Czad już atakuje

POWIAT Od początku sezonu grzewczego wodzisławscy strażacy 6 razy wyjeżdżali już do interwencji związanych z tlenkiem węgla. Ostatnie dwa zdarzenia zaistniały w listopadzie w mieszkaniach w blokach przy ul. Wyszyńskiego i Pałacowej w Wodzisławiu. Podtruły się dwie osoby. Każda z nich znajdowała się w łazience. Przyczynami pojawienia się tlenku w nadmiernej ilości były niesprawne piecyki gazowe typu junkers i brak wystarczającej ilości tlenu do prawidłowego spalania.

Od września zeszłego roku do dziś na terenie powiatu wodzisławskiego doszło do 11 przypadków zatrucia. W całej Polsce w pierwszych trzech miesiącach roku czad zabił 48 osób. Ponad 1000 uległo zatruciu.

(tora)

Skąd się bierze czad?

Czad powstaje w wyniku niepełnego spalania wielu paliw, m.in. drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, propanu, węgla, ropy. Do niepełnego spalania dochodzi na skutek braku odpowiedniej ilości tlenu. – Może to wynikać z braku dopływu świeżego, zewnętrznego powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie albo z powodu zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika gazowego, a także przedwczesnego zamknięcia paleniska pieca lub kuchni – wyjaśnia Jacek Filas, rzecznik prasowy wodzisławskiej straży pożarnej. Ryzyko pojawienia się nadmiernego stężenia czadu rośnie w mieszkaniach, w których okna są szczelnie zamknięte lub uszczelnione na zimę.

Objawy zatrucia

Osoba, która nawdychała się czadu odczuwa ból i zawroty głowy, ogólne zmęczenie, duszność, senność, nudności. Ma trudności z oddychaniem, jej oddech jest przyspieszony, nieregularny. Osłabienie i znużenie, które czuje zaczadzony oraz zaburzenia orientacji i zdolności oceny zagrożenia powodują, że jest on całkowicie bierny. Nie ucieka z miejsca nagromadzenia trucizny, traci przytomność i – jeśli nikt nie przyjdzie mu z pomocą – umiera.

Jak zapobiegać zatruciu?

Na co dzień należy pamiętać o uchylaniu okna w mieszkaniu podczas korzystania z jakiegokolwiek źródła ognia (pieca gazowego z otwartą komorą spalania, kuchenki gazowej lub węglowej). Nie wolno zasłaniać kratek wentylacyjnych i otworów nawiewnych. Ciąg powietrza łatwo można sprawdzić. Wystarczy przyłożyć kartkę papieru do otworu, bądź kratki. Jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do otworu. Dla pewności można rozmieścić czujniki tlenku węgla w domu, szczególnie w pokojach, w których domownicy śpią.

Należy dokonywać okresowych przeglądów instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych oraz ich czyszczenia. – Gdy używa się węgla i drewna, należy to robić nie rzadziej niż raz na 3 miesiące. Gdy używa się gazu ziemnego czy oleju opałowego – nie rzadziej niż raz na pół roku. Zarządca budynku lub właściciel ma obowiązek m.in. przeglądu instalacji wentylacyjnej nie rzadziej niż raz w roku – mówi Jacek Filas z wodzisławskiej straży. W przypadku wymiany okien na nowe, trzeba sprawdzić poprawność działania wentylacji. Nowe okna są najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację.

Oczywiście decydując się na zakup urządzeń i systemów grzewczych powinno się wybierać produkty mające odpowiednie dopuszczenia. W sytuacjach wątpliwych należy żądać okazania wystawionej przez producenta lub importera urządzenia tzw. deklaracji zgodności, tj. dokumentu zawierającego informacje o specyfikacji technicznej oraz przeznaczeniu i zakresie stosowania danego urządzenia. Montażu powinna dokonać osoba wykwalifikowana.

Pewne rzeczy wydają się oczywiste, niemniej przypominamy: nie spalać węgla drzewnego w domu, garażu, na zamkniętej werandzie, jeżeli pomieszczenia te nie mają odpowiedniej wentylacji, nie zostawiać samochodu w garażu na zapalonym silniku, nawet jeżeli drzwi pozostają otwarte.

Co robić w razie zatrucia?

• należy natychmiast zapewnić dopływ świeżego, czystego powietrza,
  

• jak najszybciej wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, na świeże powietrze,
  

• rozluźnić poszkodowanemu ubranie – rozpiąć pasek, guziki, ale nie rozbierać go, gdyż nie można doprowadzić do jego przemarznięcia
  

• wezwać służby ratownicze
  

• jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonania sztucznego oddychania i masażu serca.

Czy wiesz, że:

• Tlenek węgla łączy się ponad 200 razy lepiej z hemoglobiną niż tlen? Zadaniem hemoglobiny (składnika krwi) jest dostarczanie tlenu do tkanek. Tymczasem hemoglobina w połączeniu z tlenkiem węgla tworzy karboksyhemoglobinę, która nie posiada zdolności transportu tlenu, wskutek czego w organizmie dochodzi do szybkiego deficytu tlenu

• 70-procentowe stężenie karboksyhemoglobiny we krwi prowadzi do zgonu człowieka? 40-50 procent prowadzi do zapaści, tętno jest ledwo wyczuwalne

• Palenie tytoniu obniża odporność na zatrucie? Regularny palacz papierosów posiada we krwi nawet 10-procentowe stężenie karboksyhemoglobiny. Człowiek niepalący posiada stężenie na poziomie 2 do 5 procent, w zależności od miejsca zamieszkania (czystości powietrza). Oznacza to, że palacze szybciej niż ludzie niepalący osiągają krytyczną wartość stężenia karboksyhemoglobiny we krwi. Znane są przypadki, że z dwóch osób tak samo długo przebywających w zaczadzonym pomieszczeniu jedna przeżywała, a inna, która była palaczem nie.

• Ratowanie zatrutego czadem polega m.in. na zabezpieczeniu go przed utratą ciepła? Należy podać również ciepłą i słodką herbatę. Oczywiście w pierwszej kolejności trzeba go wynieść z zatrutego pomieszczenia.

• Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów zatrucia czadem są sinowiśniowe powłoki skórne.

• U osób uratowanych przed śmiercią, które miały jednak wysokie stężenie karboksyhemoglobiny we krwi obserwuje się obniżenie ilorazu inteligencji, zaburzenia pamięci?

Gazowe grzejniki wody przepływowej

4 zasady bezpieczeństwa

1. Prawidłowa instalacja – montażu, wymiany, regulacji może dokonać jedynie uprawniony specjalista. To samo dotyczy kuchenek gazowych. Kuchenka powinna znajdować się jak najbliżej kratki wentylacyjnej.

2. Stały dopływ świeżego powietrza.

3. Swobodny odpływ spalin – piecyk gazowy powinien być szczelnie przyłączony do przewodu spalinowego. Komin również musi być  szczelny, a przy tym drożny. Nieszczelny komin powoduje osłabienie ciągu lub może być przyczyną przenikania spalin do sąsiadujących z nim pomieszczeń. Warunkiem swobodnego odpływu spalin jest także stały dopływ świeżego powietrza do pomieszczenia, w którym następuje spalanie gazu. Nie będzie odpływu spalin, jeżeli pracujący piecyk gazowy będzie się znajdował w zamkniętym, uszczelnionym mieszkaniu. Podczas kąpieli nie należy włączać wentylatora w kuchni lub w innym miejscu w mieszkaniu, ponieważ jego działanie osłabia naturalny ciąg spalin w przewodzie spalinowym piecyka gazowego.

4. Dobry stan techniczny piecyka - urządzenie powinno być utrzymywane w czystości i w dobrym stanie technicznym, a także okresowo kontrolowane. Stary, zużyty, nie czyszczony i rozregulowany piecyk gazowy zagraża życiu.

Dlaczego jest tak groźny?

Niebezpieczeństwo zaczadzenia wynika z faktu, że tlenek węgla jest gazem bezbarwnym, bezwonnym, niewyczuwalnym dla człowieka. Dostaje się do organizmu przez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwioobiegu. W układzie oddechowym człowieka tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną 210 razy szybciej niż tlen, blokując dopływ tlenu do organizmu. Stwarza to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Uniemożliwia prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi i powoduje uszkodzenia mózgu oraz innych narządów. Następstwem ostrego zatrucia może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał albo nawet śmierć.