290 lat ma kościół w Gamowie
Wioska leży pięknie położona w dolinie na południowym zachodzie Raciborza, oddalona od miasta ok. 12 km. Nazwa Gamów wg jednych pochodzi właśnie od „jama”, czyli „płytkiego zagłębienia czy „obniżenia przestrzeni”, co ma związek z ukształtowaniem terenu. Według innych nazwa Gamów wywodzi się od słowa „gamać się”, czyli chodzić ociężale.
W 1336 r. wieś jest wzmiankowana jako Gamal, w 1375 r. jako Gammaw, w niemieckich czasach nazywała się Gammau, a od 1945 r. Gamów.
Pewne badania archeologiczne wykazały ślady osadnicze z X–VIII w. przed Chrystusem.
Pierwsza wzmianka o Gamowie pojawia się w dokumencie wrocławskiego biskupa Laurentiusa, który konsekrując 19.11.1223 r. kościół św. Jana Chrzciciela w Makowie, podarował na jego rzecz m. in. Gamów. Skoro więc Gamów płaci dziesięcinę na rzecz kościoła w Makowie, to wieś wtedy już istniała i należała do tamtejszej parafii.
W dokumencie magistra Gosco, wizytatora biskupa wrocławskiego Nankera wystawionego w 1338 r. dla kolegiaty św. Tomasza z Canterbury w Raciborzu wzmiankowana jest wieś Gamal. Książę opawski i raciborski Jan wymienia w 1375 r. folwark Gammaw, z którego uposażył kanoników.
Jest pewne, że od XV w. Gamów staje się całkowicie własnością kolegiaty w Raciborzu i należy do parafii Modzurów. Godna podania jest wierność mieszkańców Gamowa wierze katolickiej; gdy bowiem w XVII w. chłopi w Modzurowie z polecenia właściciela dóbr przejęli luteranizm, w Gamowie pozostali przy katolicyzmie i stali się częścią parafii Grzędzin.
Interesująca jest też walka chłopów Gamowa o wolność od pańszczyzny; niejednokrotnie prowadziło to do buntów chłopskich. Ustały, gdy w 1810 r. rząd pruski w ramach sekularyzacji przeprowadził uwłaszczenie chłopów i zniósł poddaństwo.
Także po ostatniej wojnie, gdy na wsiach był mocny nacisk na założenie spółdzielni produkcyjnych, to w Gamowie żaden rolnik nie dał się zwieść.
Kościół
Od niepamiętnych czasów stała w Gamowie drewniana kaplica ku czci św. Anny. W 1698 r. została odnowiona staraniem kanonika ks. Marcina Korrigora. Niestety, po niespełna 30 latach zachodzi konieczność jej rozebrania.
Dlatego w latach 1726–728 staraniem zarządcy gamowskiego folwarku Tomasza Jedliczki postawiono murowaną kaplicę w barokowym stylu. Dla nowej świątyni zachowano tytuł św. Anny. W 1848 r. staraniem bezdzietnego małżeństwa Pawła i Apolonii Cichoniów, kaplica została powiększona o prezbiterium i dwie zakrystie, tak, że uzyskała dzisiejsze rozmiary.
W 1856 r. wybudowano plebanię, co było jednym z warunków pozyskania przez wieś swojego kapłana tzw. lokalisty. Został nim w tymże samym roku ks. Franciszek Alker.
Po jego śmierci w 1859 r. lokalistą zostaje ks. Leopold Palitza, który od początku starał się u władz biskupich Wrocławia, by Gamów podnieść do rangi samodzielnej parafii. Wrocław długo zwlekał, jednakże uporczywe naleganie wydało w końcu owoce: dekretem biskupim z 14 listopada 1871 r. utworzono w Gamowie samodzielną parafię pw. św. Anny. Rząd pruski potwierdził to dekretem z 17 października 1872 r. Napisy na krzyżu przy kościele upamiętniają te doniosłe dla wsi decyzje.
W czasie ostatniej wojny 28.03.1945 r. artyleria mocno uszkodziła wieżę kościoła. Mieszkańcy zostali w tym czasie wysiedleni w kierunku Koźla i Czech. Gdy wrócili zastali swoje domostwa wyszabrowane, niektóre wypalone, a kościół splądrowany.
Komentarze
