Wyższe pensje i emerytury, droższe paliwo, przepadek samochodu pijanego kierowcy – sprawdzamy jakie zmiany czekają nas w 2023 r.

Pensja minimalna w górę. I to dwukrotnie

Od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło 3490 zł, a minimalna stawka godzinowa – 22,80 zł. W lipcu wejdzie w życie kolejna zmiana wysokości płacy minimalnej. Od 1 lipca minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło 3600 zł. Minimalna stawka godzinowa od 1 lipca to 23,50 zł. To co jest dobrą wiadomością dla gorzej zarabiających pracowników, jest złą dla pracodawców, bo rosną ich koszty.

Zdrożeje paliwo

Już 1 stycznia możemy odczuć zmianę na stacjach paliw. Zamiast 8% wróci 23% podatek VAT na paliwa silnikowe, czego wymaga od Polski Komisja Europejska, która od początku zwracała uwagę na to, że obniżony do 8% podatek VAT na paliwa jest niezgodny z unijnymi przepisami. Polski rząd obniżył ten podatek w ramach walki z inflacją. Zdaniem ekspertów, mimo powrotu wyższej stawki VAT, ceny na stacjach nie powinny wzrosnąć dramatycznie – prawdopodobnie sprzedawcy zrezygnują z części rekordowych marż, z jakimi pod koniec roku sprzedawane jest paliwo. Dla przedsiębiorców odliczających VAT nie jest to zła wiadomość.

Wzrosną emerytury i renty

Emerytury i renty w 2023 r. będą podlegać waloryzacji kwotowo-procentowej tj. o 13,8% z gwarantowaną minimalną kwotą podwyżki w wysokości 250 zł brutto dla najniższych emerytur. Wskaźnik 13,8% będzie służył procentowej waloryzacji świadczeń dla tych rencistów i emerytów, którzy pobierają świadczenia wyższe niż 1850 zł brutto. Z kolei emerytury i renty do kwoty 1850 zł brutto będą podlegać waloryzacji kwotowej z gwarantowaną minimalną kwotą podwyżki w wysokości 250 zł brutto, czyli 227,50 zł na rękę. Zmiany dotyczą również wysokości najniższych świadczeń. Wyniosą one odpowiednio 1588,44 zł w przypadku najniższej emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinnej i renty socjalnej; 1191,33 zł w przypadku najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Wyższe mandaty za brak samochodowego OC

Kierowcy, którzy spóźnią się z wykupieniem polisy OC, mogą spodziewać się wyższych kar. Te wzrosną aż dwukrotnie, bowiem powiązane są z pensją minimalną, która jak już wiecie, też wzrośnie dwukrotnie. Kary za brak OC wzrosną najpierw 1 stycznia 2023 r., a następnie 1 lipca 2023 r. Zgodnie z ustawą maksymalna kara za brak ubezpieczenia OC nie może być wyższa od dwukrotności miesięcznej pensji minimalnej brutto. A to oznacza, że właściciele aut osobowych nieobjętych polisą OC zapłacą maksymalnie 6980 zł (do końca czerwca) i 7200 zł (od 1 lipca). Stanie się tak, jeśli od upłynięcia ważności poprzedniej polisy minęło ponad 14 dni.

Wyższe kary za najcięższe przestępstwa

W ramach reformy kodeksu karnego, która została podpisana przez prezydenta 2 grudnia 2022 r. podniesiona zostanie górna granica kary pozbawienia wolności z 15 do 30 lat przy jednoczesnej likwidacji osobnej kary 25 lat więzienia. Wydłużono też okres przedawnienia zbrodni zabójstwa z 30 do 40 lat. Nowelizacja wprowadza też wprowadzenie kary tzw. bezwzględnego dożywocia, czyli kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Ponadto zaostrzono kary za przestępstwa o charakterze seksualnym i pedofilię. Kara od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie będzie grozić za gwałt ze szczególnym okrucieństwem. Obecnie to przestępstwo zagrożone jest karą do 15 lat więzienia. Przepisy te wejdą w życie 14 marca 2023 r.

Konfiskata pojazdu prowadzonego przez pijanego kierowcę

Nowelizacja kodeksu karnego zakłada również konfiskatę pojazdu prowadzonego przez pijanego kierowcę lub równowartości takiego pojazdu. Nietrzeźwy kierowca, który będzie miał nie mniej niż 1,5 promila alkoholu we krwi, straci samochód – niezależnie od tego, czy spowodował wypadek drogowy. Policja tymczasowo zajmie jego auto na okres do siedmiu dni, następnie prokurator orzeknie zabezpieczenie tego mienia, a sąd obligatoryjnie orzeknie przepadek pojazdu. Jeżeli nie będzie wypadku, lecz prowadzenie w stanie nietrzeźwości – sąd będzie mógł odstąpić od orzeczenia przepadku w szczególnych okolicznościach. Recydywiście przepadek będzie orzekany już od powyżej 0,5 promila alkoholu. Jeżeli samochód nie jest wyłączną własnością kierowcy, sąd orzeknie przepadek równowartości pojazdu sprzed wypadku. Przepisy te wejdą w życie jednak dopiero pod koniec 2023 r. tj. 14 grudnia 2023 r.

Wielkie oszczędzanie energii w gospodarstwach domowych

Od początku 2023 r. zaczną działać przepisy zamrażające ceny i stawki w taryfach i cennikach dla energii elektrycznej w grupie taryfowej G – gospodarstw domowych na poziomie taryf stosowanych w dniu 1 stycznia 2021 r. Dotyczy to jednak jedynie zużycia do określonych ustawą rocznych limitów: 2000 kWh, 2600 kWh lub 3000 kWh. Powyżej nich stosowane będą wyższe opłaty sieciowe oraz wprowadzony ustawą limit ceny energii sprzedawanej do gospodarstw domowych – 693 zł netto za 1000 kWh. Obok urzędowego ograniczenia cen energii elektrycznej dla odbiorców indywidualnych ustawodawca wprowadził też rozwiązanie, które ma promować oszczędność. Jeśli między 1 października 2022 r. a 31 grudnia 2023 r. odbiorca zmniejszy swoje zużycie o co najmniej 10% w porównaniu z okresem od 1 października 2021 do 31 grudnia 2022, to w 2024 r. sprzedawca ma obowiązek zaoferować mu 10% upustu na kosztach energii elektrycznej.

Wyższe składki na ZUS

Osoby prowadzące działalność gospodarczą zapłacą w 2023 roku znacznie wyższe składki ZUS. Podwyżka wyniesie 17%, a w przypadku nowych przedsiębiorców o 20%. W przypadku przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą dłużej niż 2 lata składka to minimum 4161,00 zł. W przypadku nowych przedsiębiorców (działalność gospodarcza prowadzona krócej niż 2 lata) wysokość składek ZUS uzależniona jest od minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2023 roku płaca minimalna wzrośnie dwukrotnie. Podstawę wymiaru składek ZUS dla nowych przedsiębiorców stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia czyli kwota 1047 zł w pierwszym półroczu 2023 roku oraz 1080 zł w drugim półroczu 2023 roku.

Obowiązek posiadania przez przedsiębiorców profilu na PUE ZUS

Do tej pory obowiązek posiadania profilu na PUE ZUS mieli płatnicy rozliczający składki za więcej niż pięć osób. Od 1 stycznia 2023 r. obowiązek ten dotyczyć będzie wszystkich przedsiębiorców.

Weryfikacja internetowych opinii i kary za ich fałszowanie

od 1 stycznia 2023 r. zaczną w Polsce obowiązywać przepisy unijnej dyrektywy Omnibus. Zakłada ona większą przejrzystość zakupów w internecie i co istotne reguluje też kwestie związane z recenzjami konsumentów. Otóż każdy przedsiębiorca, który udostępnia opinie na swojej stronie, będzie musiał informować, jak weryfikuje ich autentyczność, czyli jak sprawdza, czy opinia pochodzi od osoby, która faktycznie kupiła produkt lub skorzystała z usługi.

(art)