Wielomilionowa tykająca bomba Pszowa

Dzisiejsze kłopoty samorządów sięgają swymi korzeniami początku wieku. Wówczas powszechnie pobierano podatek od nieruchomości, naliczając go dla wyrobiska. Władze gmin były utwierdzane w tym, że to właściwa interpretacja prawa. Dopóki ceny węgla rosły, obciążone takim podatkiem spółki górnicze nie narzekały. Sytuacja jednak zmieniła się, kiedy doszło do załamania się koniunktury. W takiej sytuacji podatnicy zaczęli szukać sposobu na obniżenie obciążających danin. Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach skierował pytania do Trybunału Konstytucyjnego. Chodziło przede wszystkim o zasadność stosowanej od lat interpretacji przepisów przez gminy.

Wielka pomyłka gmin

Trybunał Konstytucyjny 13 września 2011 r. orzekł, że wyrobisko rozumiane jako przestrzeń w nieruchomości gruntowej lub w górotworze nie jest obiektem budowlanym, a więc nie może być uznane za budowlę w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Jednak nie wyklucza ona nakładania podatku na znajdujące się w tym wyrobisku obiekty budowlane. Orzeczenie wywołało radykalną zmianę sytuacji. Gminy nie mogły już liczyć na podatki w takiej wysokości, w jakiej pobierały je dotychczas. Z kolei firmy górnicze zakwestionowały również wysokość podatków, jakimi były obciążane przez samorządy w ciągu ostatnich lat. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wywołało spór między spółkami górniczymi a gminami. Istnieją bowiem pewne rozbieżności dotyczące sposobu naliczania podatku.

Mały szczegół, duży problem

Sytuacja w Pszowie jest o tyle szczególna, że podatnik uległ likwidacji i kończy swoją działalność. To oznacza, że wysokość danin na kolejne lata, licząc od 2015 i w latach następnych drastycznie spada i spadać będzie. Dlatego też wpływy do miasta są coraz mniejsze. W dodatku miasto musi dokonywać zwrotów. Jak poinformował nas wiceburmistrz Pszowa, Dawid Topol, w zeszłym roku miasto oddało 2 mln zł. Prawdopodobnie w tym roku również wystąpi konieczność częściowego zwrotu podatku niezgodnie wyegzekwowanego w latach poprzednich. Jak zdołaliśmy ustalić, realną kwotą jest suma około 6 mln zł. Ten wydatek może znacznie obciążyć budżet miasta. Jednak w kuluarach mówi się o kwotach znacznie wyższych, bo nawet o 24 mln zł, jakie Pszów miałby zwrócić w ogólnym rozrachunku. Obecnie spór między właścicielem zamkniętej kopalni a miastem znajduje się w Samorządowym Kolegium Odwoławczym. Więc w dalszym ciągu wszystko zależy od między innymi tego, w jaki sposób SKO orzeknie oraz kiedy i w jakiej kwocie Pszów będzie musiał zwrócić podatek.

(juk)