HISTORIA: 60 lat górniczego sportu w Jastrzębiu
Nie, to nie pomyłka. GKS Jastrzębie nie powstał w 1962 r., ba! nawet jego nazwa brzmiała inaczej. Skąd zatem powszechne przekonanie o błędnej dacie założenia klubu?
HISTORIA: 60 lat górniczego sportu w Jastrzębiu
Cofnijmy się w czasie do okresu, gdy na terenie Jastrzębia i Moszczenicy trwała budowa kopalń. Na przełomie lat 50. i 60. funkcjonowały tu Ludowe Zrzeszenia Sportowe. Piłkarze LZS-ów, młodzi wiejscy chłopcy, rozgrywali swoje mecze na poziomie Klasy C. Tymczasem, wraz z budową kopalń, rosła rzesza młodych mężczyzn ściąganych z całego Śląska do pracy przy nowych inwestycjach. Aby zapewnić im jakąś rozrywkę postanowiono stworzyć, wzorem innych górniczych miejscowości, klub sportowy o charakterze górniczym. Grupa zapaleńców przedstawiła pomysł dyrekcji kopalni „Jastrzębie-Moszczenica w budowie” oraz, jakże by inaczej, tzw. czynnikom partyjnym. Zgodę uzyskali bardzo szybko. W marcu 1961 r. odbyło się spotkanie założycielskie Klubu Sportowego Górnik Jastrzębie. Wybrano również prezesa w osobie Edmunda Dexheimera, kierownika budowy kopalni. Statut stowarzyszenia wzorowany był na podobnym dokumencie obowiązującym w Górniku Zabrze.
O rok wcześniej
Skąd wiadomo, że stało się to w 1961 r., a nie rok później? W cieszyńskim archiwum zachowało się bowiem kilka dokumentów, które to potwierdzają. Dowiadujemy się z nich, że Górnik został wpisany do rejestru stowarzyszeń przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w dniu 15 czerwca 1961 r. Znamy również nazwiska 16 członków-założycieli klubu. Wśród nich odnajdujemy wysokich przedstawicieli rodzącego się jastrzębskiego górnictwa oraz aktywistów sportowych.
Warto zaznaczyć, że nowo powstały klub miał charakter wielosekcyjny. Oprócz piłki nożnej, skupiał także zawodników uprawiających hokej, szermierkę i siatkówkę. Klub czerpał dochody ze składek członkowskich oraz dotacji Rady Robotniczej, Rady Zakładowej, Rady Głównej ZZG, nie bez znaczenia było również wsparcie samej kopalni.
Rywalizacja sąsiadów
Najciekawiej wyglądają losy sekcji piłkarskiej, bo wokół niej do dziś istnieje wiele mitów. Drużynę piłkarską Górnika skompletowano latem 1961 r. i zgłoszono do rozgrywek Klasy C. W jaki sposób pozyskano zawodników? Po prostu zwerbowano część kadry LZS Jastrzębie Górne. Co więcej, Górnik zaczął rozgrywać mecze na boisku LZS (znajdowało się między ul. Północną a torowiskiem). Siłą rzeczy takie postępowanie doprowadziło zespół z Górnego do upadku. W ten sposób w sezonie 1961/62 LZS nie wystartował, a na piłkarskiej mapie Polski pojawił się zespół z sąsiedniego Jastrzębia-Zdroju (pamiętajmy, że Zdrój i Górne stanowiły wówczas odrębne miejscowości). Żeby było ciekawiej, siedzibą Górnika był... basen kąpielowy w Zdroju. Sekcja piłkarska nie posiadała bowiem własnego boiska.
Oczywiście ambicją włodarzy klubu było jak najszybciej awansować na wyższe szczeble rozgrywek. Pierwszy sezon okazał się średnio udany, ale już przed kolejnym postawiono sprawę jasno – awans musi być! Drużyna piłkarska grała bardzo dobrze i zajęła miejsce premiowane awansem. Niestety, do głosu doszli działacze LZS Moszczenica, którzy zwrócili uwagę na jakieś nieprawidłowości ze strony Górnika. Wydział Gier i Dyscypliny podjął wówczas decyzję o ukaraniu Jastrzębia trzema walkowerami. W rezultacie Górnik spadł na trzecie miejsce, a awans stał się udziałem zespołu z Moszczenicy.
Mariaż z Moszczenicą
Działacze Górnika, którym bardzo zależało na awansie, wpadli więc na szatański pomysł. Zaproponowali działaczom z Moszczenicy fuzję obu klubów. Ci nie bardzo chcieli się zgodzić, ale presja tzw. czynników partyjnych i kopalnianych zrobiła swoje. Połączenie obu klubów nastąpiło latem 1963 r. Odtąd miał istnieć tylko jeden klub o dość dziwacznej nazwie – Górnik Jas-Mos. W tej formule klub funkcjonował do 1970 r. – zaliczył przy tym kilka awansów stając się silną regionalną drużyną. Rosły aspiracje działaczy, a i sami kibice, których było coraz więcej, liczyli na kolejne awanse. Latem 1970 r. trwała już intensywna budowa osiedla III i było wiadomo, ż Jastrzębie będzie w przyszłości stutysięcznym miastem. Działacze klubu, dyrektorzy kopalń i aktyw partyjny podjęli wówczas decyzję o kolejnej zmianie nazwy klubu. Tak powstał Górniczy Klub Sportowy Jastrzębie, który przez kolejne dwie dekady osiągnął wiele sukcesów na arenie krajowej. Po drużynowe mistrzostwo Polski sięgali pięściarze i ping-pongistki, a piłkarzom udało się nawet awansować do ekstraklasy.
A skąd wzięła się data 1962? No cóż, tego nawet najstarsi kibice nie pamiętają...
Marcin Boratyn