Nowe, niespotykane dotąd możliwości w kształceniu zawodowym

Często chcąc dalej rozwijać się zawodowo spotykamy się z problemem braku czasu. Dzisiejszy styl pracy, a co się z tym wiąże - różne godziny pracy zawodowej już na starcie w stacjonarnym systemie kształcenia dyskwalifikują potencjalną osobę, która chciałaby podnieść swoje kwalifikacje lub zmienić zawód. Dziś chcemy odpowiedzieć Państwu na pytania, które bezpośrednio związane są z kształceniem zawodowym i nowymi możliwościami jakie daje Internet. Na początku należałoby jednak podkreślić, że nie byłoby dzisiejszych pytań i odpowiedzi, gdyby nie odpowiednie akty prawne, które pozwoliły uczestnikom Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych zaliczyć czas, który przeznaczyli na samokształcenie metodami na odległość, do czasu realizacji minimalnej liczby godzin niezbędnych do uzyskania kwalifikacji w danym zawodzie. Dziś w nowym systemie kształcenia zawodowego metody te zyskują jeszcze większe znaczenie. Zmiany jakie zaszły w ostatnim czasie pozwoliły rozwinąć tą metodę przekazywania wiedzy, a osobom które do tej pory myślały, że kształcenie jest poza ich zasięgiem pozwoliły na nowo zastanowić się nad podniesieniem, czy zmianą swoich kwalifikacji zawodowych.

Czy dopuszcza się takie formy kształcenia, które pozwalają pogodzić czasowo pracę zawodową i obowiązki rodzinne z koniecznym w dzisiejszych czasach dokształcaniem zawodowym?

Na dzień dzisiejszy istnieje możliwość kształcenia w systemie zaocznym, które pozwala zmniejszyć do 65 proc. liczbę godzin zajęć jakie muszą zostać zrealizowane przez słuchaczy, czy uczniów w systemie stacjonarnym. Ponadto zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych, a takimi są Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe, placówka prowadząca taką formę kształcenia może we własnym zakresie ustalić ile z tej puli godzin realizowanych będzie przy wykorzystaniu technik kształcenia na odległość. Zasady, o których mówimy są formalnie dopuszczone w placówkach prowadzących Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe. Przypominamy, że po reformie kształcenia zawodowego kursy te zastąpiły dotychczasową Zasadniczą Szkołę Zawodową, Technikum Uzupełniające dla Dorosłych oraz znaczną część Szkół Policealnych. Jedną z największych takich placówek publicznych w regionie i w kraju, która wraz z wejściem w życie rozporządzenia uruchomiła Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe jest Powiatowe Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wodzisławiu Śląskim.

Jak wygląda ta część kształcenia, która realizowana jest przy wykorzystaniu technik kształcenia na odległość?

Słuchacz, który realizuje zajęcia na odległość, może uczyć się wtedy kiedy mamy na to czas i ochotę oraz bez względu na to, gdzie w danej chwili się znajduje. Kluczowym narzędziem do tego typu działania jest platforma edukacyjna, która np. w Powiatowym Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wodzisławiu Śląskim funkcjonuje już od 10 lat. To miejsce, gdzie nauczyciele zamieszczają prezentacje, filmy, quizy i inne materiały dydaktyczne. Korzystanie z tych materiałów jest procesem kierowanym przez nauczyciela. To tu nauczyciel śledzi postępy swoich słuchaczy w nauce za pomocą dostępnych narzędzi, wyznacza terminy i czuwa nad realizacją zaplanowanych zadań. Do korzystania z materiałów wystarcza przeglądarka internetowa na dowolnym urządzeniu, które służy do tego typu komunikacji. Jeśli słuchaczowi nie odpowiada wersja elektroniczna, może po wydrukowaniu skorzystać z wersji papierowej. Po zapoznaniu się z pewną partią materiału słuchacz ma możliwość sprawdzenia stanu swojej wiedzy poprzez dyskusję na forum z nauczycielem lub innymi słuchaczami swojego oddziału, wykonaniu zadań zleconych przez nauczyciela lub sprawdzeniu się za pomocą np. quizu. Należy jednak zaznaczyć, że bez zespołu ludzi otwartych na te nowości, realizacja takich zadań byłaby niemożliwa. Dobrze przygotowana kadra pedagogiczna, trud włożony w przygotowanie kursów oraz cała infrastruktura związana z kształceniem na odległość, to owoc 7-letniego doświadczenia wynikającego w dużej mierze z realizacji innowacji pedagogicznych.  Za zgodą Śląskiego Kuratora Oświaty w Powiatowym Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wodzisławiu Śląskim realizowane były innowacje pedagogiczne polegające na wykorzystaniu e-learningu do zmian organizacji kształcenia w systemie zaocznym w Uzupełniającym Liceum Ogólnokształcącym, Liceum Ogólnokształcącym oraz w Szkole Policealnej w zawodzie technik administracji i technik informatyk. W 2011 roku zostaliśmy wyróżnieni w konkursie „Nowoczesna szkoła - zostań ambasadorem kształcenia na odległość” organizowanym przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej w Warszawie.

Czy za pomocą technik kształcenia na odległość można ukończyć Kwalifikacyjny Kurs Zawodowy?

Należy pamiętać, że jako przyszli zawodowcy, musimy się nauczyć pewnych umiejętności manualnych potrzebnych przy wykonywaniu danego zawodu. Tego raczej nie można się nauczyć przez Internet. Kształcenie zawodowe składa się z dwóch głównych filarów kształcenia teoretycznego i kształcenia praktycznego. Najbardziej popularną metodą w kształceniu zawodowym jest blended learning – to taka przysłowiowa hybryda w kształceniu, za pomocą której na odległość realizuje się przede wszystkim tą część zajęć, która jest związana z częścią teoretyczną dotyczącą danego przedmiotu, natomiast umiejętności i nawyki są doskonalone podczas tradycyjnych zajęć stacjonarnych.

Jak w praktyce wygląda organizacja zajęć z danego przedmiotu, które częściowo są realizowane na odległość, a częściowo stacjonarnie?

Każdy uczestnik jest najpierw przeszkolony z obsługi platformy e-learningowej. Następnie odbywają się zajęcia wprowadzające do przedmiotu, które są zajęciami stacjonarnymi. W dalszej kolejności odbywają się zajęcia, na których to częściowo wykorzystuje się techniki i metody kształcenia na odległość. Ostatnie zajęcia, które są zajęciami stacjonarnymi są przeznaczone na podsumowanie i sprawdzenie wiedzy. Dzięki takim rozwiązaniom obecny system kształcenia wychodzi naprzeciw ograniczeniom czasowym. Niewątpliwymi zaletami jest wszechobecny i wielkokrotny dostęp do materiałów. Ponadto nauka może być dobrym sposobem na spędzanie czasu, np. w trakcie dojazdu do pracy. Oczywiście nie ma metod idealnych i ta także posiada wady. Największą z nich jest motywacja do systematycznego korzystania z materiałów. Ale od tego są nauczyciele prowadzący by motywować do działania swoich słuchaczy.

Czy osoby niepełnosprawne mogą być uczestnikami Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych?

Możliwość organizacji kształcenia w formach na jakie pozwala dziś rozporządzenie o Kwalifikacyjnych Kursach Zawodowych po części przyczynia się eliminacji barier dla osób niepełnosprawnych chcących podwyższać swoje kwalifikacje. W przypadku kształcenia zawodowego, które jest realizowane na odległość, każdy kto na co dzień korzysta z komputera nie powinien mieć żadnych problemów z dostosowaniem się do wymagań jakie stawia przed nim nauczyciel. Jednak musimy w tym wypadku również pamiętać o drugiej części kształcenia, części praktycznej. Logika podpowiada, że jeśli nie ma przeciwskazań zdrowotnych związanych z wykonywaniem danego zawodu, to każdy może zostać uczestnikiem Kwalifikacyjnego Kursu Zawodowego. Zapisując się na dany kurs mamy przecież nadzieję, że uzyskane kwalifikacje zawodowe pozwolą nam na zdobycie lepszej pracy. Przyjęcie na dany kurs uzależnione jest również od możliwości dostosowania się placówki, w której kurs będzie się odbywał do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Zatem przed przyjęciem warto zasięgnąć opinii w tej sprawie bezpośrednio w placówce. Z pewnością w bogatej ofercie kursowej, każdy może coś znaleźć dla siebie.

Czy jako pracodawca mogę skierować swojego pracownika na bezpłatny Kwalifikacyjny Kurs Zawodowy w ramach, którego część zajęć będzie realizowanych na odległość?

Oczywiście, że tak. Należy jednak zapytać w siedzibie instytucji realizującej taki kurs, czy kurs jest bezpłatny. Przykładem placówki realizującej bezpłatnie tego typu zadania jest Powiatowe Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wodzisławiu Śląskim. Forma zaoczna jaką proponujemy i możliwość kształcenia na odległość jest z pewnością rozwiązaniem, które nie stoi w sprzeczności z interesem firmy. Zatrudnienie zaś pracownika z pełnymi kwalifikacjami potrzebnymi na danym stanowisku pracy powinno w przyszłości przyczynić się do zwiększenia efektywności i przejęcia formalnie większej odpowiedzialności za wykonywaną pracę. W przypadku pytań jesteśmy do dyspozycji pracodawców zainteresowanych tematem pod nr telefonu (32)4553593 wew. 111. Jeśli istnieje taka potrzeba, to chętnie przyjmiemy zaproszenie w celu przedstawienia naszej oferty kształcenia.

Adam Lampert, Michał Weczerek,

PCKU w Wodzisławiu Śląskim