Nie robimy nic by łapać deszcz

POWIAT Polska Fundacja Ochrony Zasobów Wodnych nie ma wątpliwości, że zasoby wodne Polski w porównaniu z krajami europejskimi są małe. Wpływają na to niekorzystne warunki klimatyczne i hydrologiczne. Polska leży na terenie, gdzie ścierają się wpływy klimatu oceanicznego i kontynentalnego. Ilość opadów maleje w kierunku z zachodu na wschód, od oceanu w głąb kontynentu. Dlatego w krajach Europy Zachodniej w porównaniu z Polską opady są większe. Dodatkowo na terenie naszego kraju duże jest zróżnicowanie opadów, np. w Tatrach wynoszą około 1800 mm, na pojezierzach do 800 mm, a na nizinach wielkopolskich miejscami nawet poniżej 500 mm. Natomiast parowanie jest podobne do sąsiednich krajów europejskich. Większość opadów charakteryzuje duża intensywność, co w połączeniu z uwolnieniem znacznych objętości wody pochodzących z topniejących śniegów powoduje, że w naszym kraju woda w większym stopniu odpływa niż wsiąka w podłoże. Stąd procent wód podziemnych magazynowanych w Polsce jest bardzo niski w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Zmiany klimatyczne pociągają za sobą z jednej strony zwiększenie zasięgu i częstotliwości susz w Polsce a z drugiej nasilenie gwałtownych opadów stwarzających zagrożenia powodziowe.

Łapanie wody jednym ze sposobów na deficyt wody

W efekcie – jak informuje PFOZW – wskutek różnych czynników nasz kraj, chociaż można to uznać za nieprawdopodobne, jest zagrożony deficytem wody. Obecnie w Polsce na jednego mieszkańca przypada około 1600 m³/rok wody, a w okresach suszy wskaźnik ten spada nawet poniżej 1000m³/rok/osobę, podczas gdy dla porównania, na jednego mieszkańca Europy przypada średnio w ciągu roku około 4500 m³, a na Ziemi około 7300m³.

Co zatem zrobić, by spadająca z nieba woda, została z nami dłużej? Najlepiej łapać ją w momencie opadu, magazynować, by wykorzystać ją kiedy przyjdą suche dni. Obecny maj wydaje się idealnym momentem na łapanie wody. Tylko czy mamy tego świadomość, a przede wszystkim narzędzia, w tym finansowe, które zachęcałyby do tego mieszkańców naszego powiatu?

Zapytaliśmy we wszystkich gminach powiatu, czy realizują jakiekolwiek programy wsparcia dla mieszkańców chcących magazynować wodę opadową. Takie programy w całej Polsce realizuje coraz większa liczba samorządów. Okazuje się jednak, że w ani jednej wodzisławskiej gminie taki program nie działa. Nie są też prowadzone akcje edukacyjne na ten temat, poza ogólnymi dotyczącymi konieczności oszczędzania wody, realizowanymi w szkołach. Są co najwyżej plany na przyszłość.

Programów nie brak, plany są

Michał Sobala, naczelnik wydziału ochrony środowiska w wodzisławskim magistracie wyjaśnia, że miasto analizuje możliwości wdrożenia procedury dofinansowania do budowy urządzeń i instalacji służących do magazynowania oraz wykorzystywania wód opadowych. – Możliwe, że program taki zostanie uruchomiony od 2021 r. – zapowiada urzędnik. Wśród jednostek organizacyjnych miasta jedynie Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji „Centrum” posiada zbiornik na wodę deszczową. Znajduje się on za jedną z bramek na stadionie przy ul. Bogumińskiej. – Magazynowana w nim woda wykorzystywana jest do podlewania murawy – wyjaśnia naczelnik Sobala.

Plany mają też w Radlinie. – Mamy plany by zachęcać mieszkańców do pozyskiwania wody deszczowej – mówi Marek Gajda, rzecznik prasowy radlińskiego urzędu miasta. Dodaje, że 15 maja burmistrz Barbara Magiera podjęła zarządzenie powołujące zespół do spraw opracowania koncepcji gromadzenia i wykorzystywania wód opadowych. – Spotkał się on już kilkakrotnie. Aktualnie analizowane są możliwości finansowania takich kroków, w tym również pozyskania środków zewnętrznych – przekazuje Gajda dodając, że aktualnie jest jeszcze za szybko, aby mówić o konkretach.

O możliwości uruchomienia programu dotacyjnego dla mieszkańców mówią też w Marklowicach. – Rozważamy uruchomienie takiego programu, lecz w bieżącym roku nie uda się go zapewne wdrożyć, z uwagi na to, że realizujemy jeszcze bardzo obszerny program wymiany kotłów mający na celu ograniczenie niskiej emisji – przekazuje wójt Tadeusz Chrószcz.

Z kolei jak informuje sekretarz Urzędu Gminy w Lubomi Roman Bizoń, gmina ta kilka lat temu dotowała zakup zbiorników na wodę deszczową dla mieszkańców Paprotnika w Lubomi, gdzie wskutek budowy zbiornika Racibórz, znacznie obniżył się poziom wód gruntowych i wód w studniach. Obecnie gmina nie ma uruchomionego żadnego programu dotacyjnego. – Natomiast pewnie nieuniknione jest uruchomienie w przyszłości programu dotacji w związku z tym, że w naszej gminie stale obniża się poziom wód i choć mamy wodę wodociągową, to wykorzystanie wody deszczowej, chociażby do podlewania ogródków, wydaje się jak najbardziej zasadne – mówi Roman Bizoń, sekretarz Urzędu Gminy w Lubomi.

W gminie Gorzyce powiedziano nam, że rozważana jest możliwość aplikowania o środki na dofinansowanie dla mieszkańców do zakupu zbiorników gromadzących wodę deszczową. – Są to jednak formuły konkursowe, także póki co trudno mówić o szczegółach – mówi Beata Futerska z Urzędu Gminy w Gorzycach.

Jak więc widać w większości naszych gmin są co najwyżej plany na przyszłość i to niezbyt precyzyjne. Co z tego wyjdzie? Zobaczymy. Na razie tym, którzy mają świadomość konieczności wykorzystania deszczówki pozostają próby łapania jej na własną rękę. O ile ma się do dyspozycji jakąś beczkę czy starą wannę podstawioną pod rurę spustową. To metoda typowa chałupnicza. Od czegoś jednak trzeba zacząć.(art), (juk)