Czy małżonkowie w separacji dziedziczą po sobie?

Małżonkowie i dzieci zmarłego w pierwszej kolejności dziedziczą po zmarłym. Jeśli spadkodawca rozwiódł się, to jego były małżonek nie dziedziczy po nim z mocy ustawy. Oznacza to, że spadkodawca może oczywiście przekazać mu swój majątek testamentem, ale gdy go brak, były małżonek nie dziedziczy po zmarłym. A jak wygląda kwestia dziedziczenia małżonków pozostających w separacji? Jeśli jest to jedynie separacja faktyczna, nawet trwająca wiele lat, to w sensie prawnym małżonkowie po sobie dziedziczą. Ale od momentu orzeczenia separacji przez sąd małżonkowie po sobie już nie dziedziczą na podstawie ustawy.

Ważne! Dziedziczenie małżonków wyłącza jedynie separacja prawna, tj. orzeczona przez sąd, a nie tyko faktyczna, nawet jeśli jest długotrwała.

A jak przedstawia się sytuacja prawna osób, które wystąpiły do sądu o orzeczenie separacji lub rozwodu i w trakcie postępowania jeden z małżonków zmarł? Otóż, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z winy drugiego z małżonków, a żądanie to było uzasadnione, wówczas małżonek ten jest wyłączony od dziedziczenia. Następuje to na mocy orzeczenia sądu. Wyłączenia małżonka od dziedziczenia w takiej sytuacji może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem. Powództwo w tym zakresie należy wytoczyć w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż jeden rok od otwarcia spadku.

Natalia Lewandowska-Fac, radca prawny i mediator