Będą mówić jednym głosem. Województwo podpisało porozumienie z regionami Czech i Słowacji

W lutym 2023 roku podczas polsko– czesko– słowackiego spotkania na Trójstyku, bazując na pozytywnych doświadczeniach współpracy transgranicznej i międzyregionalnej, Województwo Śląskie wraz z partnerami czeskimi (Kraj Morawsko– Śląski) i słowackimi (Samorządowy Kraj Żyliński) podjęło decyzję o rozszerzeniu współpracy na szczeblu regionalnym – Regionalny Trójkąt Transgraniczny z inicjatywy regionów: Województwo Śląskie, Kraj Morawsko– Śląski z Czech i Samorządowy Kraj Żyliński ze Słowacji. W tej formule działań są przewidziane przedsięwzięcia gospodarcze (w tym obszar innowacji, spotkania biznesu i in.), spotkania ekspertów oraz trójstronna promocja regionów. Projekty w wymienionych obszarach współpracy będą realizowane corocznie, naprzemiennie na terytorium jednego z regionów partnerskich. Każdy z regionów partnerskich przygotuje program operacyjny dla projektu współpracy, za którego realizację w danym roku odpowiada, a następnie uzyska dla niego akceptację pozostałych regionów partnerskich.

Trzy kraje mówią jednym głosem

Samorząd Województwa Śląskiego podtrzymuje i rozwija współpracę z Krajem Morawsko– Śląskim (Czechy) i Samorządowym Krajem Żylińskim (Słowacja) na podstawie umów bilateralnych od ponad dwudziestu lat. Oświadczenie o trójstronnej współpracy w zakresie gospodarki i trójstronnej promocji regionów posłuży do pogłębienia więzi z ww. partnerami zagranicznymi.

– Ustaliliśmy w porozumieniu, że musi być plan pracy, zaakceptowany przez trzy strony. Po pierwsze dopinamy więc plan pracy, czyli wspólnych wydarzeń, targów, inicjatyw, które będziemy chcieli wspierać. Jestem przekonany, że będzie to kultura, turystyka, biznes, nauka – Katowice są w tym roku Europejską Stolicą Nauki. To bardzo ważny komponent i wzmocnienie go współpracą z uczelniami, bo np. Ostrawa posiada superkomputer. To pokazuje, że można łączyć i budować, a samorząd jest od tego, żeby stworzyć przestrzeń. Te trzy regiony właśnie taką przestrzeń stworzą – powiedział Nowinom marszałek Jakub Chełstowski.

– Sam fakt, że trzy regiony z trzech różnych krajów będą mówiły jednym głosem w wielu sprawach, to z pewnością jest rzecz bez precedensu w historii i także dobre ukoronowanie 20 lat tych trzech krajów w UE. To pokazuje, że bardzo się zbliżyliśmy, mamy podobne problemy, podobne rozwiązania w obszarach infrastrukturalnych i biznesowych – zaznaczał marszałek woj. śląskiego podczas briefingu prasowego.

Unia patrzy przychylnie na projekty transgraniczne

Jak podkreślił marszałek, na różne inicjatywy trzy regiony będą sięgać do własnych budżetów, ale też starać się o dofinansowanie ze środków unijnych, bo UE ceni sobie finansowanie projektów transgranicznych we współpracujących ze sobą regionach.

– Bardzo cieszę się, że Samorządowy Kraj Żyliński mógł przystąpić do tej współpracy, bo bilateralnie trwa ona już od wielu lat. Przeszliśmy już kilka wspólnych projektów, a teraz będziemy realizować kolejne, już trójstronnie. Mamy precyzyjnie zdefiniowane cztery obszary, w których chcemy współpracować. To oczywiście wydarzenia, infrastruktura, innowacje i rozwiązania smart, a także projekty kulturowe. Chcemy czerpać z doświadczeń naszych partnerów – zapewnia przewodnicząca Samorządowego Kraju Żylińskiego Erika Jurinová. – Zależy nam na wypromowaniu turystycznej marki naszego regionu, zaktywizować go, przy czym należy brać pod uwagę jego specyfikę, bo w naszym przypadku aż 60 proc. powierzchni regionu to tereny chronione – dodała Jurinová. Słowacki Kraj Żyliński leży na północnym zachodzie Słowacji, od strony zachodniej graniczy z Republiką Czeską, a od północy z Polską. Głównym miastem jest Żylina, zaś atrakcjami regionu są zamki: Orawski, Hričovský, Súľovský hrad, Likava, Liptovski. Ważnym miejscem na turystycznym szlaku jest miejscowość Vlkolinec wpisana na listę zabytków UNESCO.

– Ta współpraca trwa od dłuższego czasu, a tu mówimy o porozumieniu trójstronnym, które nie jest tak oczywiste i proste. Na pewno będziemy musieli się zmierzyć także z barierami, np. administracją ze strony Brukseli. To trzy regiony, ale dajemy jasny sygnał, że mamy współpracę i na pewno łatwiej będzie negocjować z Brukselą, kiedy będziemy mówić jednym głosem, a nie tak jak teraz, kiedy jeżdżę tam sam – zaznaczył hejtman Kraju Morawsko– Śląskiego Jan Krkoška. Centrum administracyjnym Kraju Morawsko– Śląskiego jest Ostrawa, gdzie mieszka około jednej czwartej ludności. Województwo zajmuje pierwsze miejsce w kraju pod względem liczby mieszkańców.

Razem mogą mieć większy wpływ na rządzących

Podczas podpisania trójstronnej umowy w Istebnej obecni byli także dyplomaci. – Apeluję, abyście zawsze o tym pamiętali, jak ważną rolę odgrywają wasze projekty w budowaniu wzajemnych relacji i żebyście nie ustawali w apelowaniu oraz wywieraniu nacisku na odległą Warszawę, Bratysławę, Pragę w sprawach, które są szczególnie ważne. Wspomniane było tu połączenie autostradą B3 pomiędzy Polską a Słowacją, czy kwestia kontroli granicznych na granicy Polsko– Słowackiej. To właśnie te kwestie, kiedy nasza współpraca i państwa nacisk oraz działania mogą wpływać na poprawę wzajemnych relacji – wnioskował Maciej Ruczaj, ambasador Polski w Bratysławie.

Szymon Kamczyk