Racibórz wraca do prac nad parkiem kulturowym. Co to oznacza dla przedsiębiorców działających w centrum miasta?

– To trudny czas dla przedsiębiorców, zwłaszcza dla gastronomii, dlatego nie narzucamy tempa prac nad uchwałą. Będziemy konsultować i dopracowywać jej zapisy – informuje Maria Olejarnik Miejska Konserwator Zabytków, koordynator prac nad uchwałą.

– Jestem mocno zdeterminowany, aby Racibórz, wzorem miast stawiających na estetykę, doczekał się parku kulturowego w obrębie historycznej starówki. Ogromne banery z plastiku, nadmiar bodźców wzrokowych, chaos reklamowy, zbyt liczne potykacze, jaskrawe i kolorowe parasole oraz zbyt wielkie konstrukcje rozłożonych na stałe budowli gastronomicznych udających sezonowe ogródki... szkodzą wizerunkowi miasta, samopoczuciu mieszkańców i odwiedzających nas turystów. Człowiek o wiele lepiej czuje się i funkcjonuje w przestrzeni estetycznej, uporządkowanej, gdzie architektury nie zasłaniają reklamy, a gdzie reklama pełni formę biżuterii miejskiej. Znamy przykłady nie tylko z zagranicy, ale i polskich miast takich jak Kraków, Karpacz, Zakopane czy Bieruń, które już zdecydowały się na takie rozwiązania i są z nich bardzo zadowolone – powiedział wiceprezydent Dawid Wacławczyk 11 lutego podczas spotkania poświęconego utworzeniu w Raciborzu parku kulturowego. D. Wacławczyk przewodniczy pracom zespołu powołanego w tej sprawie.

We wspomnianym spotkaniu, obok pracowników urzędu udział wzięli także radni: Zuzanna Tomaszewska, Zygmunt Kobylak, Henryk Majnusz oraz dyrekcja Raciborskiego Centrum Kultury.

Czym jest Park Kulturowy?

Park Kulturowy to szczególna forma ochrony terenów wyróżniających się krajobrazowo, wliczając w to zabytki charakterystyczne dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej.  Na obszarze parku kulturowego uregulowane byłyby kwestie dotyczące m.in. umieszczania tablic, napisów i ogłoszeń reklamowych, czy form małej architektury. Intencja jest taka, by chronić i eksponować to, co najbardziej wartościowe z punktu widzenia dorobku historycznego, architektonicznego i urbanistycznego miasta.

Prace nad utworzeniem parku kulturowego w Raciborzu ruszyły we wrześniu 2019 roku. Zaangażowano w nie m. in. Łukasza Konarzewskiego Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 19 grudnia 2019 r. Rada Miasta podjęła uchwałę o podjęciu prac nad utworzeniem w Raciborzu parku kulturowego. Wczesną wiosną proponowany projekt uchwały ustanawiającej „Park Kulturowy Stare Miasto w Raciborzu” został poddany konsultacjom społecznym, w czasie których można było składać wnioski dotyczące tego projektu, korzystając z załączonego formularza. Do urzędu wpłynęło kilkadziesiąt takich wniosków.

Odbyło się także spotkanie z przedsiębiorcami, prowadzącymi działalność w lokalach położonych w Starym Mieście. Większość przedsiębiorców, którzy wzięli w nim udział, sceptycznie podeszła do planów magistratu. Maciej Musioł z firm Ostróg.NET i Komputronik stwierdził wtedy, że dyskutować można na ten temat długo, ale koniec końców wszystko i tak sprowadza się do pieniędzy.

– Takiego małego przedsiębiorcę jak ja, który ma sklep przy Bankowej, będzie to kosztować tysiąc złotych, ale koszty restauratorów mogą wynieść kilkanaście czy kilkadziesiąt tysięcy złotych. Przedstawmy swoje kosztorysy, wy powiecie ile możecie dać – czy w grę wchodzą zwolnienia z podatków i kosztów wynajmu, czy dacie odpowiednio dużo czasu na dostosowanie się? Jeśli tak, to pewnie będzie dobrze. Ale jak powiecie, że w rok trzeba to wszystko pozmieniać, to będzie wojna – zauważył. Dodał, że nie podoba mu się również zapis wyłączający z nowych przepisów m.in. Miejski Zarząd Budynków oraz wspólnoty mieszkaniowe. – Czemu nie? Niech dotyczy to też MZB i wspólnot mieszkaniowych – zaapelował M. Musioł.

Później prace nad ustanowieniem parku zawieszono z uwagi na pandemię.

Mniej reklam, stonowane kolory

Zgodnie z propozycją park kulturowy w Raciborzu miałby zostać utworzony na obszarze śródmieścia w obrębie biegu dawnych murów miasta oraz dawnego przedmieścia Bronki.  Magistrat podnosi, że dzięki temu raciborska starówka zyska na atrakcyjności turystycznej i odsłoni walory architektoniczne oraz historyczne. Obecnie trwają prace nad doprecyzowaniem zapisów uchwały. Wciąż możliwe jest składanie uwag. Póki co, można je adresować do Miejskiego Konserwatora Zabytków na mkz@um.raciborz.pl. Urząd Miasta Racibórz zapowiada, że wkrótce powstanie dedykowana temu tematowi podstrona internetowa i nowe kanały do kontaktu. – Wstępnie planuje się aby wypracowany projekt uchwały przedstawić radnym jesienią tego roku. A vacatio legis zostanie wydłużone do 12, a być może nawet 18 miesięcy – informuje magistrat.

– Zdajemy sobie sprawę, że w tych niesprzyjających okolicznościach, spowodowanych epidemią, dostosowanie się do zapisów uchwały może być dodatkowym utrudnieniem dla przedsiębiorców. Dlatego wyjdziemy z propozycją wsparcia np. w postaci darmowych projektów nowych szyldów. Będziemy też chcieli pokazać, że nie wymagamy tylko od przedsiębiorców, ale i od siebie. Musimy zająć się identyfikacją wizualną miasta, zainwestować w nowe i estetyczne szyldy, tablice, informatory miejskie. Ładniejsza, bardziej estetyczna przestrzeń to nasz wspólny interes i nasz wspólny zysk. Jesteśmy otwarci na negocjacje i sugestie – zapewnia wiceprezydent Dawid Wacławczyk.

Jeśli uchwała wejdzie w życie w proponowanym na teraz kształcie, to w ciągu kilkunastu miesięcy od jej przyjęcia uporządkowana zostanie kwestia ogródków gastronomicznych, które zgodnie z zapisami uchwały będą mogły funkcjonować tylko w ramach określonych zasad dotyczących m.in. wysokości i rodzaju ogrodzeń, czy kolorystyki parasoli i markiz – proponowana uchwała dopuszcza tylko kolory: biały, brązowy i ich odcienie.

Na mocy poddanej pod konsultacje uchwały wprowadzone byłyby ponadto m.in. regulacje dotyczące stosowania bilbordów i banerów, zakaz wieszania reklam i szyldów powyżej parteru. W uchwale znajdują się ponadto zapisy dotyczące witryn sklepowych – na mocy uchwały mogłyby być wyklejanie maksymalnie do 20% powierzchni, w sposób estetyczny, nośnikiem o stonowanych kolorach dostosowanych do kolorystyki budynku. Aktualnie specjalnie powołany zespół pracuje nad utworzeniem nowego projektu uchwały o parku kulturowym. Projekt ten jeszcze w fazie roboczej zostanie opublikowany na stronie internetowej Raciborza po 15 marca tego roku.

(um) (ż)