Pani Iwono, małe sklepy wszyscy mają w nosie

Klęska rozpoczęła się wiele lat temu, kiedy nasi „wybrańcy narodu” tak zachłysnęli się magią wielkich supermarketów, że nie uchwalili prawa, które zapewniałoby rzeczywiście równe warunki konkurencji małych i dużych podmiotów w polskim handlu. Kolejny cios przyszedł ze strony lokalnych samorządów, które w pogoni za kasą ze sprzedaży działek i „ładną” wizją zagospodarowania miasta stworzyły istne eldorado hipermarketom i dyskontom. Nie zważały przy tym na dramatyczne apele miejscowych handlowców o uwzględnianie perspektywy innej niż najbliższy budżet i dłuższej niż tylko do końca kadencji. A dłuższa perspektywa to m.in. uwzględnienie faktu, że wg szacunków ekspertów (np. Polskiej Izby Handlu) jeden nowy etat w dyskoncie oznacza często likwidację pięciu miejsc pracy w handlu tradycyjnym. Do tego nasz rząd, oficjalnie wspierający mały i średni biznes niezliczonymi frazesami o pomocy, tak naprawdę okłada małych przedsiębiorców kijem kolejnych biurokratycznych obowiązków i bezlitosnych obciążeń finansowych (jak choćby wprowadzony ostatnio obowiązek stosowania kas fiskalnych przez przedsiębiorców przekraczających poziom 20 tys. zł obrotu rocznie). Nie mówiąc już o szczerym wyznaniu premiera Tuska, jak to on i jego rodzina ochoczo robią zakupy w Biedronce. I na koniec my wszyscy, którzy w pogoni za tanim winem, pachnącym pieczywem lub markowymi butami za 30 zł ustawiamy się w kolejce do Biedronki, Lidla, Kauflandu czy innego raju wszelkiej obfitości. Tu chciałbym podkreślić, że nie mam pretensji o to, że konsumenci, zwłaszcza kiedy im się nie przelewa, chcą kupować towary taniej. Kiedy jednak widzę wychodzącego z dyskontu miejscowego producenta wędlin z siatką świeżo wypieczonych bułek z rumuńskich mrożonek to się po prostu dziwię. Choć może za chwilę tymi samymi drzwiami wyjdzie jego sąsiad piekarz z torbą tanich wędlin z „niewiadomo czego”? Obaj zapewne narzekają na prawo i lewo, że spada im produkcja i sprzedaż, ale wzajemnie swoich produktów nie kupują.

W zgodnej opinii fachowców w małym sklepie nie jest i nigdy nie będzie taniej niż w wielkich sieciach kupujących produkty tysiącami sztuk i ton. Spece od handlu podkreślają jednak, że w dobrze prowadzonych sklepach osiedlowych te różnice nie są aż tak duże, jak się wydaje na pierwszy rzut oka. Pomimo wyższych cen  możemy też wydawać mniej, bo kupujemy rozsądniej i w mniejszych ilościach. No i szybciej, bo blisko i bez kolejek. Zaletą takich punktów jest również dostęp do świeżych produktów, często od lokalnych producentów. Mądry właściciel stara się dobrze poznać potrzeby swoich klientów i mieć z nimi miłe relacje. Taki sprzedawca raczej nas nie oszuka wciskając jednorazowo kiepski lub przeterminowany towar.  A jeśli oszuka to znaczy, że nie tylko nie jest uczciwy, ale i głupi, więc splajtuje w pierwszej kolejności. Czy te zalety pozwolą dobrze prowadzonym sklepom przetrwać? Fachowcy twierdzą, że są na to realne szanse, choć namawiają przy tym do łączenia się małych handlowców w grupy w celu obniżenia kosztów zakupu towarów. A co jeśli jednak się nie uda? No cóż, kiedy dyskonty wykończą małe sklepy to w ślad za tym upadną małe firmy produkcyjne z branży spożywczej (i nie tylko), lokalne hurtownie. Miasta zaroją się od przygnębiających pustostanów, za które nikt nie płaci, pogorszą się warunki działania miejscowych banków spółdzielczych, a także lokalnych gazet, których nie będzie gdzie sprzedawać. Wskutek tego wzrośnie bezrobocie, również wśród zadowolonych dziś klientów dyskontów.

Pani Iwono, mimo to zachęcam do kolejnych spacerów i obserwacji. Nawet gdy miasto skojarzy się pani z krajobrazem po wybuchu bomby neutronowej. Ruch i świeże powietrze to przecież samo zdrowie.

Arkadiusz Gruchot