Kącik ZUS

W kopalni, na dole, zdarzył się wypadek w pracy. Jest to wpisane w punkcie opatrunkowym w zakładzie, jak i w karcie w szpitalu. Z tego co mi się wydaje, nie zostało to zgłoszone do ubezpieczalni w kopalni, ale pewności nie mam. Chciałbym wiedzieć, czy trzeba to odrabiać do pracy górniczej, a jeśli tak, to czy można to jakoś odwrócić, tzn. zgłosić jako wypadek, odwołać jeśli nie zostało to w taki sposób zgłoszone w kopalni? Czy jest na to jakiś termin, do kiedy należy to zrobić?

Wypadek przy pracy powinien być niezwłocznie zgłoszony pracodawcy, który powołuje zespół powypadkowy celem zbadania okoliczności zdarzenia i sporządzenia protokołu wypadku przy pracy. Proponuję zatem wyjaśnić tą kwestię ze stosowną komórką BHP w zakładzie pracy. Okres zwolnienia chorobowego z tytułu wypadku przy pracy jest zaliczany do okresu pracy pod ziemią tylko w przypadku ubiegania się o emeryturę górniczą bez względu na wiek (czyli pod warunkiem udowodnienia 25 lat pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy). W przypadku emerytury górniczej z wieku 50 lub 55 lat czas niezdolności do pracy z powodu wypadku nie jest zaliczany do pracy górniczej, czyli trzeba ten okres odrobić.

Do końca września ubiegłego roku pracowałam, a od października otrzymuję emeryturę. Otrzymałam podwyżkę emerytury w marcu dzięki waloryzacji, ale chciałam zapytać, czy moja emerytura będzie też podniesiona w czerwcu w związku z waloryzacją składek?

Należy rozróżnić dwa rodzaje waloryzacji: waloryzację kapitału emerytalnego, czyli środków, z których będzie w przyszłości obliczona emerytura, oraz waloryzację już wypłacanych świadczeń (np. emerytur, rent). Roczna waloryzacja składek i kapitału początkowego jest przeprowadzana 1 czerwca każdego roku. Ta waloryzacja dotyczy środków zapisanych na koncie ubezpieczonego, który nie pobiera jeszcze emerytury. Tej waloryzacji nie podlegają świadczenia.

Waloryzacja wypłacanych świadczeń (w tym m.in. emerytur, rent) jest przeprowadzana co roku w marcu. Ta waloryzacja obejmuje wszystkie świadczenia, przyznane do końca lutego roku, w którym przeprowadzana jest waloryzacja. Jeśli zatem od września 2023 r. pobiera Pani emeryturę, to została ona zwaloryzowana w marcu bieżącego roku, tak jak wszystkie inne wypłacane przez ZUS świadczenia. Czerwcowa waloryzacja nie dotyczy świadczeń.

Korzystam ze świadczenia kompensacyjnego dla nauczycieli. Chciałabym zatrudnić się jako nauczyciel akademicki na kilka godzin. Czy utracę prawo do świadczenia?

Co do zasady, jeżeli – pobierając nauczycielskie świadczenia kompensacyjne (NSK) – świadczeniobiorca nawiąże stosunek pracy z placówką oświatową wymienioną w karcie nauczyciela, to zawiesimy prawo do świadczenia. W takim przypadku nie ma znaczenia wysokość przychodu, ani rodzaj wykonywanej pracy. Od tej zasady są pewne wyjątki, wprowadzone ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, jednak nie będę o nich tutaj pisać, bo nie mają one związku z Pani pytaniem. Jeżeli natomiast świadczeniobiorca uzyska przychód z innej aktywności zarobkowej, podlegającej obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym – to nauczycielskie świadczenie kompensacyjne będzie podlegało ogólnym zasadom zawieszalności świadczeń, w zależności od kwot uzyskiwanego przychodu. Uczelnie wyższe nie są placówkami oświatowymi wymienionymi w karcie nauczyciela. Zatem może Pan podjąć pracę w charakterze nauczyciela akademickiego, takie zatrudnienie nie spowoduje automatycznego zawieszenia nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Proszę jednak pamiętać o tym, że świadczenie będzie podlegało ogólnym zasadom zawieszalności, w zależności od kwot uzyskanego przez Panią dodatkowego przychodu.