Kącik ZUS

W wieku 53 lat przeszłam na wcześniejszą emeryturę z przyczyn ekonomicznych. Powodem była redukcja etatów w zakładzie pracy. Okres mojego zatrudnienia przypadający na lata 1971-1997 mogę udokumentować świadectwem pracy. Nie posiadam jednak kart zarobkowych za lata 1971-1973. Zakład, w którym pracowałam już nie istnieje, dlatego nie mam możliwości potwierdzenia swego zatrudnienia podczas tych 31 miesięcy. Czy w związku z tym mam możliwość przeliczenia swojej emerytury? Czy nieudokumentowany okres mojej pracy będzie liczył się do emerytury?

Gertruda Z. z Radlina

Zgodnie z ustawą z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ZUS może w każdej chwili, począwszy od 1 stycznia 2009 r., przeliczyć emeryturę uwzględniając w podstawie wymiaru kwotę minimalnego wynagrodzenia za okres pozostawania w stosunku pracy, za który nie można przedstawić dokumentów potwierdzających wysokość faktycznie uzyskanego wynagrodzenia. Jednak, aby ZUS mógł dokonać takiego przeliczenia, konieczne jest złożenie przez zainteresowaną stosownego wniosku. Jeżeli osoba była zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy, ZUS uwzględni wynagrodzenie minimalne w kwocie proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy.

Jestem na emeryturze i pracuję na umowę o dzieło. Czy w związku z przychodem z tej pracy moja emerytura może być pomniejszona lub zawieszona?

Janek K.

Na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury dla emeryta, który nie ukończył powszechnego wieku emerytalnego, wpływ ma przychód uzyskany z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności. Umowa o dzieło ma wpływ na zawieszenie i zmniejszenie wysokości emerytury wówczas, gdy została zawarta z pracodawcą, z którym pracownik pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Z ZUS-u dostaję emeryturę i połowę renty wypadkowej. Czy jeśli podejmę pracę to mogę stracić pieniądze z renty?

Czytelniczka z Pszowa

Osoba, która osiąga przychód, bez względu na jego wysokość, może pobierać tylko jedno, wskazane przez siebie świadczenie. Będzie ono podlegało zasadom zawieszalności na ogólnych zasadach. Gdy przestanie Pani pracować i poinformuje o tym ZUS, wypłata obu świadczeń zostanie wznowiona.

We wrześniu skończę 60 lat. Do 1998 r. mam przepracowane 25 lat, w tym niecałe 15 lat w warunkach szkodliwych. Niestety z jednej z firm, w której pracowałem, nie wystawiono mi na świadectwie adnotacji, że pracowałem tam w warunkach szczególnych, chociaż wykonywane zawody zaliczane były do prac w warunkach szczególnych. Firma już nie istnieje, a dokumentacja znajduje się w archiwum, skąd dostałem ksero umowy o pracę, w którym wyszczególnione jest stanowisko, a także warunki zatrudnienia, ale nie ma w nim informacji o zatrudnieniu mnie w warunkach szczególnych. Nie mam tego zaznaczonego też na świadectwie pracy. Co mam zrobić, by te lata zostały mi doliczone do prac w warunkach szczególnych wymaganych do przejścia na wcześniejszą emeryturę?

Piotr Z. z Gorzyc

W przypadku braku następcy prawnego zlikwidowanego zakładu pracy w postępowaniu przed organem rentowym ZUS w sprawach o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych dopuszczalne są – jako środki dowodowe – kserokopie dokumentów potwierdzające okresy takiej pracy sporządzone przez archiwa na podstawie posiadanej przez nie dokumentacji osobowej.

Oceny merytorycznej tego rodzaju środków dowodowych dokonuje organ rentowy prowadzący postępowanie w sprawie. Jeżeli z przedłożonej dokumentacji nie można ustalić charakteru bądź stanowiska pracy, przynależności resortowej zakładu pracy, lub czy praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, organ rentowy odmówi uwzględnienia wskazanego przez zainteresowanego okresu pracy jako okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.