Kącik ZUS

Niedługo skończę 56 lat. 12 lat pracowałem na 1/3 etatu. Firma, która mnie zatrudniła, nie wygrała przetargu i zwalnia pracowników, właśnie dostałem wypowiedzenie.  Pracowałem od 15 roku życia, w sumie blisko 30 lat. Czy spełniam warunki do przejścia na wcześniejszą emeryturę albo zasiłek przedemerytalny?

Ryszard

Świadczenie przedemerytalne bez względu na wiek przysługuje mężczyźnie pod warunkiem m.in. posiadania na dzień rozwiązania umowy o pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy 40 lat stażu pracy oraz pobierania przez 6 miesięcy zasiłku dla bezrobotnych. Ponieważ Czytelnik nie posiada wymaganego stażu pracy nie nabędzie prawa do świadczenia przedemerytalnego. Również nie spełnia warunków do uzyskania prawa do emerytury, ponieważ nie posiada 65 lat życia.

Byłam na wcześniejszej emeryturze, w tym miesiącu skończę 60 lat. Czy żeby otrzymać emeryturę muszę składać jakiś wniosek, czy ZUS z urzędu naliczy mi ją?

Maria z Godowa

Czytelniczka powinna wystąpić do organu rentowego ze stosownym wnioskiem. Ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r. nabywają prawo do powszechnej emerytury, na tzw. nowych zasadach, określonych w art. 24-26a ustawy emerytalnej. Jej wysokość jest ustalana w oparciu o zwaloryzowany kapitał początkowy oraz zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne, zewidencjonowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego od 1999 r. Wymagany wiek do uzyskania tego świadczenia wynosi odpowiednio – dla kobiet 60 lat, dla mężczyzn – 65 lat.

Z dniem 1 stycznia 2013 r. rozpocznie się reforma emerytalna, zakładająca m.in. stopniowe wydłużanie powszechnego wieku emerytalnego do docelowych 67 lat, dla kobiet jak i dla mężczyzn, urodzonych odpowiednio po 31 grudnia 1952 r. i 31 grudnia 1947 r. , jednak nie obejmie ona Czytelniczki.

Z prawa do powszechnej emerytury mogą skorzystać także osoby uprawnione już do wcześniejszej emerytury, obliczonej na tzw. starych zasadach, uzależnionej od kwoty bazowej, podstawy wymiaru i wypracowanego stażu pracy. Nowa emerytura nie jest przyznawana z urzędu. Aby ją otrzymać, konieczne jest wystąpienie ze stosownym wnioskiem. Emerytura w nowej wysokości będzie wypłacana wówczas, gdy okaże się ona korzystniejsza od dotychczas pobieranej wcześniejszej emerytury.

Jestem na rencie, ale chciałbym otworzyć działalność gospodarczą. Czy obowiązują mnie jakieś limity zarobków?   

Marian z Chałupek

Każdy rencista pobierający świadczenie z tytułu niezdolności do pracy i jednocześnie prowadzący działalność gospodarczą musi pamiętać o obowiązujących go progach dochodowych. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą za przychód, od którego uzależnione jest prawo do świadczenia, przyjmuje się kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Nie ma znaczenia faktyczny przychód uzyskiwany z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Każdy świadczeniobiorca jest zobligowany do końca lutego każdego roku poinformować ZUS o przychodach osiągniętych w roku ubiegłym, a osoby prowadzące działalność gospodarczą o kwocie stanowiącej podstawę wymiaru składek.

Jestem na emeryturze i części renty wypadkowej, która kończy mi się w grudniu. Czy w związku z tym zostanę wezwany na komisję lekarską? Czy renta zostanie mi odebrana, jeśli się na nią nie stawię? Mam obcięte palce, więc inwalidztwo nie mija.

Stały Czytelnik

Na trzy miesiące przed ustąpieniem prawa do świadczenia zostanie Pan poinformowany o konieczności złożenia wniosku o ustalenie dalszego prawa do renty wypadkowej. Do wniosku powinno być dołączone zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską jest osoba ubiegająca się o rentę, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku oraz posiadana dokumentacja medyczna. ZUS będzie mógł ustalić dalsze prawo do renty, jeżeli lekarz orzecznik ZUS stwierdzi, że niezdolność do pracy uzasadniająca prawo do renty wypadkowej w dalszym ciągu istnieje.