Kącik ZUS

W 2007 roku zmarł mi mój mąż, miałam wtedy 49 lat i pobierałam pieniądze na moje niepełnosprawne dziecko. Mam 21 lat pracy łącznie z pracą na roli. Czy po śmierci męża nie powinnam dostawać renty rodzinnej? Rentę rodzinną otrzymuje moja niepełnosprawna córka. Ja obecnie mam 54 lata.

Barbara S.

Renta rodzinna może być przyznana wyłącznie na wniosek. Prawo do renty rodzinnej przysługuje wdowie, jeśli w chwili śmierci męża ukończyła 50 lat lub była niezdolna do pracy, albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie ukończyły 16 lat, a jeżeli uczą się do 18 roku życia lub są całkowicie niezdolne do pracy. Uprawnienie do renty rodzinnej należy się także wdowie, jeśli spełni warunek dotyczący wieku lub niezdolności do pracy w okresie nie dłuższym niż 5 lat od dnia śmierci męża lub od zaprzestania wychowania ww. dzieci. Małżonka rozwiedziona oraz wdowa, która przed śmiercią męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia ww. warunków wymaganych od wdowy w dniu śmierci męża miała prawo do alimentów z jego strony ustalonych wyrokiem sądowym lub ugodą sądową.

Dla wszystkich osób uprawnionych przysługuje jedna renta rodzinna, która jest dzielona w równych częściach na uprawnionych. W przypadku zbiegu prawa do emerytury i renty rodzinnej przysługuje prawo do pobierania jednego świadczenia.

22 lutego 2013 r. skończę 60 lat. Będę też miała za sobą 39 lat pracy. Proszę o odpowiedź, kiedy powinnam złożyć wniosek o emeryturę, by dokonano mi naliczenia wg starych i nowych zasad?

Czytelniczka z Chałupek

Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego. Niektórzy ubezpieczeni, urodzeni po 31 grudnia 1948 roku a przed 1 stycznia 1969 roku zachowali jednak prawo do wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, jeśli:

– do dnia 31 grudnia 2008 roku spełnili warunki konieczne do nabycia wcześniejszej emerytury oraz nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.

W przypadku kobiet wymagane było osiągnięcie do tego terminu wieku 55 lat i legitymowanie się co najmniej 30-letnim okresem składkowym i nieskładkowym lub co najmniej 20-letnim okresem składkowym i nieskładkowym oraz uznanie całkowitej niezdolności do pracy.

W 2008 roku posiadała Pani staż odpowiedni do wcześniejszej emerytury, ukończyła też wymagany wiek, jednak dotychczas nie złożyła wniosku o emeryturę. Fakt spełnienia niezbędnych do wcześniejszej emerytury warunków nie był bowiem jednoznaczny z koniecznością przejścia na tego rodzaju świadczenie przed 2009 rokiem. Czytelniczka mogła więc nadal pozostawać w zatrudnieniu, co zresztą miało miejsce, i z uprawnień emerytalnych skorzystać w późniejszym okresie.  

Należy jednak pamiętać, że przywilej taki przysługuje do momentu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Ukończenie przez Czytelniczkę wieku emerytalnego zablokuje możliwość skorzystania z wcześniejszej emerytury i spowoduje, że ZUS (na wniosek) przyzna emeryturę wyliczoną według nowych zasad. Nowy, podwyższony wiek emerytalny dla kobiety urodzonej 22 lutego 1953 roku wynosi 60 lat i 1 miesiąc. Tak więc prawo do powszechnej emerytury nabędzie Pani 22 marca 2013 roku. Świadczenie przyznaje się od dnia spełnienia wszystkich warunków do uzyskania prawa, nie wcześniej jednak niż od miesiąca złożenia wniosku. Nowa emerytura w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego zostanie obliczona na podstawie zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz składek emerytalnych, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zgromadzonych na indywidualnym koncie po 1 stycznia 1999 roku.

Beata Kopczyńska, rzecznik prasowy Oddziału ZUS w Rybniku