Niesforny motylek

Z tarczycą kojarzy nam się przede wszystkim jod. Panie doktorze, czy powinniśmy się obawiać niedoboru tego pierwiastka?

 

Kiedyś z powodu niedoboru jodu często dochodziło do rozwoju wola prostego, które po wielu latach miało tendencję do przechodzenia w wole guzkowe. Problem ten został rozwiązany, kiedy w 1997 roku rozporządzeniem Ministerstwa Zdrowia narzucono jodowanie soli kuchennej. Ilość tego pierwiastka w spożywanej przez nas na co dzień soli jest dla nas przeważnie wystarczająca. Dzięki temu nie występuje już obecnie problem niedoboru, nie występuje też populacyjny problem z wolem prostym a jedynie z guzkowym, będącym następstwem niedoboru jodu w przeszłości. Zwiększone zapotrzebowanie na jod mają kobiety karmiące, w ciąży oraz młodzież w okresie intensywnego wzrostu.

 

Jakie są najczęstsze schorzenia tarczycy?

 

Jest ich wiele, ale najczęściej występuje wole guzkowe, które przebiega przeważnie bez zaburzeń funkcji gruczołu, tj. stężenie hormonów tarczycy we krwi nie jest ani podwyższone ani obniżone. Wole guzkowe występuje u ok. 40-50 proc. ludzi w wieku powyżej 60 lat. Wole guzkowe można rozpoznać podczas badania USG, czasem konieczne jest wykonanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej, która pozwoli określić, z jakiego rodzaju zmianami mamy do czynienia. Chciałbym tutaj uspokoić pacjentów, gdyż prawdopodobieństwo stwierdzenia zmian nowotworowych w tym przypadku wynosi poniżej 5 proc. a potwierdzenie histopatologiczne uzyskujemy u poniżej 2 proc. Nowotwór tarczycy nie jest częsty, rozwija się powoli i jest podatny na leczenie.

 

 

Mamy obecnie możliwości skutecznego leczenia schorzeń tego gruczołu. U wielu osób w badaniu USG struktura tarczycy jest niejednorodna, co nie powinno wzbudzać niepokoju. Jest to gruczoł, który cały czas funkcjonuje i podlega regulacji, tj. hamowaniu bądź pobudzaniu. Położony jest w dolnej części szyi, z przodu tchawicy i wyglądem przypomina motyla. Odpowiada za wzrost, płodność, temperaturę ciała, pomaga przekształcać pokarm w energię.

 

Kto najczęściej choruje na tarczycę?

Zdecydowanie kobiety. Ma na to wpływ odmienne funkcjonowanie układu immunologicznego w okresie ciąży oraz związane z ciążą i karmieniem zwiększone zapotrzebowanie na jod.

 

 

Objawy sugerujące schorzenie przebiegające z nadczynnością tarczycy to wysadzenie jednej lub obu gałek ocznych, upośledzona jest czynność mięśni służących mruganiu, pojawia się wole (powiększenie tarczycy), które powoduje obrzęk przedniej części szyi, chory staje się niespokojny, nerwowy, drażliwy, roztargniony, zniecierpliwiony lub rozdygotany. Chudnie, chociaż je tyle, co zawsze, może bardziej pocić się, jest mu za ciepło, podczas kiedy inni nie mają takiego odczucia, ma kłopoty ze snem, wypadają mu włosy podczas mycia i czesania, cierpi na biegunkę i często oddaje stolce, odczuwa szybkie lub mocne bicie serca.

 

 

Objawy, które mogą wskazywać na niedoczynność tarczycy są subtelne i pojawiają się stopniowo. Nie wszystkie muszą występować jednocześnie. Choroba ta dotyczy ludzi w różnym wieku, ale nieco częściej występuje u osób starszych, które często jej objawy przypisują procesowi starzenia się. A są to: spowolnienie, senność, uczucie zmęczenia, sucha skóra i włosy, wypadanie włosów, utrata apetytu połączona ze wzrostem masy ciała, zwiększona wrażliwość na zimno, zaburzenia pamięci dotyczące wydarzeń niezbyt odległych w czasie, opóźnione reakcje. Nie wszystkie te objawy muszą występować jednocześnie.

 

Rozmawiała: Iza Salamon