W Wodzisławiu i Radlinie najlepiej, w Pszowie najgorzej z informacjami

POWIAT Stowarzyszenie Bona Fides z Katowic przebadało wszystkie 167 urzędów województwa śląskiego w okresie od marca do czerwca. Jego efektem jest raport „Przyjazny urząd”. Stowarzyszenie, które za cel stawia sobie rozwój społeczeństwa obywatelskiego i poprawę jakości życia publicznego w Polsce, sprawdziło, jak urzędy miast i gmin wywiązują się z obowiązku udostępniania informacji publicznej. Prowadzący badania występowali do urzędów o informacje pisemnie, telefonicznie i drogą elektroniczną. – W tym celu posłużono się metodą tzw. tajemniczego klienta. Członkowie zespołu badawczego dzwonili i pisali do poszczególnych jednostek, prosząc o udostępnienie informacji jako przeciętni obywatele. Dzięki temu można było sprawdzić, jak realizowana jest ustawa o dostępie do informacji publicznej w poszczególnych jednostkach – mówi Grzegorz Wójkowski, prezes zarządu Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Bona Fides.

Połowa gmin w czołówce

W jego ocenie powiat wodzisławski wypadł dobrze w monitoringu. Cztery z 9 miejscowości uplasowały się w pierwszej 20 zestawienia najbardziej przejrzystych gmin województwa śląskiego. To Wodzisław, Radlin, Mszana i Godów. Najlepszy okazał się Wodzisław Śląski, który z 28 punktami zajął 5. miejsce w rankingu. – Natomiast najsłabsze okazało się miasto Pszów (123 miejsce). Jego słaby wynik wiąże się między innymi z tym, iż zignorował elektroniczny wniosek o informację publiczną – wyjaśnia Grzegorz Wójkowski.

Burmistrz Pszowa Marek Hawel podkreśla, że przyjmuje rezultat badań z pokorą. – Nie zamierzam dyskutować z wynikami, które powstały według danej metodologii. Chociaż przyznam, że trudno je zweryfikować i nie do końca wiem, co nie zadziałało. Rok czy dwa lata temu w podobnym rankingu zajęliśmy dobrą, wysoką lokatę. Od tamtego czasu nic się nie zmieniło – zapewnia burmistrz, jednak zapowiada rozmowę z urzędnikami. – Zawsze odpowiadamy na pytania, ale być może w nawale obowiązków zdarzyło się, że ktoś o czym zapomniał. Równie dobrze mógł być na dłuższym chorobowym. Wystarczy też, że jakaś osoba zmieniła mejla, a ten stary nadal gdzieś figuruje, więc informacji zwrotnej nie mogło być. Na naszą drobną obronę działa to, że w wynikach nie został podany adres mejlowy, na który wysłano zapytanie – tłumaczy Hawel.

Trzeba potwierdzać

Wodzisław był jedynym samorządem spośród 167 badanych, który elektronicznie potwierdził, że wiadomość dotarła do adresata. O konieczności potwierdzania odbioru wiadomości najlepiej świadczy przykład Rydułtów, które nie przysłały odpowiedzi na zadane pytania. Po wysłaniu wstępnej wersji raportu do urzędów ze stowarzyszeniem skontaktował się Krzysztof Jędrośka, sekretarz gminy w celu wyjaśnienia sytuacji. Ostatecznie okazało się, że e–mail wysłany przez członka zespołu badawczego w ogóle nie dotarł do adresata, o czym osoba pytająca w ogóle nie miała pojęcia. 

W raporcie można było uzyskać maksymalnie 40 pkt. Żadna gmina tyle nie zdobyła. Na czele znalazły się urzędy w Jastrzębiu, Pszczynie i Rybniku, które zdobyły po 30 punktów. Badanie wykazało, że najszybszą i najbardziej skuteczną formą pozyskania informacji publicznej jest kontakt telefoniczny z urzędem. Aż 138 urzędów udzieliło w ten sposób rzetelnej informacji. Najgorzej wypadł dostęp na wniosek elektroniczny. Jedynie 57 jednostek odpowiedziało na zadane w ten sposób pytanie.

Najczęstszymi złymi praktykami, z jakimi Bona Fides spotkało się podczas prowadzenia monitoringu, były pytania urzędników, do czego osoba pytająca zamierza wykorzystać informacje, o które prosi, żądanie podania imienia i nazwiska, a niekiedy nawet adresu zamieszkania osoby pytającej lub uzależnienie podania informacji od złożenia własnoręcznego podpisu pod wnioskiem.

(tora)

Tabela przedstawia pozycje, które zajęły w rankingu miejscowości powiatów wodzisławskiego, raciborskiego i rybnickiego. Miejscowości z taką samą liczbą punktów klasyfikowane zostały ex aequo na tych samych pozycjach.

pozycja / miejscowość / punkty

5. Wodzisław 28 pkt

11. Radlin 26 pkt

14. Mszana 25 pkt

18. Godów 24 pkt

31. Marklowice 21 pkt

42. Gorzyce 19 pkt

50. Rydułtowy 18 pkt

66. Lubomia 17 pkt

123. Pszów 12 pkt