Ofiary Marszu Śmierci nie będą zapomniane

MSZANA Projekt zrealizowały wspólnie Gmina Mszana oraz parafia pw. św Jerzego w Mszanie, przy dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W zbiorowej mogile na cmentarzu w Mszanie pochowano 33 ofiary Marszu Śmierci, które zginęły w styczniu 1945 r. na terenie Mszany, podczas ewakuacji KL Auschwitz-Birkenau i przemarszu więźniów do stacji kolejowej w Wodzisławiu Śl. Po wojnie mieszkańcy Mszany na mogile ufundowali nagrobek, który stoi tu do dziś. W większości pochowanymi tu ofiarami niemieckiego bestialstwa byli Żydzi (choć nie tylko), toteż na uroczystości obecny był przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach Włodzimierz Katz, który odmówił nad grobem modlitwę. Wcześniej modlitwę poprowadził również ks. Marceli Rabstein, proboszcz parafii św. Jerzego w Mszanie.

Wójt Mszany Mirosław Szymanek i przewodniczący rady gminy Andrzej Kaperczak odsłonili też tablicę historyczno-informacyjną, stojącą przy wejściu na mszańskie miejsce pamięci. W ramach projektu wykonano również nowe, dolne dojście do cmentarza, nowe ogrodzenie, lampy, granitowe znicze oraz maszty flagowe, na których podczas uroczystości powiewały flagi Polski i Izraela oraz flaga Gminy Mszana. Teraz pomnik łatwiej znaleźć i do niego się dostać.

W ramach projektu wykonano również kilkaset flag Polski i Mszany, które zostały rozdane mieszkańcom, a także folder informacyjny poświęcony pamięci Ofiar Marszu Śmierci, z którego dowiemy się m.in. tego, że w mogile najprawdopodobniej pochowany jest Johan Georg Friedlander, austriacki oficer z czasów I wojny światowej, późniejszy feldmarszałek, który do obozu trafił tylko za to, że był Żydem.

Podsumowaniem projektu była konferencja, która po zakończeniu uroczystości na cmentarzu, odbyła się w Gminnym Ośrodku Kultury i Rekreacji w Mszanie. W jej trakcie przypomniano postać Marii Chorowskiej, urodzonej w 1919 r., a zmarłej 90 lat później. W styczniu 1945 r. uratowała od śmierci francuskiego Żyda, który maszerował z innymi z Oświęcimia do Wodzisławia. Na konferencji obecna była córka Marii Chorowskiej, Anna Smyczek, której włodarze gminy wręczyli kwiaty. Była to okazja do wspomnień. - Mama opowiadał, że ten człowiek ledwo żył, kiedy go znaleźli. Został zepchnięty do rowu. Miał przestrzelone ramię. SS-man celował w serce, ale nie trafił. Dzięki temu ten człowiek przeżył i doczołgał się do naszego domu. Był u nas przez pełne trzy miesiące. Dziękował, cały czas mówił merci, merci, nazywał mamę najlepszym doktorem. Potem odszedł do Marsylii – wspominała pani Anna. (art)