Kącik ZUS

W zeszłym roku skończyłem technikum. Nigdzie nie poszedłem do pracy, ani też nie rozpocząłem studiów, planowałem od października tego roku pójść na studia. Jednak w czerwcu br. miałem wypadek, zostałem potrącony przez samochód. Częściowo jestem sparaliżowany. Jestem rehabilitowany. Na razie nie mam żadnych szans ani na pracę, ani na podjęcie nauki. Czy w tej sytuacji mogę się starać o przyznanie renty socjalnej?

Czytelnik z Wodzisławia

Renta socjalna jest świadczeniem wypłacanym przez ZUS, finansowanym ze środków budżetu państwa. Przysługuje osobom pełnoletnim, całkowicie niezdolnym do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

- przed ukończeniem 18. roku życia

- albo w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 lat,

- lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Z treści pytania wynika, że Czytelnik ukończył już 18 lat, a naruszenie sprawności organizmu (w wyniku wypadku komunikacyjnego) nie powstało w żadnym we wskazanych wcześniej okresów. Tym samym nie ma tu spełnionych warunków uprawniających do skorzystania z renty socjalnej. Natomiast, aby stwierdzić czy Czytelnik jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, musiałby złożyć wniosek do ZUS. Ustalenie stopnia niezdolności do pracy, czasookresu jej trwania, należy do lekarza orzecznika ZUS.

Początkiem listopada osiągnęłam powszechny wiek emerytalny, wcześniej byłam prawie przez 5 lat na wcześniejszej emeryturze. Z ZUS otrzymałam decyzję o emeryturze powszechnej i okazało się, że wysokość wcześniejszej emerytury jest korzystniejsza. Dlaczego? Moja znajoma, która miała podobny staż i zarobki, w 2012 r. przeszła na emeryturę powszechną po wcześniejszej i więcej na tym zyskała. Jak to jest możliwe?

Zofia z Rydułtów

Wysokość przysługującej Pani emerytury powszechnej, do której nabyła Pani uprawnienia w 2013 r., naliczona jest według nowych zasad. Stosuje się je wobec ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Emerytura ze zreformowanego systemu obliczana jest w następujący sposób: - ustala się podstawę obliczenia, która stanowi: kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego oraz zwaloryzowany kapitał początkowy. Ustaloną kwotę podstawy obliczenia emerytury dzieli się przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Średnie dalsze trwanie życia, wyrażone w miesiącach dla wieku ubezpieczonego – ogłaszane jest corocznie przez Prezesa GUS w formie komunikatu. Tablice trwania życia stanowią podstawę do obliczenia emerytur ustalanych na wnioski zgłoszone od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Zgodnie z ustawą o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz innych ustaw z dniem 1 stycznia 2013 r., podstawę obliczenia emerytury pomniejsza się o kwot stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Organ rentowy, ustalając w 2013 r. wysokość Pani emerytury powszechnej pomniejszył podstawę jej obliczenia o wypłacone dotychczas kwoty emerytur wcześniejszej, gwarantując jednocześnie wypłatę świadczenia wyższego lub wybranego przez zainteresowaną.

Wobec Pani znajomej, która przechodziła na emeryturę w 2012 r. ZUS nie miał podstaw, aby dokonać takiego pomniejszenia, a tym samym świadczenie to okazało się korzystniejsze od dotychczas pobieranego.