Studiowali i z rybami rozmawiali

„Trzeba wiedzieć urbi et orbi, że w Poznaniu jest taka sobie ulica Śniadeckich, na której mieszkają same Ślązoki” - pisali o sobie siedemdziesiąt  lat temu rybniccy studenci. Rybniczanie potrafili się jednoczyć i sobie pomagać w różnych ośrodkach akademickich.

Według oceny Karola Miczajki, osiemdziesiąt lat temu  w Rybniku było nie więcej, jak 20 - 30 studentów rocznie. Najczęściej studiowali w Poznaniu albo Krakowie,  nieco rzadziej w Warszawie czy Lwowie. Śląscy studenci potrafili się organizować. W miastach akademickich zakładali korporacje związane z obszarem swego pochodzenia. I tak przedwojenni żacy należeli w Poznaniu do korporacji  „Slensania” (założ. w 1926 roku) i „Odra”, a np. w Krakowie (również pan Miczajka) do korporacji „Silesia” (założ. w 1922 roku).

Co to były za stroje

Na zdjęciach widać, że studenci mieli własne uniformy, szpady paradne, sztandary. Oczywiście były uroczystości patriotyczne, społeczne i akdemickie, w których nie mogło zabraknąć członków korporacji. Były także bale i rauty. Pani Anna Winklerowa trzymając w ręku zdjęcie swego nieżyjącego już niestety męża, który należał do „Slensanii” opisała uniform krótko: „Błękit, biel i złoto. Robiło to wrażenie!”.

Pomagali innym

Rybniccy studenci ponadto zawiązali AKR, czyli Akademickie Koło Rybniczan.
Było to w 1929 roku. W wydanej kilka lat potem jednodniówce określili się jako organizacja apolityczna, za  to społeczno-patriotyczna. Dodajmy, że istniał także Centralny Związek Akademików Górnoślązaków w Katowicach (założ.w 1922 roku). Na rybnickim Rynku, w kamienicy Nogów, znajdowała się fotograficzna ekspozycja rybnickich maturzystów i studentów. Jednym z głównych zadań AKR-u, jak podkreślał pan Karol Miczajka, była opieka nad gimnazjalistami i akademikami z uboższych rodzin.

Wojna zabrała marzenia

Oczywiście brać studencka lubila także się pobawić. Harce i swawole miały swe odbicie w pisemnych formach przekazu „Doniosłych komunikatów” autorstwa m.in. Mieczysława Basisty czy Alfreda Grzesiczka, w których czytamy m.in. o koledze Osieckim, o Tatarczyku Leosiu i o  Franku Plucie. W tym miejscu chciałbym przypomnieć, że Leon Tatarczyk –  ten wspaniały kolega mego wuja zginął w obozie koncentracyjnym w ostatnim roku wojny. Miał ukończone studia. Cieszył się na powrót do domu. Tak jak wuj studiował w Poznaniu.

Trener niecałowanych dziewic

Studenci z Rybnika  pisali także: „Trzeba wiedzieć urbi et orbi, że w Poznaniu jest taka sobie ulica Śniadeckich, na której mieszkają same Ślązoki - I to jeszcze jacy!” A dalej:  „Wczoraj o godz. 2-giej po północy w Krakowie, na Nowym Moście kol. Mrowiec stojąc oparty o barjerę, w myśl powiedzenia A. Mickiewicza: Samotność mędrców mistrzyni „– rozmawiał z rybami”. O tym samym studencie – walczącym później pod Monte Cassino, a po wojnie historyku ziemi rybnickiej czytamy także: „Kolegę Wiceprezesa Mrowca spotkał ostatnio niezwykły zaszczyt. Został wybrany trenerem Stowarzyszenia Niecałowanych Dziewic.”

Dla ojczyzyny i dla Śląska

Kiedy górnośląścy studenci mieli już swe przedstawicielstwa i korporacje w Poznaniu, Krakowie, Warszawie i Lwowie nie zabrakło ich też  we Wrocławiu, gdzie powstał ZAG Silesia  Superior. Górnoślązacy organizowali się nawet w Gdańsku. Przed wojną zebrania rybnickiego AKR-u odbywały się najczęściej w rybnickim hotelu Polskim lub „Świerklańcu”. Warto jeszcze dodać na koniec, że pięknie brzmiało hasło poznańskiej Slensanii – „Pro Patria et Silesia”. Może warto do niego wrócić, kiedy w Rybniku jest obecnie tak wielu studentów.

Michał Palica