Kącik ZUS

Chciałbym uzyskać informację, w jaki sposób z mojej emerytury potrącana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne? Z czego to wynika i jak jest obliczana?

Ryszard M.

Podstawą do wyliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne dla emerytów i rencistów jest kwota emerytury i renty, z wyłączeniem kwot: dodatków, zasiłków, świadczeń pieniężnych i ryczałtu energetycznego, ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla oraz deputatu węglowego. Kwoty potrąceń na ubezpieczenie zdrowotne zostały określone w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Początkowo składka wynosiła 7,75 procent i w całości podlegała odliczeniu od podatku dochodowego osób fizycznych. Od 2003 r. składka ubezpieczenie zdrowotne zaczęła wzrastać, od 1 stycznia każdego roku o 0,25 procent. Obecnie składka zdrowotna wynosi 9 procent i zgodnie z przyjętymi i obowiązującymi przepisami jest to jej ostateczna wysokość. Część składki w wysokości 7,75 procent potrącana jest z zaliczki na podatek, a 1,25 procent ze świadczenia.

W wyniku zmian przepisów straciłam możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę w związku z pracą w szczególnych warunkach. Słyszałam, że przysługuje mi za to jakaś rekompensata. Jeśli to prawda, to w jakiej wysokości jest ta rekompensata?

Małgorzata z Wodzisławia

Prawo do uzyskania rekompensaty mają osoby urodzone po 1948 roku, które przed 1 stycznia 2009 roku wykonywały przez co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2008 r., ale nie nabyły prawa do wcześniejszej emerytury. Przy ustalaniu 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą zostać uwzględnione jedynie okresy, w których praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Co istotne, rekompensata ta nie jest jednak oddzielnym świadczeniem pieniężnym. Stanowi jedynie dodatek do kapitału początkowego i łącznie z kapitałem podlega waloryzacjom, a w efekcie powiększy w przyszłości wysokość emerytury. O rekompensatę występuje się w momencie składania wniosku o emeryturę, czyli po ukończeniu przez kobietę i mężczyznę powszechnego wieku emerytalnego. Osoba ubiegająca się o rekompensatę powinna do wniosku o emeryturę dołączyć świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wystawione przez pracodawcę, u którego była zatrudniona lub przez jego następcę prawnego.

W przypadku, gdy zainteresowany wykonywał własną działalność twórczą lub artystyczną, powinien przedstawić decyzję Komisji do spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, potwierdzającą okres i rodzaj tej działalności. 

Kiedy emeryt może wystąpić o przeliczenie emerytury?

Rybniczanka

W przypadku, gdy dotarł do nowych dokumentów, których nie przedstawił podczas składania wniosku o świadczenie, czy też w sytuacji, gdy po przyznaniu świadczenia pracował lub prowadził działalność gospodarczą. Jeżeli zainteresowany nie przedstawi nowych dokumentów, ZUS nie będzie miał podstaw do przeliczenia świadczenia. Proszę pamiętać też o tym, że nie zawsze przeliczenie emerytury oznacza podwyższenie świadczenia. Zdarza się, że na skutek przeliczenia emerytura wychodzi niższa, niż ta już przyznana. W takie sytuacji ZUS będzie wypłacał emeryturę w dotychczasowej kwocie, ustalonej przed dokonaniem przeliczenia.