Prawnik radzi

Mam pytanie, kiedy jazda pod wpływem alkoholu jest wykroczeniem, a kiedy przestępstwem i jakie kary w związku z tym przewiduje polskie prawo?

Mirosław z Nędzy

O tym czy jazda pod wpływem alkoholu stanowi wykroczenie czy też przestępstwo decyduje ilość promili alkoholu we krwi. Zgodnie z polskim prawem karnym stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila lub odpowiednio zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg, mamy wówczas do czynienia z przestępstwem. Mniejsze stężenie alkoholu skutkuje odpowiedzialnością kierowcy za wykroczenie. Zostało ono określone jako prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie po spożyciu alkoholu. Ile alkoholu można mieć we krwi, żeby nie zostać zatrzymanym przez policję? Granicą jest 0,19 promila - 0,2 jest już traktowane jako wykroczenie. Rodzaj kary, jaka grozi za jazdę po pijanemu, zależy od tego, jaka zawartość alkoholu zostanie wykryta we krwi kierowcy lub w wydychanym powietrzu. Od tego zależy bowiem, czy zostanie to uznane za przestępstwo, czy za wykroczenie. Za jazdę w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi) Kodeks karny przewiduje:

1. Karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 – za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym.

2. Karę grzywny, kary ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 1 roku – za prowadzenie innego niż mechaniczny pojazdu (przykładowo roweru) na drodze publicznej lub z strefie zamieszkania.

3. Szczególną karę pozbawienia wolności do lat 5 – w wypadkach ponownego popełnienia tego przestępstwa (tzw. recydywy) lub spowodowanie wypadku samochodowego przez nietrzeźwego kierowcę. Jednocześnie tylko taka kara zostanie orzeczona wobec kierowcy, który pomimo otrzymania zakazu prowadzenia pojazdów i zatrzymania dokumentu prawa jazdy nadal używa zarówno samochodu, jak i pije alkohol.

Warto przy tym wiedzieć, że „prowadzenie pojazdu” nie jest równoznaczne z prowadzeniem samochodu. Pojazdem może być także motorówka, quad, skuter, rower czy traktor (jeżeli kierowca porusza się po drodze publicznej lub w strefie zamieszkania).

Za jazdę po spożyciu alkoholu, uznawaną za wykroczenie, grozi:

1. Kara aresztu (od 5 do 30 dni) lub grzywny, nie niższej niż 50 zł (w praktyce orzekana kara finansowa jest znacznie wyższa).

2. Kara aresztu poniżej 14 dni z zamianą na karę grzywny, jeżeli prowadzony pojazd nie jest pojazdem mechanicznym, lecz porusza się po drodze publicznej lub w strefie zamieszkania.

W obu przypadkach – wykroczenia i przestępstwa – sąd nakłada na nietrzeźwego kierowcę czasowy zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. Jeśli trwa dłużej niż 12 miesięcy, konieczne jest ponowne zdanie egzaminu na prawo jazdy.