Prezydent Piotr Kuczera pod gradobiciem pytań o śmieci. Czego dowiedział się radny Szymura?

Więcej zameldowanych niż zadeklarowanych

118 475 - tyle osób jest zgłoszonych w tzw. deklaracjach śmieciowych w Rybniku. To równo 9000 mniej niż wynika z danych o liczbie osób zameldowanych na pobyt stały i czasowy w Rybniku (źródło: Raport o stanie Miasta Rybnika za 2021 rok).

Taka liczba osób zgłoszonych do systemu powinna przełożyć się na przychody rzędu 33,66 mln zł w 2021 roku. Czy tyle pieniędzy faktycznie wpłynęło do systemu? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, gdyż ewidencja jest prowadzona dla całego systemu. I tak w 2021 roku wpłynęło 36,265 mln zł, ale w kwocie tej zawierają się również przychody z odbioru odpadów z nieruchomości niezamieszkałych (np. firm), które funkcjonują w ramach systemu gminnego.

Wysokie kary za niedotrzymanie terminów lub brak odbioru odpadów

Ponadto w 2021 roku do systemu wpłynęły również rozliczenia z lat ubiegłych w kwocie 9,959 mln zł oraz przychody z tytułu kar nałożonych na wykonawcę w kwocie 644 tys. zł.

Przypomnijmy, śmieci w Rybniku odbiera, transportuje i zagospodarowuje konsorcjum firm EKO M. Golik, J. Konsek, A. Serwotka Sp. J. – lider, SEGO Sp. z o.o. – partner z Rybnika. Wykonawca świadczy dwuletnią usługę (od 1 stycznia 2021 do 31 grudnia 2022 ) za kwotę 85,065 mln zł.

Mieszkańcy mogą zgłaszać przypadki nieterminowego odbioru odpadów za pośrednictwem:

• aplikacji mobilnej HaloRybnik (opcja "zgłoś problem"),
• mailowo do wydziału gospodarki komunalnej (segreguj@um.rybnik.pl).

Oto jak firma EKO odnosiła się do przypadków nieterminowego odbioru odpadów w 2021 roku:

Jakie są koszty funkcjonowania systemu?

Wynagrodzenie dla odbiorcy to największy koszt systemu gospodarowania odpadami. W 2021 roku wyniós on 36,415 mln zł.

Jednak na koszty składają się również takie pozycje:

• obsługa Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów - 2,140 mln zł w 2021 roku,
• prowadzenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych - niespełna 156 tys. zł w 2021 roku,
• administracja systemem - 1,201 mln zł (wynagrodzenia to 1,084 mln zł, pozostała kwota to m.in.: opłaty i składki, koszty postępowań sądowych, materiały, wsparcie informatyczne).

Warto odnotować, że w 2021 roku Miasto Rybnik wydało również 10,465 mln zł na edukację w zakresie promocji selektywnej zbiórki odpadów.

Co z tymi, którzy złożyli nieprawdziwą deklarację?

W 2021 roku roku przeprowadzono 69 postępowań związanych z brakiem uwzględnienia w złożonych deklaracjach wszystkich frakcji odpadów oraz nieprawidłową segregacją. Postępowania zakończono ustaleniem właściwej wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W pierwszym kwartale 2022 roku przeprowadzono 13 takich postępowań.

Problemem, który wciąż wymaga rozwiązania, pozostaje różnica pomiędzy faktyczną liczbą mieszkańców i liczbą mieszkańców zgłoszonych w deklaracjach śmieciowych. Rozwiązaniem ma być narzędzie, które Rybnik pozyskał dzięki współpracy z gminą Świdnik. Tam również nie brakowało osób, które podawały w deklaracjach nieprawidłowe informacje. Dlatego zlecono wykonanie aplikacji, która porównując dane mieszkańców zgromadzone w gminnych jednostkach (ops, system podatkowy, biuro meldunkowe), wskazuje adresy, gdzie z dużym prawdopodobieństwem właściciele nieruchomości podali nieprawdziwe dane o liczbie osób zamieszkujących nieruchomości.

Miasto Rybnik informowało o tym rozwiązaniu tutaj: Aplikacja "śmieciowa" ustali, kto nie płaci.

Co na to radny Szymura?

Radny Karol Szymura w rozmowie z Nowinami określa odpowiedź na swoją interpelację jako "lakoniczną" i zapowiada bliższe przyjrzenie się niektórym kwestiom, m.in. kosztom administracyjnym funkcjonowania systemu, a także różnicy w wynagrodzeniach wykonawcy w 2021 roku oraz w pierwszym kwartale 2022 roku.

Zdaniem radnego Szymury system gospodarki odpadami w Rybniku nie funkcjonuje prawidłowo. Radny uważa, że w zeszłym roku stawka za odbiór i zagospodarowanie odpadów była zaniżona w stosunku do faktycznie ponoszonych kosztów, podczas gdy w tym roku ma być zawyżona.

Kolejny problem to "mieszkańcy-widmo", czyli osoby, które faktycznie mieszkają w Rybniku, ale nie są zgłoszone w deklaracjach. Obciążają one system, a finalnie płacą za to uczciwi rybniczanie.

Poprawy wymaga również stopień segregacji odpadów przez mieszkańców. Osobna kwestia to problemy całej branży, na które zdaniem radnego, składają się m.in.: stopniowe zapełnianie składowisk, braż możliwości ich rozbudowy oraz brak instalacji do termicznego przetwarzania odpadów. Wszystko to przekłada się na wysokie opłaty składowania/utylizacji odpadów, a w konsekwencji - wyższe opłaty ponoszone przez mieszkańców.

Zdaniem radnego Szymury należy zastanowić się również, na ile system gospodarki odpadami powinien być w rękach miejskich, a na ile w prywatnych.

Dla pełnego obrazu sytuacji w załącznikach publikujemy interpelację radnego Karola Szymury i odpowiedź prezydenta Piotra Kuczery:

Sąsiedzi mają taniej

Obowiązująca w Rybniku stawka to 31 zł za mieszkańca na miesiąc (jeśli odpady są zbierane i odbierane w sposób selektywny).

W Raciborzu jest to 21 zł za mieszkańca na miesiąc, natomiast w Wodzisławiu Śląskim 26,10 zł (jeśli odpady są zbierane i odbierane w sposób selektywny).