Szkoła kilku pokoleń

Mikołaj Rej, ojciec literatury polskiej, patronował szkole w Gorzyczkach do 1963 r. Wtedy to decyzją ówczesnych władz wojewódzkich z urzędu przydzielono jej imię Lucyny Herz. Kim była ta osoba do dziś w Gorzyczkach nie bardzo wiedzą. W 2002 r. szkoła powróciła więc do swojego pierwotnego patrona. Obchody jubileuszowe zbiegły się z przypadającą w tym roku 500. rocznicą urodzin Mikołaja Reja, autora słynnego dwuwiersza: „Niechaj narodowie wżdy postronni znają iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”. Osoba patrona szkoły została wyraźnie zaznaczona podczas jubileuszu. W sali ustawiony został portret Mikołaja Reja a uczniowie ubrani w renesansowe stroje zatańczyli tańce z jego epoki.

 

W kronice parafii Anioła Stróża w Gorzycach zapisano, że w 1880 r. zbudowano w Gorzycach Małych własną szkołę – mówił dyrektor szkoły Stanisław Wujec. Uczęszczały do niej dzieci z Gorzyczek i Uchylska. Dzisiejszy budynek szkolny przekazany przez rodzinę Margicioków był początkowo domem mieszkalnym kierownika szkoły i nauczycieli z dobudowaną klasą. Był on rozbudowywany przez cały okres istnienia szkoły, by dojść do dzisiejszego kształtu. Nauczanie w języku polskim rozpoczęło się w 1922 r. Po zakończeniu II wojny światowej uszkodzony budynek szkolny trzeba było wyremontować. W tym okresie w szkole pisało się na makulaturze, papierze pakowym lub na odwrocie druków poniemieckich. W roku szkolnym 1945/46 w okresie zimowym przerwano naukę z powodu braku węgla oraz zimowej odzieży i obuwia dla dzieci. Przed starą szkołą stał krzyż, który został zniszczony podczas działań wojennych. W czasie powojennym z powodów politycznych o nim zapomniano. Dziś poświęcona została tablica umieszczona na frontonie hali sportowej, informująca o tym wydarzeniu.

 

Dyrektor Wujec przypomniał wybitnych wychowanków szkoły. Należy do nich Jan Piprek, sławny germanista, autor licznych podręczników do nauki niemieckiego i wielkiego słownika polsko-niemieckiego, działacz plebiscytowy. Urodzony w Uchylsku ks. dr Rudolf Adamczyk to budowniczy Katedry Śląskiej w Katowicach, gorący obrońca Ślązaków w okresie powojennym i więzień polityczny w czasach stalinowskich. Z kolei docent Jan Zuzok to wykładowca Politechniki Wrocławskiej i innych uczelni, specjalista w dziedzinie elektroniki. Sukcesy artystyczne odnoszą muzyk i kompozytor Andrzej Margiciok - pseudonim Andrzej Marko, oraz Marian Chrobok, tenor zespołu Śląsk. Ze szkoły w Gorzyczkach wywodzą się też Stanisław Zuzok, piłkarz I-ligowego Zagłębia Sosnowiec oraz Antoni Jeleń, piłkarz, który występował w znanym niemieckim klubie Dynamo Drezno.

 

Warunki były trudne, w oknach brakowało szyb – wspominała powojenne lata Klara Janeta, jedna z najstarszych żyjących pedagogów szkoły. Była jednak wśród uczniów i nauczycieli radość, że możemy się uczyć po polsku. Niektóre dzieci nie znały ojczystej mowy. Organizowano przedstawienia teatralne, był nawet czas, że istniały konkurencyjne zespoły teatralne. Cieszę się, że szkoła się rozwija i powróciła do swojego dawnego patrona.

 

Z okazji jubileuszu życzenia składali przedstawiciele władz gminy Gorzyce i Kuratorium Oświaty a także goście z zaprzyjaźnionej czeskiej gminy Lutynia Dolna – starosta, szef tamtejszego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego Józef Toboła oraz dyrektor Polskiej Szkoły Podstawowej Alicja Berki.

 

(jak)