Rafał Michoń – raciborski Szuwarek

Pamiętasz swoje pierwsze zdjęcie?

Na pewno pomocny był warsztat fotografa uzyskany w Szkole Fotografii Krakowskich Szkół Artystycznych, której jestem absolwentem. Oprócz tego wiele dały mi lektury dotyczące fotografii podwodnej. Jednak najwięcej wyniosłem dzięki metodzie prób i błędów.

Czy podczas robienia tego typu zdjęć, jest coś, na co trzeba zwracać szczególną uwagę?

Z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że za każdym razem należy dokładnie sprawdzić, czy obudowa podwodna do aparatu jest szczelnie zamknięta. Pewnego razu spróbowałem zrobić kilka zdjęć z wodą w obudowie. Pomyślałem, że rozładowała mi się bateria, ale pęcherzyki powietrza szybko wyjaśniły sytuację. W każdym razie skończyło się tylko na braku materiału zdjęciowego z tego dnia i suszeniu sprzętu, który w zasadzie działa do dziś.

Czym różni się zrobienie zdjęcia na lądzie od tego pod wodą?

Mówi się, że najlepszą porą do robienia zdjęć jest „złota godzina” – czyli tuż po wschodzie słońca i chwilę przed jego zachodem, ale w przypadku świata podwodnego sytuacja nieco się komplikuje. Chodzi o światło, które o tych porach nie będzie miało dużego natężenia pod lustrem wody. Wiąże się to również z przezroczystością wody, o której decyduje wiele czynników i jest bardzo zmienna, ale to temat na inny artykuł. Uważam, że najlepszym okresem do realizacji zdjęć podwodnych w polskich jeziorach jest czerwiec, ponieważ mamy z reguły dobrą pogodę, a przede wszystkim bujnie rozwinięty podwodny świat przyrodniczy.

Studiowałeś oceanografię. Czy wiedza zdobyta na studiach przydała Ci się podczas robienia podwodnych zdjęć?

Schodząc pod wodę, to my jesteśmy tymi "obcymi". Warunki nie są dla nas normalne, nie możemy swobodnie się poruszać, oddychać, patrzeć na ten świat w naturalny dla nas sposób. Potrzebujemy kilku elementów technicznych, żeby pokonać te przeciwności, przez co ryby są zaciekawione naszą obecnością, więc tak, zdecydowanie pozują. W jaki sprzęt należy się zaopatrzyć, by móc podziwiać świat pod wodą? Na początku wystarczy zwykła maska do nurkowania żebyśmy mogli cokolwiek zobaczyć. Jednakże im bardziej będziemy chcieli poznać ten świat, dłużej w nim pobyć, tym więcej sprzętu będziemy musieli użyć.

Na przykład jakiego?

Najgłębsze jezioro w Polce - Hańcza. Z jednej strony mamy niesamowite walory przyrodnicze, dlatego też jezioro to w całości objęte jest ochroną przyrody w postaci rezerwatu. Z drugiej strony mamy tajemniczość tworzoną przez wysokie podwodne ściany sięgające dużych głębokości, niską temperaturę i ciemność. Połączenie tych dwóch aspektów wzbudza ogromne emocje, serdecznie polecam.

Co najbardziej zaskakującego udało Ci się znaleźć pod wodą?  

Z wykształcenia jestem przyrodnikiem, więc skupiam się na otaczających mnie walorach przyrodniczych. Jednakże natknięcie się na karoserię samochodu 8 m pod powierzchnią wody, która wyglądała jakby ktoś po prostu zaparkował samochód i go rozebrał na części, było ciekawym odkryciem.

Jak oceniasz poziom zanieczyszczeń polskich wód?

Z racji tego, że rozmawiamy o zdjęciach w polskich jeziorach, to skupię się tylko na tych zbiornikach wodnych. W mojej ocenie nie do końca dbamy o nasze jeziora. Wpływ człowieka jest bardzo duży i widać to na każdym kroku. Nie mówię tu tylko o śmieciach, ale o ogólnym stanie ekologicznym jezior. Jako ciekawostkę mogę podać, iż posiadamy w Polsce od 1991 roku Państwowy Monitoring Środowiska. Jest to system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku. W opracowaniu z 2016 roku dotyczącym zbiorczej oceny stanu jezior w Polsce możemy przeczytać, że 64% jezior charakteryzuje się stanem ekologicznym poniżej dobrego. Wobec tego zachęcam każdego do zastanowienia się nad tym problemem i wyciągnięciu wniosków.

Aleksandra Piwowarczyk