Kącik ZUS

Czy po śmierci brata siostra może starać się o rentę (jakiś dodatek do swojego świadczenia) po nim? Oboje byli stanu wolnego, mieszkali razem, byli samotni.

Czytelniczka z Godowa

Niestety nie, nie ma takiej możliwości. Ustawa emerytalno-rentowa przewiduje rentę rodzinną , przysługującą uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W myśl ustawy emerytalnej członkami rodziny są: dzieci, wdowa, wdowiec, rodzice. Prawo do renty rodzinnej mają również wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości, jeżeli spełniają takie warunki jak dzieci własne i zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta/rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku, a  ponadto nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją – jeżeli nie mogą zapewnić im utrzymania albo ubezpieczony (emeryt/rencista) lub ich małżonek był ich prawnym opiekunem ustanowionym przez sąd.

Pierwszą pracę rozpoczęłam zaraz po studiach 1 października 1998 r. i nadal pracuję. Zakład pracy nie kompletował mi wniosku o kapitał, bo mnie to nie dotyczyło. Czy coś się zmieniło w moim przypadku?

Anka z Wodzisławia

Tak, powinna Pani złożyć wniosek o ustalenie kapitału początkowego. Ostatnia zmiana ustawy emerytalnej zobowiązuje ZUS do obliczenia kapitału początkowego każdemu, kto posiadał jakikolwiek okres ubezpieczenia przed 1 stycznia 1999 r. Przed tą zmianą kapitał obliczano osobom, które wykazały się co najmniej 6-miesięcznym okresem ubezpieczenia emerytalno-rentowego. W związku z tym należy złożyć wniosek o ustalenie kapitału początkowego, do którego należy dołączyć dowody potwierdzające okres pracy przed 1 stycznia 1999 r. oraz wynagrodzenie z tego okresu. Będzie to miało wpływ na wysokość emerytury, jaka w przyszłości zostanie Pani wyliczona.

Pobieram rentę. Niedawno uległem wypadkowi i złamałem nogę. Czy należy mi się odszkodowanie z ZUS?

Stały Czytelnik

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje osobie ubezpieczonej opłacającej składki na ubezpieczenie wypadkowe. W okresie pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy jest Pan objęty ubezpieczeniem zdrowotnym zapewniającym bezpłatną opiekę medyczną. W związku z tym, niestety, ale nie przysługuje Panu żadne świadczenia odszkodowawcze z ZUS z powodu złamania nogi.

Dlaczego podatek od emerytury wzrasta co miesiąc, a świadczenie raz w roku? W styczniu pobrano mi 75 zł, w lutym 82 zł, a w marcu 84? Za każdym razem coraz więcej, skąd to się bierze?

Barbara z Radlina

Wysokość podatku jest uzależniona od wysokości świadczenia. Jeżeli świadczenie wzrasta wówczas wzrasta, i podatek. W marcu i kwietniu realizowane są salda podatkowe, wynikające z rozliczenia rocznego podatku od emerytur i rent  (PIT 40A) i w związku z tym w tych miesiącach może być inna zaliczka niż w pozostałych.