich przedsiębiorstw), które zgodnie z jego założeniem znajdą tutaj wsparcie w zakresie sieciowania kontaktów, poszerzania wiedzy, działalności w sieci, zdobywania doświadczenia, inspiracji, rozwoju projektów oraz internacjonalizacji, które zapewniają liczni partnerzy i mentorzy, w tym naukowcy (Politechnika Śląska, Uniwersytet Ekonomiczny).

Centrum Porozumienia Jastrzębskiego

Jedną z ważnych dla dziedzictwa kulturowego inwestycji jest dalsza rewitalizacja przestrzeni poprzemysłowych – „Łaźnia Moszczenica”. Tutaj ma powstać Centrum Porozumienia Jastrzębskiego, jako centrum dialogowo-konferencyjne oraz wystawiennicze. Jastrzębie-Zdrój mocno wpisało się w latach 80. w walce o wolność. Po fali strajków podpisane zostało porozumienie jastrzębskie, dzięki któremu zrealizowane były postulaty sierpniowe i po latach komunizmu odzyskaliśmy wolność. W tym miejscu oddamy hołd tamtym bohaterom a jednocześnie wprowadzimy nowy, wielofunkcyjny wymiar przestrzeniom, bo powstaną tu również miejsca coworkingowe.

Rewitalizacja Ośrodka Wypoczynku Niedzielnego

Ten etap będzie obejmował m.in. rewitalizację stawu o powierzchni ponad 7000 m2, wraz z budową nowych i wzmocnieniem istniejących nabrzeży, budowę promenady, parku sensorycznego, rewitalizację i adaptację istniejącego budynku oraz budowę infrastruktury rekreacyjnej i małej architektury.

Celem projektu jest rewitalizacja obszarów miejskich, a także zwiększenie i zapewnienie dostępności terenów rekreacyjnych, promowania zdrowego trybu życia oraz popularyzację aktywizacji i integracji społeczności lokalnej i regionalnej dla osób w każdym wieku. Zadanie wywrze także pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy, głównie przez rozwój ruchu turystycznego w mieście, a także stworzy inwestorom odpowiednie warunki do powstania nowych podmiotów gospodarczych na terenie Ośrodka.

Materiał informacyjny sfinansowany ze środków Biura Senatorskiego Ewy Marii Gawędy