Adaptacja miast do zmian klimatu - wyzwanie dla miast województwa śląskiego

W architekturze adaptacja miasta do zmian klimatu wiąże się z projektowaniem budynków i przestrzeni w sposób, który minimalizuje zużycie energii, ogranicza negatywny wpływ na środowisko oraz zwiększa komfort mieszkańców w obliczu zmieniających się warunków klimatycznych. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na kilka rozwiązań:

• Parki miejskie – zwiększają one absorpcję wody, co jest niezwykle ważne w przeciwdziałaniu nagłych powodzi, zmniejszają efekt miejskiej wyspy ciepła i poprawiają jakość powietrza.
• Zielone korytarze miejskie - tworzenie ciągów zieleni wzdłuż ulic, na których mogą być sadzone drzewa, krzewy oraz budowane systemy retencji wody (np. ogrody deszczowe) jest coraz powszechniejszym rozwiązaniem. Takie korytarze pozwalają na lepszą cyrkulację powietrza, obniżają temperaturę w mieście, a także poprawiają estetykę przestrzeni. Takie rozwiązania są stosowane w wielu miastach europejskich, np. w Paryżu, gdzie tworzy się "zielone aleje" wzdłuż głównych arterii.
• Zielone dachy – tworzą naturalną barierę termiczną, poprawiają bilans energetyczny budynków i redukują zapotrzebowanie na klimatyzację w lecie.
• Zielone ściany – roślinność na ścianach budynków pomaga w redukcji hałasu, poprawia izolację, a także przyczynia się do oczyszczania powietrza.
• Place i skwery z roślinnością – w wielu miastach pojawiają się inicjatywy na tworzenie zielonych przestrzenii, które mogą pełnić funkcję ekologiczną (ochrona przed powodziami, poprawa jakości powietrza) i społeczną (miejsca spotkań, relaksu).

Również rozbudowa transportu publicznego jest kluczowym elementem adaptacji miast do zmian klimatu. Dobrej jakości transport publiczny pozwala na zmniejszenie liczby samochodów na ulicach, co redukuje emisję CO2, hałasu i zanieczyszczeń powietrza.

Miasta narażone na intensywne opady deszczu, jak np. w wyniku zjawiska gwałtownych burz, powinny inwestować w systemy odprowadzania wód opadowych, które zapobiegają powodziom. Jednym z przykładów jest wprowadzenie zielonych ulic w których powierzchnie utwardzone zastępowane są materiałami przepuszczalnymi, a woda opadowa jest zbierana i wchłaniana przez ziemię.

Warsztacie o adaptacji miast do zmian klimatu

Przedstawiciele urzędów miast i samorządów woj. śląskiego w listopadzie tego roku wzięli udział w warsztacie o adaptacji miast do zmian klimatu. Spotkanie, zorganizowane przez Polską Zieloną Sieć w ramach projektu ROPT 2.0, odbyło się w Rybniku. Podczas spotkania nastąpiła wymiana doświadczeń i głosy mówiące o potrzebnych reformach przystosowujących miasta woj. śląskiego do zmieniającego się klimatu.

„Miasta konsumują 70–80% energii, która jest wytwarzana poza ich granicami – co oznacza, że utrzymanie każdego ośrodka wiąże się z oddziaływaniem nie tylko na najbliższą okolicę (przez zjawiska takie jak miejska wyspa ciepła, czyli gromadzenie ciepła przez zabudowę czy brak retencji wody – przyp. red. ), ale również globalnie, na zasoby, które muszą być do miast dostarczane.” – tłumaczył Aleksander Krajewski, architekt krajobrazu, uzasadniając potrzebę adaptacji miast do zmian klimatu. Jedną z nich jest odbetonowanie i wprowadzenie do tkanki miejskiej więcej zieleni. Bez tej adaptacji, jak podkreślił, utrzymanie miast staje się trudne, szczególnie w obliczu nasilającej się urbanizacji.

Alina Pogoda, specjalistka ds. sprawiedliwej transformacji w Polskiej Zielonej Sieci