Ketchupy, majonezy i chemia gospodarcza liderami wzrostów cen w sklepach

Jak wykazał raport pt. „INDEKS CEN W SKLEPACH DETALICZNYCH”, w grudniu 2023 r. codzienne zakupy zdrożały średnio o 5,6%. Można zauważyć, że rok do roku spośród 17 analizowanych kategorii aż 7 zdrożało dwucyfrowo. Ponadto 5 grup wykazało jednocyfrowe podwyżki. I tyle samo znalazło się na minusie.

Ketchupy i majonezy na szczycie

Na froncie drożyzny już kolejny miesiąc z rzędu znalazły się dodatki spożywcze - ketchupy, majonezy, musztardy, przyprawy ze średnim wzrostem o ponad 15%. Wprawdzie wcześniejsze podwyżki były wyższe, ale ta kategoria nie traci pozycji lidera drożyzny w sklepach.

– Od 2022 r. ceny surowców, z których produkowane są dodatki spożywcze, systematycznie drożeją. W przypadku pomidorów dodatkowo sytuację znacząco pogorszyły warunki pogodowe i związane z nimi problemy z dostępnością tego warzywa w pierwszym półroczu, ale również wysokie koszty energii, potrzebnej przy uprawach szklarniowych – wyjaśnia dr Robert Orpych z Uniwersytetu WSB Merito.

Chemia gospodarcza na drugim miejscu

Drugie miejsce w rankingu drożyzny należy do chemii gospodarczej, która w listopadzie była na trzeciej pozycji. W grudniu jej ceny wzrosły o ponad 14%. – Na podwyżki cen zwłaszcza proszków i płynów do płukania wpływają utrzymujące się wciąż wysokie koszty produkcji. Sytuacja ta trwa od wielu miesięcy i trudno oczekiwać zmiany, z powodu niepewności co do przyszłych cen energii i surowców – tłumaczy dr Tomasz Kopyściański z Uniwersytetu WSB Merito.

Artykuły dla dzieci zamykają podium

W pierwszej trójce są też artykuły dla dzieci. Poprzednio były czwarte w rankingu, a ostatnio podrożały o blisko 13%. – Poza czynnikami cenotwórczymi, dotykającymi całą gospodarkę, o wysokiej dynamice wzrostu cen tej kategorii może decydować fakt, że wydatki na produkty dla dzieci są traktowane priorytetowo w większości gospodarstw domowych. Nie są ograniczane, nawet pomimo znaczących podwyżek cen – zauważa dr Orpych.

Środki higieny osobistej i słodycze też wysoko

Tym razem czwarte miejsce w zestawieniu zajęły środki higieny osobistej. W listopadzie odnotowały jednocyfrowy wzrost rok do roku, a w grudniu zdrożały o ponad 12%. – Dynamika podwyżek w tej kategorii utrzymuje się wolniej niż w innych grupach. Wynika to z niemalejących kosztów produkcji, znacznie powyżej przeciętnej – zwraca uwagę dr Tomasz Kopyściański.

Pierwszą piątkę najbardziej drożejących kategorii zamykają słodycze i desery z podwyżką o blisko 12%. – Kluczowe zmiany są na rynku cukru. Wprawdzie jego ceny w ostatnich tygodniach nieco spadły z rekordowych poziomów, notowanych w drugim półroczu 2023 r., przez to cukier dla konsumenta wciąż jest drogi. W powiązaniu z utrzymującymi się wysokimi cenami innego ważnego surowca, czyli kakao, słodycze i desery pozostają jedną z najbardziej drożejących kategorii – objaśnia dr Kopyściański.

Są też spadki

Spadki zaliczyły artykuły tłuszczowe – o blisko 26%, owoce – o prawie 5%, a także produkty sypkie – o niecałe 4%. Do tego zmalały ceny nabiału – o ponad 3%, a także karm dla zwierząt – o niecałe 2%. – Sytuacja na rynku mięsa ustabilizowała się z uwagi na niewielkie zmiany ceny skupu żywca. Natomiast łagodna klimatycznie jesień wpłynęła pozytywnie na zbiory i dostępność warzyw. To przełożyło się na niewielką podwyżkę – opisuje dr Tomasz Kopyściański.

Dwucyfrowe podwyżki cen rok do roku

Podsumowując, w grudniu na 17 monitorowanych kategorii 7 zaliczyło dwucyfrowe podwyżki cen rok do roku. Ponadto 5 grup wykazało jednocyfrowe wzrosty i tyle samo zanotowało spadki w relacji rocznej. – Te wyniki świadczą wyłącznie o pewnej korekcie trendu malejącego, bez zmiany jego kierunku. Jest on ciągle spadkowy. Niemniej trzeba pamiętać o tym, że ceny podstawowych produktów wciąż są na wysokim poziomie w stosunku do dochodów Polaków. To oczywiście stanowi poważny problem dla wielu rodzin – podkreśla na koniec dr Robert Orpych.