Co zrobić, by nie paść ofiarą oszustwa finansowego?

Oszustwa finansowe to świadome działania mające na celu uzyskanie korzyści w nieuczciwy, niezgodny z prawem sposób. Dziś w czasach globalnej cyfryzacji i ogromnego postępu technologicznego szczególnie powszechne są te, realizowane za pośrednictwem internetu. Należą do nich zwłaszcza:

• zaciąganie pożyczek na osoby trzecie;
• kradzież środków z rachunku bankowego;
• nieuprawnione korzystanie z karty kredytowej lub płatniczej osoby trzeciej.

Jak działają oszuści?

Sposób działania oszustów zależy przede wszystkim od rodzaju oszustwa.

Zaciąganie pożyczek na osoby trzecie

W przypadku zaciągania pożyczek i kredytów na osoby trzecie, oszuści najczęściej posługują się skradzionymi lub podrobionymi dokumentami tożsamości. Zdarza się także, że pozyskują dane z dowodu, kopiując dokument niezgodnie z prawem - np. podczas wypożyczenia skutera czy meldowania w hotelu. Popularną praktyką jest kradzież danych osobowych poprzez phishing czy w darknecie - ukrytej części internetu niedostępnej dla zwykłej przeglądarki internetowej.

Jeśli oszust wejdzie w posiadanie danych osobowych ofiary, z powodzeniem założy konto na jej dane, a w kolejnym kroku - zaciągnie pożyczkę.

Kradzież środków z rachunku bankowego

Aby pozyskać dane logowania do konta bankowego, oszuści stosują sprytne techniki, które usypiają czujność ofiar, wzbudzają w nich strach lub wymuszają pospieszne działanie, nie zostawiając miejsca na racjonalną analizę sytuacji. Mogą być to:

• podszywanie się pod instytucje finansowe — przede wszystkim banki. Jednym ze sposobów, jakie stosują oszuści w celu wymuszania na potencjalnych ofiarach szybkiego, nieprzemyślanego działania jest telefon z informacją o… próbie wyłudzenia kredytu. Telefonującym jest z reguły oszust, który podaje się za pracownika banku. W celu udaremnienia próby wyłudzenia prosi rozmówcę o podanie danych logowania do konta bankowego, aby zablokować rachunek na kilka godzin lub dni;
• SMS-y i e-maile z linkami. Od kilku miesięcy na portalach internetowych krążą screeny SMS-ów, które odbiorcy dostają od rzekomych dostawców prądu. Po informacji o planowanym odłączeniu prądu z powodu zaległości znajduje się link do płatności, którą należy uregulować. Kliknięcie takiego odnośnika i podanie danych logowania do konta bankowego skutkuje natychmiastowym ich przechwyceniem, a co za tym idzie — ogromnym ryzykiem kradzieży pieniędzy z rachunku

Nieuprawnione korzystanie z karty kredytowej lub płatniczej osoby trzeciej.

Popularną praktyką oszustów, którzy są wejść w posiadanie danych karty kredytowej osoby trzeciej są internetowe rekrutacje. Pod przykrywką konieczności pozyskania danych do umowy, podszywający się pod rekruterów oszuści wysyłają kandydatom do wypełnienia internetowe formularze. Nie byłoby w tym niczego dziwnego, gdyby nie fakt, że dokumenty zawierają prośby o wskazanie numeru karty kredytowej, a nawet zabezpieczającego kodu CVV. Jak nietrudno zgadnąć, podanie oszustowi takich danych nie może skończyć się dobrze. Aby wyłudzić dane karty, oszuści stosują także phishing. Na zakładanych przez siebie stronach internetowych, które do złudzenia przypominają popularne sklepy online, żerują na naiwnych kupujących, którzy finalizując transakcje kartą, wpisują w formularzu wszystkie dane „plastiku”.

7 sprawdzonych sposobów, jak ochronić się przed oszustwami finansowymi

Choć instytucje finansowe stosują nowoczesne narzędzia mające na celu ochronę danych osobowych klientów przed wyłudzeniem i kradzieżą, oszuści działają coraz sprytniej. Aby uchronić się przed atakiem ze strony naciągacza, warto wziąć odpowiedzialność za własne bezpieczeństwo w swoje ręce. Co możesz zrobić?

1. Nie podawaj nikomu numeru PESEL ani danych osobowych, jeśli nie jest to konieczne. Nie zostawiaj także dowodu osobistego — na dłużej niż wymaga sytuacja — w hotelu, wypożyczalni samochodów czy innym punkcie usługowym.
2. Nie pozwalaj na kserowanie swojego dowodu tożsamości. Prawo zabrania obecnie takiego działania.
3. Jeśli dostaniesz SMS-a lub e-maila, który wzbudzi Twoją czujność, nie klikaj w zamieszczony w nim link. Aby zweryfikować, czy nadawcą jest rzeczywiście konkretna instytucja, zadzwoń na infolinię.
4. Nie podawaj wrażliwych danych (numeru PIN do karty, loginu i hasła do bankowości internetowej) przez telefon — nawet pracownik banku nie ma kompetencji, aby Cię o nie poprosić.
5. Numer PESEL podawaj wyłącznie w uzasadnionych przypadkach. W żadnym wypadku nie rób tego na prośbę osoby, która zadzwoniła do Ciebie i podaje się pod pracownika banku lub innej instytucji, np. podatkowej. Jeśli jesteś w aptece i realizujesz e-receptę, nie dyktuj numeru farmaceucie, ale zapisz na karteczce i podaj.
6. Zainstaluj na swoim komputerze dobry program antywirusowy. Regularnie aktualizuj nie tylko jego, ale także przeglądarkę internetową.
7. Staraj się nie korzystać z ogólnodostępnych niezabezpieczonych sieci internetowych. Nie rób tego pod żadnym pozorem, jeśli łączysz się ze stroną banku lub realizujesz płatności przez internet (np. przy pomocy karty kredytowej).
8. 8. Jeśli zgubisz dowód osobisty, kartę płatniczą lub kredytową, jak najszybciej je zastrzeż. Kartę można zastrzec w banku lub na specjalnej infolinii, a dowód osobisty poprzez bik.pl, jeśli się ma tam konto, lub w banku.

Jak sprawdzić czy ktoś wziął na mnie kredyt?

Włącz Alerty BIK. Alerty BIK to niezwykle użyteczne narzędzie, które skutecznie poinformuj Cię o potencjalnych próbach wyłudzenia, krzyżując plany hakera. Jeśli oszust spróbuje zaciągnąć kredyt na Twoje dane, dowiesz się o tym od razu. Gdy BIK zarejestruje informacje o próbie uzyskania kredytu na Twoje dane, dostaniesz SMS i e-mail. BIK poinformuje Cię także, kiedy ktoś będzie Cię sprawdzał w Rejestrze Dłużników BIK InfoMonitor. Dzięki temu dowiesz się np., że ktoś chce wyłudzić abonament komórkowy lub w Twoim imieniu zawiera umowę na dostawę gazu. Będziesz mógł więc zareagować maksymalnie szybko i udaremnić próbę oszustwa.

Wygeneruj Raport BIK o sobie. Raport BIK to podsumowanie Twojej historii kredytowej oraz innych zobowiązań finansowych. Możesz przeglądać go na ekranie komputera, tablecie i telefonie. Możesz go także pobrać i zapisać jako plik PDF, a następnie wydrukować. Dzięki raportowi szybko sprawdzisz, kto pytał o Twoje dane i upewnisz się, że nie masz zobowiązań, o których nie wiesz.

Oszuści stosują coraz nowocześniejsze metody kradzieży tożsamości. Możesz być jednak pewien, że uważność w połączeniu ze szczyptą zdrowego rozsądku okażą się skutecznym sposobem na ochronę danych osobowych, płynności finansowej i... spokojnego snu.