Kącik ZUS

Zatrudniam na umowę o pracę studenta. Teraz zawarliśmy z nim dodatkowo umowę zlecenie na wykonanie jeszcze innych zadań. Czy stanowi ona tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń w ZUS, jeśli pracownik ten jest studentem, który nie ukończył 26 lat?

Mariusz z Radlina

Z umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Umowa zlecenia wykonywana przez studenta, który nie ukończył 26 lat nie stanowi  tytułu do ubezpieczeń w ZUS. Inaczej jest jednak, jeśli jest student jest równocześnie pracownikiem zleceniodawcy albo umowę zlecenia wykonuje na rzecz własnego pracodawcy. Za pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uważa się bowiem także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie  z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarł z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W związku z powyższym, dla studenta (także w wieku do ukończenia 26 lat) umowa zlecenia traktowana – dla celów ubezpieczeń w ZUS – jako umowa o pracę stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. 

Pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym na pierwsze dziecko udzielonym do grudnia 2014 r., za kilka tygodni urodzi drugie dziecko. Czy po porodzie urlop wychowawczy ulegnie przerwaniu i należy udzielić jej urlopów związanych z rodzicielstwem?

Czytelniczka z Rybnika

Urodzenie dziecka podczas urlopu wychowawczynie nie powoduje przerwania tego urlopu, a jedynie pracownica nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego. Zgodnie z art. 29 ust.1 pkt. 1 i ust. 5 ustawy zasiłkowej, ubezpieczonej, która urodziła dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego albo urlopu wychowawczego przysługuje zasiłek macierzyński przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. W czasie urlopu wychowawczego zasiłek macierzyński przysługuje za cały okres przewidziany przepisami Kodeksu pracy. W celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego po porodzie w okresie urlopu wychowawczego pracownica przedkłada pracodawcy skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, którego kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem pracodawca, będący płatnikiem zasiłku, pozostawia w dokumentacji zasiłkowej.

Jest to dokument wystarczający do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający „podstawowemu” okresowi urlopu macierzyńskiego. Pracownica może też wnioskować o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Od daty złożenia tego wniosku będzie zależała wysokość zasiłku macierzyńskiego. Jeśli wniosek o udzielenie wszystkich urlopów zostanie złożony w ciągu 14 dni od dnia porodu, to wyniesie zasiłek macierzyński wyniesie 80 proc. podstawy wymiaru za okres odpowiadający wszystkim urlopom związanym z rodzicielstwem.

Jeśli wniosek o udzielenie urlopu dodatkowego  i rodzicielskiego zostanie złożony po upływie 14 dni od daty porodu to zasiłek macierzyński wyniesie 100 proc. podstawy wymiaru za okres odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu, dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu oraz 60 proc. podstawy wymiaru za urlop rodzicielski.

W sytuacji, gdy urlop wychowawczy zakończy się w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, pracodawca – na wniosek pracownicy – udzieli odpowiedniego urlopu  (macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego).Wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu, a także rodzicielskiemu należy złożyć nie później niż przed rozpoczęciem wypłaty zasiłki za dany okres.