Historia: 100 lat temu w Nowinach Raciborskich

Zamach na „antychrysta”, tragiczne skutki zabawy z bronią w Raciborzu, kara dla górników – świętokradców z powiatu rybnickiego oraz napad na konwój z pieniędzmi jak z filmów gangsterskich – to tylko część tematów, które redakcja Nowin poruszyła na łamach gazety równo sto lat temu.Wojtek Żołneczko

Racibórz • 30 lipca 1919 r.

Obcy kapitał i obca prasa przeciw Polsce

Warszawa. Na posiedzeniu komisyi sejmowej dla ratyfikowania traktatu pokojowego przybył także Paderewski, który po otwarciu obrad wygłosił przemówienie za ratyfikacją traktatu. Dmowski i Paderewski podpisali traktat, ponieważ inaczej nie można było postąpić*. Obaj politycy pracowali w najlepszej wierze i spełnili najsumienniej swój obowiązek. Traktat zawiera szereg postanowień dla nas niemiłych, a zawdzięczać to możemy spiskowi bankierów i kapitalistów żydowskich i amerykańskiej prasie żydowskiej. Obcy kapitał i obca prasa sprzysięgły się przeciwko nam. Mówca mimo to prosi o przyjęcie i o ratyfikacyę traktatu pokojowego.

„Antychryst” w Petersburgu

Z Piotrogrodu donoszą: Na patryarchę Tichona wykonano zamach, gdy wychodził z katedry Zbawiciela. Odniósł on lekką ranę. Zamachu dokonała włościanka prawosławna, Gusiewa, która przed kilku laty wykonała zamach na Rasputina. Oświadczyła ona przy przesłuchaniu, że uważa patryarchę Tichona za „antychrysta”.

Niemcy demonstrują

Racibórz. Demonstracye urządzają Niemcy w morawskich dzielnicach powiatu raciborskiego i głubczyckiego przeciwko oderwaniu tych ziem od Niemiec. Urządzają się przytem bardzo wygodnie, bo zaprowadzają osobne nadzwyczajne pociągi zwożące demonstrantów z bliska i daleka na te niedorzeczne dmonstracye.

A mimo to ciągle krzyczą, że brak węgli, że trzeba oszczędzać węgla; regularne pociągi jeszcze wszystkie nie jeżdżą, bo brak węgli – ale dla tych pociągów demonstracyjnych węgle są! Ciekawiśmy, gdyby Polacy zażądali pociągów osobnych do celów demonstracyjnych, czy by je dostali.

Kradzież kóz

Racibórz. Właścicielowi cegielni i fabryki Schroerowi w Lukasynie pięciu bandytów zabrało z pastwiska 3 kozy, zagnali je do żyta, tam zarznęli i precz ponieśli.

Śmierc Jezuska

Bogunice w Raciborskiem. Ofiarą zbrodni padł w sobotę siodłak Adolf Jezusek. Gdy nad wieczorem około 9 i 1/2 siedział w swojem mieszkaniu przy oknie i napychał fajkę, padł nagle oknem strzał i ugodził go śmiertelnie w szyję. Zraniony niebawem wyzionął ducha. Nieboszczyk pozostawił w smutku pogrążoną żonę i pięcioro dzieci. We wtorek miała przybyć komisya sądowa na miejsce zbrodni. Dotychczas mordercy nie ujęto.

* Mowa o traktacie pokojowym kończącym I wojnę światową, którego warunki w i imieniu rządu Polskiego podpisali ówczesny premier i minister spraw zagranicznych Ignacy Paderewski oraz przywódca stronnictwa narodowego Roman Dmowski.

Racibórz • 1 sierpnia 1919 r.

Chłopiec zastrzelił koleżankę

Racibórz. Na ul. Panny Maryi bawił się chłopak 9-letni karabinem i przytem zastrzelił 14-letnią Bergerównę. Ciekawość, jakim sposobem taki malec doszedł do posiadania nabitej broni wojskowej?

Nie podchodź do stajni

Racibórz. W lasku około stajni husarów nie wolno się pokazywać między godziną 10 a 4 w nocy, gdyż można tam być łatwo postrzelonym lub zastrzelonym. Jacyś sprawcy nieznani już się kilkakrotnie podkradali pod stajnie, aby ukraść konie, lub co innego zbroić, i nieraz tam już była strzelanina. Wobec tego władze ostrzegają, żeby się tam nie zbliżać.

Ukarani świętokradcy

Z Rybnickiego. Górnik August Panuś z Nowejwsi pow. rybnickiego oraz górnik Jan Sokół z Jankowic popełnili ciężkie świętokradztwo w Połomi w nocy na 6 kwietnia. Oprócz tego skradli świnię w Dolnych Świerklanach. Teraz izba karna w Raciborzu skazała pierwszego z nich na 4 lata a drugiego na 2 lata więzienia.

Aresztowania Polaków w Rybniku

W poniedziałek aresztowano członków zarządu Banku Ludowego pp. Ogana i Piechę i odstawiono do więzienia w Raciborzu. Są starania w biegu, aby postarać się o zastępcę dla aresztowanych celem prowadzenia banku.

Ratyfikacya pokoju w Polsce

Na posiedzeniu komisyi ratyfikacyjnej poseł Loewenstein referował o sprawie odszkodowań, poseł Rymer o lidze narodów, poseł Rataj o traktacie między mocarstwami sprzymierzonymi a Polską.

W głosowaniu uchwalono ratyfikacyę traktatu, traktatu z Niemcami większością 22 przeciwko 3 głosom, zaś ratyfikacyę traktatu koalicyi z Polską 28 głosami przeciw 13.

Racibórz • 4 sierpnia 1919 r.

Czesi zerwali rokowania z Polską

Układy polsko-czeskie w sprawie Śląska Cieszyńskiego, prowadzone w Krakowie, rozbiły się 29 lipca dzięki zachłanności Czechów. Delegaci czescy opuścili już Kraków. Czesi są przekonania, iż konferencya pokojowa rozstrzygnie sprawę w myśl ich życzeń i dlatego o ustępstwach słuchać nie chcieli. Są oni pewni, iż dostanie im się Cieszyńskie i powiat frysztacki wraz z zagłębiem węglowem jak również kolej koszycko-bogumińska. Spór polsko-czeski będzie musiał być rozstrzygnięty orężnie, jeżeli koalicya nie potrafi nałożyć cugli czeskiej zachłanności.

Francya żąda przymusu pracy w Niemczech

„Temps” donosi, że podczas rokowań w sprawie warunków gospodarczych traktatu, przedstawiciele Francyi wskazywali dobitnie, iż Francya nie może dalej bezczynnie przeglądać się waryackim strejkom w Niemczech i jeżeli Niemcy nie zaprowadzą przymusu pracy u siebie, to zostaną przez koalicyę przedsięwzięte inne środki, a między nimi chwilowa okupacya okręgów przemysłowych*.

Rabunek 280 000 marek

Rabunki na Górnym Śląsku stoją na porządku dzienny. Z kolei miejscem sensacyi stały się Gliwice, gdzie w piątek rano o godz. 7 i 1.2 w lasku miejskim napadła banda, złożona z 10 – 12 rabusiów, transport pieniędzy przeznaczonych na wypłatę robotników kolejowych. Nic nie pomogło, że transport odbywał się pod eskortą kilku ludzi. Rabusie, ubrani częściowo w mundury, częściowo po cywilnemu, poczęli strzelać z rewolwerów, a zrabowawszy skarb, uwieźli go automobilem w stronę Zabrza. W ręce rabusiów wpadło 280 000 marek.

Jeno się nie objadać!

Minister żywnościowy Rzeszy wydał rozporządzenie o uregulowaniu znaczków na mięso i ustanowieniu najwyższej ilości spotrzebowania mięsa i wyrobów mięsnych, ważne od 20 lipca. Zamiast 30 gramów mięsa bydlego z przyrośniętemi kościami można dostawać 24 gramy mięsa bydlego bez kości, albo szynki, kiełbasy trwałej, ozoru, słoniny, tłuszczu surowego, konserw mięsnych bez puszki, lub 30 gramów dziczyzny, kiełbasy świeżej, wnętrzności. Więc 24 gramy mięsa czystego bez kości! Jest to ilość tak wielka, że trudno ją pojąć. Kto by chciał dokładnie wiedzieć, ile tego jest, niech kiedy na małej wadze do ważenia listów odważy 24 gramy czystego mięsa i niech weźmie przytem okulary, aby odważone 24 gramy dobrze dostrzec.

Odra wystąpiła z brzegów

Racibórz. Woda w Odrze z powodu powtarzających się opadów ostatnich dni znacznie się podniosła i w nizinach znowu wystąpiła z brzegów. W Raciborzu osiągnęła Odra najwyższy stan 4,88 mtr. W Opolu przed mostem leży na kotwicy znaczna ilość parowców, którym wysoka woda przeszkadza w dalszej jeździe pod wodę.

Sławny hotel

Rybnik. Świerklaniec przeszedł od pana Pogody na własność budowniczego Schmidta za 200 000 marek. Świerklaniec, najstarszy gościniec i hotel nie tylko w Rybniku, ale i w całej okolicy. Wiek jego sięga kilka set lat wstecz. W dawniejszych czasach cieszył się wielką sławą; stawali tam przejezdni książęta, biskupi i inne osobistości. W ostatnich latach został przebudowany, a teraz ma jako gościniec i hotel całkiem zniknąć. Urządzone tam mają być składy, kino itp. Tak się zmienia i kończy sława tego świata

* Faktycznie w 1923 r. doszło do francusko-belgijskiej okupacji Zagłębia Ruhry. Okupacja była następstwem opóźnień w spłacie reperacji, które Niemcy winne były państwom zwycięskiej ententy (przede wszystkim Francji).